Заірдзелася зарніца,
А яны ўжо і ў сталіцы!
Носам рые цар - бяжыць.
«Дзе пярсцёнак мой?» - крычыць.
З гарбунка Іван наш злазіць
І цару адразу радзіць:
«Каб куфэрачак падняць,
Кліч сюды, цар-бацька, раць.
Хоць малы, а столькі важыць -
Не падымуць слугі вашы».
Цар крычыць: «Дык хай бягуць
І куфэрак забяруць!»
Тупаціць да Цар-дзяўчыны.
«Ёсць пярсцёнак! І прычыны
Не вянчацца ўжо няма!
Не пярэч мне больш дарма!
Заўтра з сонцам, светлым раннем
Пад вянец з табою станем.
У святліцы персцень твой,
Паглядзела б пад настрой». -
«Ёсць пярсцёнак? Не, прызнацца,
Нельга, цар, яшчэ вянчацца». -
«Ды чаму ж, душа мая?» -
«А зірні: хто ты, хто я?
Ты стары, сівы, бяззубы,
Жонку давядзеш да згубы.
Як пабрацца мне з табой?
Кветкі не растуць зімой!» -
«Я кахаю, так кахаю!
Як у полымі згараю!
Пашкадуй, зусім згару
І да раніцы памру!» -
«Будуць з нас цары смяяцца
І нядобра адгукацца.
Мне ўсяго пятнаццаць год,
А ў цябе гады на сход.
Быццам дзед узяў унучку
Пад пагрозай, пад прынукай».
Цар тут з гневам закрычаў,
Пырскаць слінай аж пачаў:
«Калі хто разявіць рот -
Знішчу ўвесь ягоны род!
Калі цар які што скажа -
Царства я яму ўсё спляжу,
І яны як бач заткнуцца!» -
«Ну, калі не пасмяюцца...
Я прыгожая, а ты?
Дралі, мусібыць, каты!» -
«Я, як хораша ўбяруся,
Хоць каму тады згаджуся,
Не глядзі ты на гады,
Я жаніх шчэ хоць куды!» -
«Ды ўсё роўна... Ты не любы,
Не пайду з табой да шлюбу!» -
«Разам будзем, будзе лад,
Будзе ў нас не шлюб, а клад!
Не ў гадах, кажу я, справа,
Не за знешнасць ліпне слава!» -
«Добра! Стану пад вянцом,
Як ты станеш малайцом». -
«Што ты! Матухна-царыца!
Нельга зноў перарадзіцца.
Цуды можа Бог тварыць...» -
«Цар, ты можаш свет здзівіць!» -
«Дык рабіць мне што, царыца?
Вельмі ж я хачу жаніцца.
Ты ж, як быццам на бяду:
Не пайду ды не пайду!» -
«Хочаш стаць за маладога?
Не шкадуй сябе старога!
Загадай: хай на зары
На шырокім на двары
Тры катлы хутчэй паставяць.
Пад двума агонь распаляць.
Першы будзе з малаком,
Побач - з варам-кіпятком.
Трэці чан з вадой халоднай,
На два першыя падобны.
Давядзецца з сябе зняць,
А то будуць замінаць,
І абутак, і адзетак,
Не зіма ж цяпер, а лета.
Каб прыйшла к табе краса,
Застанецца драбяза...
Ты ж мо хочаш ажаніцца,
Прыгажунчыкам зрабіцца?
Дык нырнеш у малако,
Беленькае азярко.
Стуль у вар круты заскочыш,
Панырцуеш, колькі схочаш.
Каб ад першых двух астыць -
Трэці чан яшчэ стаіць».
Цар нібыта пакарыўся,
Болей з дзеўкай не сварыўся.
Закрычаў: «А дзе Іван?» -
«Што - ізноў на акіян? -
Папытаў Іван, прыйшоўшы. -
Цар! Няўжо я самы горшы?
Я яшчэ ад тых прыгод
Астывацьму цэлы год!
Дудкі! Болей не паеду
Ні далёка, ні к суседу!» -
«Ціха, Ваня... Заўтра ты
Ўбачыш на двары катлы.
Пад двума агонь распаляць.
І з халоднай чан паставяць.
Першы будзе з малаком,
Побач - з варам-кіпятком.
Малако ўскіпіць імгненна,
Голенькі нырнеш у пену,
А для поўнай пекнаты
З малака - у вар круты.
А ў халодным адпачнеш,
Квасу рэзкага пап'еш». -
«Цар, ты нервы мне казычаш
Ці за дурня мяне лічыш?
Параць толькі парасят,
Качак, гусак, куранят.
Я ж не тое і не гэта,
І ні голы, ні адзеты
Не збіраюся ныраць», -
«Сціхні! Не пярэч! Маўчаць!» -
«Цар, не дужа распінайся.
Вельмі хочаш - сам купайся!» -
«Я не буду паўтараць!
Загадаю пакараць.
Непакоры хутка гінуць,
Іх накорм сабакам кінуць.
Рукі-ногі адарвуць,
На кавалкі раздзяруць! -
Цар крычыць, нібы шалёны. -
Вон!!!»
І, сыплючы праклёны,
Ваня да канька брыдзе -
Надышла пара бядзе.