Mia ĉevalo agas strange, kaj ŝajne ŝvitegas. Ĉu ĝi ne bezonas ripozon?
Arabela kaj ŝi ridegis:
Tiu, kiu sendube sopiregas al halto, estas via postaĵo! Promenadeto kiel la nia povas nur ĝismorte
tedi bonajn bestojn kiel ĉi tiujn. Cetere, kiel oni diras "Manga Larga" en esperanto, Laŭreta? Prefere "Larĝa Maniko" ol "Larĝa Manglo"! Sed mi ne scias kia povus esti taŭga traduko. La malmultaj esperantistoj, kun kiuj mi interrilatas, preferas krokodilojn al sel-bestoj... Ŝerce dirite sed ne cele
pensite, kompreneble.
1
Ĵanaina ekztaziĝis antaŭ kapeleto apudvoje nestita inter duon-sekaj arboj. Arabela fiere anoncis:
Laŭreta rakontis al mi ĝian legendon pasintfoje. Okazas, ke ni estas irantaj al la Rojo de la Diablo. Antaŭ multaj kaj multaj jaroj, neniu povis ĉi-tie pasi sen permeso de ĝia estro. lun tagon vojaĝanto perdiĝis en ĉi tiuj landpartoj. Ĝuste ĉi-tie, kie ni nelice staras, li renkontis logan junulinon. Ŝi proponis al li refreŝigaĵojn ĉe sia hejmo. Li sekvis ŝin ĝis la rivereto kaj neniam plu estis vidata. Do, se iu el ni vidos ĉarman junulon en la ĉirkaŭaĵo, tiu nepre estu singarda: Satano estas milforma kaj la kapelo ĉi-tie estas ĝuste por ke neniu forgesu tion...
Natalia eligis ŝiran, troigitan timĝemadon dum Silvana ŝajn- indigniĝis:
Kaj ĝuste tien vi trudpelis nin! Laŭreta, hop! mi postulas reveni sen tempoperdo al la "Kalifornio de Sud-Ameriko", kie sekure troviĝas niaj kompanoj.
Ŝi tiom komike grimacis por prononci la nomon de la farmo, ke rideksplodo preskaŭ deĉevaligis Natalian.
Karegaj, sufiĉas krucosigni por pruvi al la demono vian sanktecon kaj plu iri en paco. Aŭ ĉu vi estas ĉiuj herezulinoj?
Ĉiuj malice kaj energiplene kapjesis kaj Roksana resumis:
Certe! Ĉefe en Esperantio. Kaj ĉar Esperantio estas ĉie kaj nenie...
Laŭreta antaŭenigis sian ĉevalon, sian karan Ŝarazadon:
Do, nenio timenda: ni alvenas ĉe la koro de nia hejm-regno. Ĝoju, sincere ĝoju!
Ŝi sciis, ke ŝia konsilo senutilis. Kontraŭ eventuala morozeco konspiros plej efike en la lastaj dek minutoj da rajdado sorĉa naturo, pli kaj pli densa, popolita de birdaj kaj insektaj envult- kantoj, de ombroj kribrantaj paradizan sunlumon laŭ orero-plenaj faskoj, kiuj, kiel ĉielarkoj, ŝirmis je la ekstremoj gnomojn kun siaj de ĉiuj serĉataj kaj de neniu troveblaj trezor-marmitoj. La delice morbida promen-marŝo lulis pensojn, favoris longan spiradon de la tepida aero, sentigis la velurecon de filikoj, la lantan kaj senĉesan dikiĝadon de trunkoj, la frostiĝetojn ĉe herboj kaj foliaroj... Funden, funden, Laŭreta penetris en la magian povon de realo, en... la krokizon de Gervazo, en lian amindan, pulsantan "Karuselo"-n... ĝis ŝi ne sukcesis plu imagi, eĉ se ŝi plenforte klopodus, ke ŝi estis... mahuto sur die ornamselita elefanto trairanta dezertojn ĝis atingo de oazo... Ŝi troviĝis en la kruca punkto, kie benata identiĝo al si mem plonĝigis ŝin en ŝian propran historion, sed kun tiom pernicioza konsci-akuteco, ke ŝi duobliĝis, aŭ duoniĝis, kaj iĝis spektantino de sia vivo...
Ĉar ja ili estis kurbiĝintaj sub volbiĝantaj kaŝ-branĉaĵoj kaj nun, apudviciĝintaj, ili malkovris en silenta miro la ravan ebenejon kun neimageblaj festonoj el senmakule verdaj vegetaĵoj, poluritaj kiel la ŝtonoj ĉe la dancanta rivereto en sia jarmila susurado...
Kaj korbopleno da multkoloraj birdetoj estis jam fluganta meze de neforgesebla kvivitado ĉirkaŭ la serena vizaĝo de Natalia, kaj lanugaj katidoj ruliĝis inter la hufoj de la ĉevalo de Silvana, supren- kaj malsupren-saltis en fola ludado de ŝiaj bonvenigaj brakoj al la planko kaj ree al ŝiaj brakoj, dum hundoj petolemaj stare ekvilibriĝis por donaci al ridetanta Ĵanaina ĉu ŝtonetojn, ĉu branĉpecojn, kiuj ĉiumomente falis el ilia dentopremo, tiel ke konstante ili ronde kuradis ĉirkaŭ la ĉevalo por preni novan donaceton, kaj eĉ ne ĉesis kiam ĉe la akvosurfaco aperis senfinaj movantaj cirkloj ekzakte tie, kie fiŝoj surnaĝis por rigardtanĝi plej kortuŝe la feliĉan trankvilecon de Arabela, kaj kiam florforma nubo da brilzumantaj abeloj elverŝiĝis ([17]) super Roksana por fari al ŝi teneregan ho-
noron... Ŝarazado ek-stamfis, ŝi karesis ĝian krinaron ; kaj sammomente la ĉevalo ekpaŝis, baldaŭ delikat- ege plaŭdis antaŭen en la
rivero, kaj splitgutetoj aspergis la akvon por ĝin transformi en travideblan kristalspegulon, sur kiu liniiĝis la ses virinoj, kiuj tiam ekvidis... ilin, eble ĉe
la alia bordo, eble ene de la rojo, meze de glimoj splendoraj... kaj komencis tiam la kavalkado... de spegulo al spegulo, ĉar estis spegulaj septoj inter ĉiuj el ili, ĉies bildo multobliĝis ĝis sep, kaj la sep bildoj de ĉiuj el ili respeguliĝis kune, surmetite, interfandiĝe, sur ununura diafana kaj infinita spegulo, sezamo de universala unuiĝo, kie ĉiu havis sian bildon, kie ĉiuj amoj kunmiksiĝis, kompletigis sin, radiadis senbride, per larĝa, tuttera propagiĝ- turniĝado...
Ĉe la dekstra angulo de la desegno ŝi senpene mense revidis la subskribon de Gervazo. Tiam ŝi plu lasis sin ebriiĝi de la movo de la karuselo...
3
1
La trupo senmoviĝis en belega korbatanta bildo. Lante falis la kurteno ĝis ĝi komplete malaperigis la scenejon. La unuaj entuziasmaj klamoj ekplenigis la spektaklejon... Ne, ili ne ĝojigis ŝin, ŝi ne bezonis triumf-fetorajn sukcesojn. Subite ne interesis plu al ŝi la signifo de ŝia teatraĵo por la kongres-publiko, la senco, kiun ŝi mem estis vole-nevole forĝinta por ĝi... En ŝia vera karuselo ne estis konkludoj. Ne estis absolutaj nek relativaj venkoj. Estis nur sent-subtilecoj nenomeblaj kaj nepriskribeblaj, kiuj plenigis koron kaj memoron, kaj kiuj sufiĉis, kiuj plene sufiĉis al ŝi. Kaj al... li.
1
Mi povis legi ĉi tiujn pensojn sur ĉiuj trajtoj de ŝia enmemiĝinta vizaĝo, ŝia funda spirado perfekte agordiĝis al la mia, kaj al tiu de la aktorinoj nun riverencantaj antaŭ la freneziga krepitado de la spektint-aplaŭdoj... Mi emis fari ion, ion — ve! — grandan kaj majestan kiel ŝian mirindan verkon mem, aŭ kiel la nekompareblan ĵus-finiĝintan prezentadon... Mi volis salti ĝis ŝia fotelo super la anonimuloj, kiuj eble estis simple amuziĝintaj anstataŭ kortuŝiĝi kaj kiuj kruele baris al mi la vojon, por... por kisi ŝin, por diri... Sed tiam mi ekvidis... Mi ektimis pro malkovro... Ho, mi malprave ektimis... Ja estis spegulo inter ŝi kaj mi, inter ĉiuj kaj ĉiuj... Benigna, mirakla spegulo! Ŝi estis mia sozio, ŝi estis mi, li estis cia similulo, li estis ci! Ĉiuj kune anhelis, kaj neniu tuŝis sin, sed sublima feliĉeksplodado nuligis eĉ miajn emociigitajn larmojn... Estu kiel estu, ni troviĝis sur la sama karuselo — ĉieloj! — sentu tion nun, ĉi-sekunde, simultane kun mi, ĉu ci komprenas, ĉu ci sentas la turnomovon, ni rondiras, ni rondiras, en kolosa mir-ravo kaj fantasta adorad-silento ni kune rondiradas... Ni dancas solaj sur la proscenio, ni prezentas nian baleton en sonĝo... Ci arde prenas min je la talio, suprenlevas min, mi ekflugas en la magia lumrondo, mi flugas alten super haladzoj kaj ĥoleroj, mi ŝvebas sur ĥimera kajto, kies ŝnuron tenas... ci... Ci... en nia baleto, nia filmo, nia verko, nia karuselo... Sen ordinaraj reagoj, sen vulgaraj sentoj, sen provosecaj esprimiĝ-klopodoj... en nia karuselo, kie la nenomeblo spite ĉion, ĉiun, kaj nin, simple estas, estas, estas, estas, estas... estis... estus...