Таму Ганна лічыцца прадаўжальніцаю “па кудзелі” (з жаночага боку) роду Косцяў-Збірожскіх, шырока вядомага ў гісторыі Брэстчыны [104].
Дакументы Літоўскай Метрыкі дазваляюць з вялікай доляй верагоднасці меркаваць, што ў Касцюшкі Фёдаравіча была яшчэ адна дачка, якая насіла імя Ганна (№ 16). (Наяўнасць у адной сям’і некалькіх дзяцей з аднолькавым імем было нярэдкасцю ў сярэднявеччы [105]). Ганна Касцюшкаўна пабралася шлюбам з берасцейскім зямянінам Астафіем Навіцкім і мела ад яго сына Афанасія. 26 студзеня 1566 года яна атрымала ад гаспадара Жыгімонта Аўгуста прывілей на засценак ва ўрочышчы Убрышчы, які “мает она сама, дети и потомки ее... держати и вживати вечные часы, а намъ с того службу земскую военъную служити” [106].
Яе сястру Багдану Касцюшкаўну (№ 10) пасватаў пан Пётр Целяціцкі. Вясною 1577 года Багдана “дала, даравала і на вечнасць запісала дочкам сваім: Фядоры, Зафеі, Васілісе, Марыне і Аляксандры” трэцюю частку свайго маёнтка ў Цяляцічах, які перайшоў да яе ў спадчыну ад памерлага мужа П. Целяціцкага. (Астатнія дзве часткі, запісаныя ў 600 копах грошаў, яна ахвяравала сваім сынам Фёдару і Адаму Целяціцкім) [107].
Іншыя Касцюшкаўны былі за панамі Ажэшкам, Юдыцкім, Сузіным. Апошні ў 1589 годзе трымаў за сабою вёску Семенаўцы (на Жабінкаўшчыне), якая пазней перайшла ў спадчыну да Касцюшкаў-Сяхновіцкіх. З перапісу 1567 года вядомы шляхціц Багдан Сузін, які з’явіўся пад Чырвонае Сяло разам з Іванам Касцюшкавічам, магчыма, ён і быў мужам сястры Івана [108].
ПЕРШАЕ РАЗГАЛІНАВАННЕ РОДУ
Віленскі прафесар Фелікс Канечны сцвярджаў, што Касцюшка Фёдаравіч пакінуў сынам пяць вёсак і чатыры маёнткі, аднак не называў гэтыя населеныя пункты [109].
Паспрабуем запоўніць гэты прабел.
Першымі ў спісе павінны былі ісці, зразумела, Сяхновічы — спадчыннае сямейнае гняздо Касцюшкаў-Сяхновіцкіх на працягу ХVІ — ХІХ стагоддзяў, аснова іх зямельных валоданняў [110].
Далей размова ішла пра Ліневічы (у Пружанскім раёне) і Ступічава. Апошнія, змешчаныя недалёка ад Камянца, у якім Касцюшка быў гараднічым, магчыма, былі нададзеныя яму літоўскім гаспадаром за верныя паслугі [111].
Наконт гэтых валоданняў Т. Корзан выказваўся вельмі асцярожна: ён не адмаўляў цалкам прыналежнасці Ліневічаў і Ступічава Касцюшкам, але і не знайшоў сярод сямейных архіваў дакументаў, якія б пацвярджалі іх правы на гэтыя вёскі [112].
Урадавыя і судовыя пастановы, што зберагліся да нашых часоў, дазваляюць прасачыць лёс Ліневічаў (іншыя назвы — Лінова, Лінёўка, Аранчыцы) толькі з другой паловы ХVІІ стагоддзя [113]. Аднак традыцыя, заснаваная на працах Ш. Акольскага, К. Нясецкага і А. Банецкага, сцвярджае: гэты маёнтак у часы вялікага князя Аляксандра Казіміравіча (1492 — 1506) быў перададзены Касцюшкам [114].
Ступічава (у адрозненне ад Ліневічаў) на працягу ХVІ стагоддзя неаднаразова выступала менавіта як касцюшкаўская ўласнасць [115].
Апошнім маёнткам, пра які мог весці гаворку Ф. Канечны, былі Пеляпелкі (сучаснае месцазнаходжанне не выяўлена), купленыя Касцюшкам Фёдаравічам у 1537 годзе ад чатырох камянецкіх баяраў за 80 коп літоўскіх грошаў [116].
Жыгімонт І дараваў прывілей на атрыманне маёнтка ва ўласнасць без выслугі. Але ўжо праз год вялікі князь пазбавіў Касцюшку гэтага валодання разам з пасадай гаёўніка. Надзеі вярнуць некалі прыдбаны надзел Касцюшкі-Сяхновіцкія не гублялі. Вядома, што ўнук Касцюшкі пан Мікалай Іванавіч Касцюшка-Сяхновіцкі (№ 22) вясною 1589 года скардзіўся, што з ягонай сядзібы была скрадзена скрыня з паперамі, сярод якіх захоўваўся “ліст на тое, што выкупіў [ён, пан Мікалай — А.Б.] маёнтак Пеляпелкі ў пана Паўла Крычкоўскага за паўтараста коп грошай” [117].
Такім чынам, пан Мікалай Касцюшка засведчыў, што Пеляпелкі некалі былі валоданнем ягонай сям’і. Па невядомых для нас прычынах Касцюшкі гэты маёнтак страцілі, але канчаткова ад сваіх правоў на яго не адмовіліся, а таму каля 1589 года дамагліся зноў яго выкупіць.
Трэба яшчэ дадаць, што асаблівасць рассялення шляхты ў Вялікім княстве Літоўскім заключалася ў тым, што дваранскія сядзібы-двары знаходзіліся, як правіла, на пэўнай адлегласці ад вёсак. Таму, калі Ф. Канечны гаварыў пра пяць Касцюшкавых вёсак (“весяў”), ён, хутчэй за ўсё, меў на ўвазе Вялікія і Малыя Сяхновічы, Лінова, Ступічава і невядомае цяпер паселішча Пеляпелкі.
26 лістапада 1561 года адбыўся першы значны падзел касцюшкаўскай спадчыны [118]. Адначасова настаў і канчатковы падзел роду. (Т. Корзан падкрэсліваў, што з гэтага часу з’явіліся “дзве лініі, якія больш ніколі не сыходзіліся”).
ГРАМАДСКАЕ СТАНОВІШЧА