Згаданым ўласнікам Мерачоўшчыны быў Войцех Пуслоўскі (1762 — 1833), які на памежжы ХVІІІ — ХІХ стагоддзяў стварыў вялізную латыфундыю, у якую ўваходзілі шматлікія маёнткі (у тым ліку Косава з наваколлем) [265]. Крыніцамі казачнага багацця В. Пуслоўскага сталі ўдалы шлюб з князёўнай Ю. Друцкай-Любецкай, падтрымка магнатаў, прадпрымальніцкая дзейнасць, а таксама фінансавыя махінацыі, аперацыі з нерухомасцю, рабаванні свецкіх і духоўных земляў (напрыклад, з Бярозаўскага кляштара было выкрадзена больш за мільён злотых), гандаль зброяй, падробка каштоўных папер (дзеля гэтага ў 1794 годзе нават падраблялі подпіс Т. Касцюшкі), у чым шляхціца абвінавачвалі ўжо сучаснікі — Ф. Булгарын, П. Вяземскі, А. Грондзкі [266].
У 1821 годзе В. Пуслоўскі набыў ва ўласнасць былы Косаўскі Ключ з Мерачоўшчынай [267]. І менавіта тады з’явілася “мерачоўшчынская версія” нараджэння Т. Касцюшкі. Асноваю яе стала вынятка з метрычнай кнігі аб хрышчэнні будучага генерала ўзімку 1746 года ў Косаве, выдадзеная толькі восенню 1834 года (ці праз 17 гадоў пасля смерці Т. Касцюшкі) мясцовым пробашчам айцом Станіславам Нарбутам і пацверджаная 30 лістапада 1834 года Віленскай духоўнай кансісторыяй [268]. Прычым у дакуменце і слова не было сказана пра тое, што Тадэвуш Касцюшка нарадзіўся ў Мерачоўшчыне. А самую косаўскую метрыку напрыканцы ХІХ стагоддзя часам характарызавалі не інакш як “вядомую, але небездакорную” ў гістарычным плане [269].
Сёння вынятка з яе, прысвечаная асобе Т.Касцюшкі, захоўваецца ў зборах Музея Войска Польскага ў Варшаве [270]. Тэкст гучыць наступным чынам [271]:
Лацінскі арыгінал
Anno Domini Milllesimo Septingentesimo Quadragesimo Sextoduodecimo Februarii Re-verundus Pater Raymundus Korsak Sacrae Theologiae Lector Hoszczeviensis Ordinis Praedicatorum baptisavit Infantem legitimorum parentum filium Andream Thadaeum Bonaventuram Perillustri MD Ludovici Thodaei et Theclae Ratomska Kościuszków Miecznych Woiewodztwa Brzeskiego. Patrini erant: MDnus Casimirus Narcuski Starosta Kuszlicki cum MDna Protassewiczowna Suchodolska et MDnus Adamus Protassewicz Vice-Capitaneus Districtus Pinsensis cum Magnifica Virgine Anna Suchodolska Pisarzówna Ziemska Słonimska.
Польскі пераклад
Roku Pańskiego Tysiąc siedemset czterdziestego szóstego dnia dwunastego lutego Czcigodny Ojciec Rajmund Korsak, świętej Teologii Lektor, Przeor Zakonu kaznodzejskiego w Hoszczy, ochrzcił dziecię, Andrzeja Tadeusza Bonawenturę, syna prawych rodziców, Jwielmożnych Ludwika Tadeusza i Tekli z Ratomskich Kościuszków, Miecznych Województwa Brzeskiego. Rodzicami chrzestnymi byli: WM Pan Kazimierz Narkuski, starosta kuszlicki, z WP Protasiewiczówną Suchodolską i WM Pan Adam Protasiewicz, podstarości powiatu pińskiego, z WP Anną Suchodolską, pisarzówną ziemską słonimską
Беларускі пераклад
Году Божага Тысяча семсот сорак шостага дня дванаццатага лютага. Прападобны Айцец Раймунд Корсак, лектар святога Багаслоўя, настаяцель гашчэўскі, Святым Мірам ахрысціў дзіцё законных бацькоў Яснавяльможнага Людвіка Тадэвуша і Тэклі з Ратомскіх Касцюшкаў, мечнікавых берасцейскіх, — сына Андрэя Тадэвуша Банавентуру. Бацькамі Хроснымі былі Вяльможны Спадар Казімір Наркускі, староста кушліцкі, і Вяльможная Спадарыня з Пратасевічаў Сухадольская; Вяльможны Спадар Адам Пратасевіч, падстароста павету пінскага, з Вяльможнай Спадарыняй Ганнай Сухадольскай, пісараўнаю земскай слонімскай.
Разумеючы, што версія нараджэння Т. Касцюшкі ў ваколіцах Косава патрабуе матэрыяльнага пацвярджэння, Пуслоўскія паклапаціліся пад аднаўленне сядзібнага дома Касцюшкаў у Мерачоўшчыне.
Пра першапачатковы ягоны выгляд дазваляе скласці ўяўленне малюнак, створаны ў 1845 годзе Міхалам Кулешам [272] (мастак, дарэчы, быў параднёны з Касцюшкамі-Сяхновіцкімі па жаночай лініі — праз шлюб у пачатку ХVІІІ стагоддзя Антонія (№ 84), праўнука Мікалая Іванавіча Касцюшкі, заснавальніка лініі Іванавічаў). Архітэктар М. Астрамецкі па просьбе Вандаліна Пуслоўскага (1814 — 1884) да 1857 года цалкам аднавіў сядзібу [273]. З’яўленне доміка стала важкім аргументам на карысць “мерачоўшчынскай версіі”.
Дыскусія, распачатая ў сувязі з набліжэннем сотых угодкаў з дня нараджэння Т. Касцюшкі, абвастрылася ў 40 — 60-ыя гады ХІХ стагоддзя. У гэты час за Сяхновічы выказаліся аўтары артыкулаў у “Малой польскай энцыклапедыі”, польскага “Агульнага біяграфічнага слоўніка”, фундаментальнага французскага энцыклапедычнага даведніка “Ларус”, а таксама выдавец і генеолаг Я.Н. Бабровіч [274].