I znów Kennedy zamiótł podłogę piórami czapli, Walter przykląkł i wbił spojrzenie swoich szarych oczu w tego, który był tak smutny, a którego dopiero teraz uznał za swego pana.
- Wielmożny panie Arnoldzie - rzekł - wymierzył pan sprawiedliwość? Niech mi pan wybaczy, że zwątpiłem w pana. Od tej pory jestem pańskim sługą!
- Dziękuję - rzekł Montsalvy melancholijnie. - Ale twoja służba będzie niedługa. I żałuję, kolego, że nie mogę ci teraz podać ręki.
Kennedy i Walter wyszli. Sara opuściła pokój, by udać się do Michała, który był z babką. Katarzyna i Arnold zostali sami. Młoda kobieta wpatrzyła się w swego męża.
- Dlaczego - zaczęła zduszonym głosem - dlaczego mówisz, że nie powinnam... nigdy cię dotknąć? I co znaczy cała ta potworna komedia?
Dlaczego kazałeś mi wierzyć, że kochasz kobietę, której nienawidziłeś, dlaczego kazałeś mi tak cierpieć? - Musiałem to zrobić. Musiałem za wszelką cenę oderwać cię od siebie. Nie mam prawa kochać cię, Katarzyno... a przecież nigdy jeszcze cię tak mocno nie kochałem.
Przymknęła oczy, by rozsmakować się w boskiej muzyce tych słów, których miała już nigdy nie usłyszeć. Boże Wszechmogący! Boże Miłościwy! Kochał ją! Ogarnięty był tym samym płomieniem namiętności, którym i ona płonęła! Ale skąd te dziwne słowa, czemu odsuwa ją tak uparcie? Katarzyna przeczuwała, że niebawem przeniknie tę tajemnicę, ale teraz czuła lęk i drżała tak, jakby stała na progu przepaści.
- Nie masz już prawa mnie kochać? - zapytała z wysiłkiem. - Ale kto może ci w tym przeszkodzić?
- Zło, które noszę w sobie, moja ukochana! Zło, które tak bardzo chciałem przed tobą ukryć, bo nade wszystko obawiałem się wzbudzić w tobie przerażenie. Ale zrozumiałem, że jeszcze bardziej boję się twojej nienawiści, twej pogardy. Bałem się, tak bardzo się bałem, że odejdziesz, że wrócisz do tamtego! Wiedzieć, że jesteś w jego rękach, wyobrażać sobie twoje ciało w jego ramionach, twoje usta przy jego ustach... to było piekło!
Nie mogłem tego ścierpieć. Lepiej było wrócić... i wszystko ci powiedzieć!
- Ale co? Na miłość boską, przez wzgląd na naszą miłość, Arnoldzie, mów! Mogę wszystko wytrzymać... wolę wszystko, niż stracić ciebie.
- A jednak, Katarzyno, już mnie straciłaś! Noszę śmierć w sobie i jestem już na wpół martwy.
- Ależ co mówisz? Oszalałeś? Straciłeś rozum? Dlaczego martwy?
Nagle odwrócił się do niej plecami, jak gdyby nie mógł znieść niepokoju na kochającej twarzy.
- Lepiej byłoby, gdybym już naprawdę był martwy, a Bóg okazałby mi miłosierdzie, pozwalając mi polec, jak wielu innym, w bitwie pod Azincourt czy pod murami Orleanu...
Katarzyna, napięta jak łuk, krzyknęła: - Mów, przez litość!
I wtedy przemówił! Trzy słowa, trzy potworne słowa, które przez wiele miesięcy miały powracać w jej snach, budzić ją nagle skąpaną w pocie i rozbrzmiewać rozgłośnym echem między ścianami pustego pokoju.
- Jestem trędowaty... TRĘDOWATY!
Potem odwrócił się, spojrzał na nią i stłumił okrzyk bólu. Nigdy nie widział u niej takiego cierpiącego wyrazu twarzy. Przymknęła oczy i grube łzy spływały powoli po jej bladych policzkach. Stała wyprostowana, z rękami przy ustach i wydawało się, że utrzymuje się na nogach dzięki cudowi. Była taka krucha, taka bezbronna, że odruchowo wyciągnął ramiona... i prawie od razu je opuścił. Odmówiono im nawet tej ostatniej radości, jaką jest płacz w ramionach najdroższej osoby. Dyszała lekko jak goniona łania, która straciła już wszelką nadzieję. Usłyszał szept: - To niemożliwe! Niemożliwe!
Krzyk ptaka, który przemknął na niebie i przerwał ciszę tego pokoju, przywrócił ich do rzeczywistości. Katarzyna otworzyła oczy i Arnold oczekujący z niepokojem na moment, w którym te ukochane fiołkowe źrenice znów na nim spoczną, poczuł, że jego serce topnieje. W tych oczach nie było ani odrazy, ani przerażenia.. tylko bezgraniczna miłość, nieskończona jak szerokie przestworza nieba. Jej piękne usta rozchyliły się w uśmiechu promieniejącym czułością.
- Jakież to ma dla mnie znaczenie? - rzekła łagodnie. - Od lat śmierć na nas czyha, więc wszystko jedno, w jaki sposób nas zabierze! Twoja choroba będzie moją: jeśli jesteś trędowaty, ja będę trędowata, tam, gdzie ty pójdziesz, pójdę i ja, i jakikolwiek los nas czeka, będziemy mu przychylni, jeśli tylko nas nie rozłączy! Arnoldzie, ty i ja, razem, na zawsze... odcięci od świata, przeklęci, objęci anatemą, ale zawsze razem!
Jej uroda, odmieniona miłością, zajaśniała w tej chwili takim blaskiem, że olśniony Arnold przymknął oczy. Nie widział, jak podbiega do niego z wyciągniętymi ramionami. Dopiero wtedy, gdy przywarła do niego i objęła ramionami jego szyję, oprzytomniał i chciał ją odepchnąć, ale ona trzymała się go mocno, zmuszając, by cierpiał katusze, mając tak blisko siebie ukochaną twarz.
- Moja słodka - wyszeptał złamanym głosem - to niemożliwe!
Gdybyśmy byli sami na świecie, otworzyłbym szeroko ramiona i usłuchał głosu mej samolubnej miłości, zabrałbym cię w jakieś odludne miejsce, tak opustoszałe, że nikt nigdy by nas nie znalazł. Ale mamy dziecko. Michał nie może zostać sam na świecie.
- Ma babcię!
- Ona jest stara, słaba i samotna. Nie może dla niego nic zrobić, tylko płakać nad jego nieszczęściem. Teraz ty, Katarzyno, jesteś ostatnią z rodu Montsalvych i jego jedyną nadzieją. Jesteś dzielna, jesteś silna... Będziesz umiała walczyć dla swego syna, odbudujesz Montsalvy.
- Bez ciebie? Nigdy nie będę w stanie! A ty? Co z tobą będzie?
- Ja?
Odwrócił się, podszedł do otwartego okna, spoglądał przez chwilę na dolinę, którą zawładnęła wiosna. Wyciągnął ramiona w stronę południa.
- Tam - rzekł - w połowie drogi do Montsalvy kanonicy z Aurillac wznieśli niegdyś leprozorium, gdzie mieszkają ci, którzy odtąd będą moimi braćmi. Dawniej było ich wielu, teraz jest ich tylko paru, a opiekuje się nimi benedyktyn. Tam pójdę. Serce Katarzyny przepełnił ból.
- Ty, w leprozorium? Ty, taki. .
Nie dodała: „dumny, porywczy, chlubiący się swoim pochodzeniem, ty, który jesteś samym życiem, wielbicielem wojny i ciosów miecza skazany na powolną śmierć, najgorszą ze wszystkich?". Ale boleść, którą wyczuł w jej głosie, dopowiedziała wszystko. Arnold zrozumiał to i czule się do niej uśmiechnął.
- Tak! Przynajmniej będę mógł oddychać tym samym powietrzem co ty i do ostatniego tchnienia spoglądać na ojczyste góry, drzewa i niebo, na które i ty będziesz patrzyła. Będę dla ciebie martwy, Katarzyno, ale może nie będziesz już chciała odjechać. .
- Mógłbyś uwierzyć w to, że teraz. .
- Nie. Wiem, że zostaniesz tutaj. Obiecaj mi, że będziesz dla Michała zarazem matką i ojcem, że będziesz żyła dla niego tak, jak żyłaś dla mnie.
Powiedz, obiecujesz?
Oślepiona łzami, ukryła twarz w dłoniach, żeby już nie widzieć tej szczupłej postaci stojącej w oknie i nie wiedzieć, że już nie należy do ziemskiego życia. Szloch rozrywał jej piersi, ale powstrzymywała go z całej siły.
- Kocham cię - wybełkotała. - Kocham cię, Arnoldzie.
- Kocham cię, Katarzyno. Kiedy będę już potworem, wrakiem ludzkim, zbyt odrażającym, by mógł na mnie paść wzrok innych ludzi, będę cię i wtedy kochał, a wspomnienia i światło naszej miłości pomogą mi. Chciałem odejść, by szukać gdzie indziej śmierci, z bronią w ręku, ale jeśli taka jest wola Boga, lepiej, bym umarł na tej ziemi, która należy do mnie i do której pewnego dnia powrócę. .
Wydawało się, że jego głos dochodzi z oddali i słabnie. Katarzyna opuściła ręce, szeroko otworzyła oczy i krzyknęła w przerażeniu: - Arnoldzie!