- Ну вось, цяпер у рове не засталося нiводнае рыбiны. Можаш клiкаць Ката.
Анры шчыра падзякаваў Жабе i пацiснуў ёй мокрую лапу. Жаба ўсмiхнулася i знiкла.
Яшчэ пятнаццаць дзён Анры смажыў рыбу ды салiў яе ў бочках. А калi ўсё было зроблена, паклiкаў Ката, i той адразу ўзнiк перад iм.
- Вось, спадар Кот, - сказаў яму Анры, - я пасалiў i пасмажыў усю вашу рыбу. Цяпер, калi ласка, выканайце i вы сваё абяцанне - прапусцiце мяне на той бераг.
Кот агледзеў горы смажанай рыбы i бочкi з салёнай, пакаштаваў i той, i другой, аблiзнуўся i сказаў Анры:
- Ты слаўны хлопчык, i я хачу аддзячыць табе за працу. Тады нiхто не скажа, што ты працаваў на мяне дарма.
Прамовiўшы гэта, Кот выдраў у сябе адзiн кiпцюр i, аддаўшы яго Анры, сказаў:
- Калi ты захварэеш цi адчуеш блiзкую старасць, дакранiся гэтым кiпцюром да лба: боль, хвароба цi старасць адразу адступяць. А калi ты дакранешся iм да таго, каго ты любiш i хто любiць цябе, то i з iм будзе тое самае.
Анры шчыра падзякаваў Кату i, узяўшы ў яго чарадзейны кiпцюр, вырашыў адразу пакарыстацца iм, бо вельмi стамiўся i быў зусiм змораны. Ледзь ён дакрануўся кiпцюром сабе да лба, як стома знiкла, i ён адчуў сябе бадзёрым i свежым, быццам толькi што ўстаў пасля добрага сну.
Кот усмiхнуўся i прамовiў:
- А цяпер сядай мне на хвост.
Анры сеў i адразу здзiўлена ўбачыў, што хвост у Ката пачаў хутка расцi i выцягвацца, i неўзабаве перанёс яго на другi бераг.
Глава 7
Кветка жыцця
Анры пачцiва развiтаўся з Катом i пабег да сада, дзе расла кветка жыцця. Да сада заставалася яшчэ метраў сто, i Анры баяўся, каб нейкая новая перашкода не спынiла яго. Але неўзабаве ён дабраўся да садовае агароджы.
Ён пашукаў фортку i хутка яе знайшоў, бо сад быў зусiм невялiкi. Але ў iм расло столькi розных незнаёмых раслiн, што знайсцi сярод iх кветку жыцця было немагчыма.
На шчасце Анры прыгадаў, што Добрая фея сказала яму паклiкаць доктара, якi даглядае за чарадзейным садам. Ён голасна крыкнуў i не паспеў нават вокам мiргнуць, як раслiны побач з iм заварушылiся, i з iх выйшаў маленькi чалавечак ростам не большы за дзяркач. Ён быў у доўгай чорнае мантыi, з круглымi акулярамi на гарбатым носе i трымаў пад пахай тоўстую кнiгу.
- Што вам трэба, мой хлопча? - спытаўся Доктар, пазiраючы на Анры. - I як вам удалося дасюль дабрацца?
- Пане Доктар, - адказаў Анры, - мяне паслала да вас Добрая фея. Мне патрэбна кветка жыцця, каб вылечыць маю маму, бо яна памiрае.
- Ну што ж, - сказаў Доктар, пачцiва прыўзнiмаючы шапку, - кожны, каго пасылае сюды Добрая фея, для мяне добры госць. Хадзiце, хлопча, за мной, я дам вам тое, што вы шукаеце.
Ён павярнуўся i пайшоў у глыбiню сада, ды так хутка, што Анры ледзь паспяваў за iм. Ён увесь час баяўся, што адстане ад Доктара, i болей яго не знойдзе, бо Доктар быў такi маленькi, што цалкам знiкаў за сцяблiнамi высокiх раслiн.
Але нарэшце яны падышлi да нейкай раслiны, якая стаяла асобна i была ўся абсыпаная прыгожымi кветкамi. Доктар выняў з кiшэнi садовы нож, зрэзаў адну галiнку з кветкай i, аддаўшы яе Анры, сказаў:
- Вось, бярыце i рабiце ўсё так, як сказала вам фея. А вяртаючыся дадому, не выпускайце кветкi з рукi, бо калi вы яе пакладзеце, яна адразу i назаўсёды знiкне.
Анры хацеў падзякаваць маленькаму Доктару, але той ужо знiк сярод раслiн ды лекавых траваў. Застаўшыся адзiн, Анры падумаў:
- Як жа мне цяпер хутчэй вярнуцца дадому? Бо калi я, спускаючыся з гары, сустрэну тыя самыя перашкоды, якiя сустрэў, пакуль сюды падымаўся, я згублю сваю каштоўную кветку. А без яе мне не ўратаваць маёй беднае мамы!
I тут ён на шчасце ўспомнiў пра палку, якую падараваў яму Воўк.
- Зараз паглядзiм, - падумаў Анры, - цi праўда, што яна можа перанесцi мяне дадому.
Ён сеў верхi на палку i не паспеў падумаць, што хоча апынуцца дома, як адчуў, што падымаецца ў паветра i ляцiць некуды з маланкавай хуткасцю.
Праз iмгненне ён быў ужо каля ложка, у якiм ляжала яго хворая мацi.
Ён кiнуўся да яе, i пачаў цалаваць ды абдымаць, але мацi не варушылася. Тады ён хуценька выцiснуў ёй на вусны сок чарадзейнае кветкi, i ў тую ж хвiлiну мацi расплюшчыла вочы i, абняўшы Анры, ускрыкнула:
- Мiлае маё дзiця, мой добры Анры! Дзякуй табе, я была такая хворая, але цяпер я адчуваю сябе цудоўна. I мне вельмi хочацца есцi.
Тут яна ўважлiва зiрнула на сына i са здзiўленнем сказала:
- Але ж ты вельмi вырас, мой мiлы хлопчык! Што здарылася? Як ты мог так вырасцi за некалькi дзён?
Анры сапраўды падрос на цэлую галаву, бо з таго часу, як ён выйшаў з хаты, прайшло два гады сем месяцаў i шэсць дзён. Цяпер яму было ўжо амаль дзесяць гадоў. Але раней, чым Анры паспеў што-небудзь растлумачыць, акно ў хаце адчынiлася, i ў пакоi ўзнiкла Добрая фея. Абняўшы Анры, яна падышла да матчынага ложка i расказала кабеце пра ўсё, што зрабiў Анры, каб яе ўратаваць, пра тое, колькi яму давялося адолець цяжкасцяў i перажыць небяспекi, i якi ён увесь гэты час быў мужны, цярплiвы i добры. Анры чырванеў, слухаючы, як яго хвалiць Добрая фея, а мацi яшчэ мацней прыцiскала яго да сэрца i ўвесь час цалавала. Парадаваўшыся разам з мацi i сынам, Добрая фея сказала:
- А цяпер, Анры, можаш пакарыстацца падарункамi, якiя далi табе Дзядок i Асiлак.
Анры выняў табакерку i адчынiў яе; з табакеркi адразу выйшаў цэлы натоўп маленькiх рабочых - такiх маленькiх, што рост у кожнага быў не большы, чым у пчалы; але iх было так многа, што яны запоўнiлi ўвесь пакой. Рабочыя адразу пачалi працаваць, ды так спрытна i хутка, што ўжо праз чвэртку гадзiны збудавалi i абставiлi мэбляй прыгожы дом пасярод вялiкага сада, да агароджы якога з аднаго боку падыходзiў лес, а з другога - цудоўны поплаў.
- Усё гэта цяпер тваё, мой слаўны Анры, - сказала Добрая фея. - Калi табе будзе чаго не хапаць, то здабыць гэта табе дапаможа падораны Асiлкам чартапалох. Падораная Воўкам палка перанясе цябе, куды ты толькi захочаш, а кiпцюр, якi падарыў табе Кот, захавае табе i тваёй мацi здароўе i маладосць. А цяпер, Анры, бывай, жывi шчаслiва i не забывайся, што дабрыня i сыноўская любоў заўсёды прыносяць узнагароду.
Анры кiнуўся Добрай феi ў ногi; яна дазволiла яму пацалаваць сабе ў руку, усмiхнулася i знiкла.
Мацi Анры вельмi хацелася ўстаць ды пайсцi палюбавацца на новы дом, сад, лес i поплаў, але ў яе не было нiводнай сукенкi: калi яна хварэла, яна вымушаная была пасылаць сына на базар, каб ён прадаў там што-небудзь з яе адзення i хоць трошкi зарабiў iм на хлеб. Таму цяпер у яе зусiм нiчога не засталося.