Нагрузіўшыся, чарапаха йшла ды йшла ўдзень і ўначы. Яна мінала лясы, палі, пераплывала рэкі шырынёю на цэлую мілю, прабіралася праз балоты, у якіх ледзь не танула, трымаючы на сабе чалавека, які ўжо амаль паміраў.
Праз кожныя восем ці дзесяць гадзін хады яна спынялася, развязвала ліяны і асцярожна клала чалавека на зямлю, выбіраючы сушэйшае месца. Потым шукала ваду і мяккія карэньчыкі і давала іх хвораму. І сама яна таксама ела, хоць была такая стомленая, што лепей бы ёй было паспаць.
Часам ёй даводзілася ісці па самым санцапёку. Стаяла лета, а паляўнічы быў у такой гарачцы, што ўвесь час трызніў і паміраў ад смагі. Тады ён пачынаў крычаць: «Вады! Вады!» — і чарапаха давала яму напіцца.
Так яна ішла — дзень за днём, тыдзень за тыднем.
Кожны дзень яны былі ўсё бліжэй да Буэнас-Айрэса, але з кожным днём чарапаха слабела, з кожным днём у яе менела сілы, хоць яна не скардзілася. Часам яна падала зусім знямоглая, але тады чалавек, на хвіліну апрытомнеўшы, уголас казаў:
— Я паміраю, мне ўсё горай і горай, але толькі ў Буэнас-Айрэсе я мог бы ачуняць. А тут я памру, адзін у гэтым лесе.
Яму здавалася, што ён усё яшчэ ў будане, бо ён жа нічога не ведаў. Тады чарапаха ўставала і йшла далей.
Але настаў дзень, калі гаротная чарапаха зусім ужо не магла ісці. Яна патраціла ўсе свае сілы і больш не магла. Каб хутчэй дайсці, яна цэлы тыдзень не ела, і сілы ў яе ні на што не засталося.
Калі прыйшла ноч, яна ўбачыла на даляглядзе далёкае святло, нейкае ззянне, што асвятляла неба, але яна не ведала, што гэта такое. Яна зусім знемаглася і заплюшчыла вочы, каб памерці разам з паляўнічым, маркотна думаючы, што не здолела ўратаваць чалавека, які быў такі добры з ёю.
Але ж яна была ўжо ў Буэнас-Айрэсе, хоць не ведала гэтага. Тое святло, што яна бачыла ў небе, было ззянне горада, і яна сабралася памерці, калі была ў самым канцы свайго гераічнага падарожжа.
На шчасце, у гэтую хвіліну двух паўмёртвых падарожнікаў убачыла гарадское мышаня, якога клікалі Пэрэс.
— Вось дык чарапаха! — здзівілася мышаня. — Ніколі я не бачыла такой вялізнай чарапахі. А што гэта ты нясеш на спіне? Дровы?
— Не, — маркотна адказала чарапаха. — Гэта чалавек.
— І куды ж ты нясеш гэтага чалавека? — спытала цікаўнае мышаня.
— Я іду... іду... Я хацела дайсці да Буэнас-Айрэса, — адказала бедная чарапаха такім ціхім голасам, што яе было амаль не чуваць. — Але я ніколі туды не дайду, і мы памром тут...
— Эх, дурніца ты, дурніца! — засмяялася мышаня. — Ніколі не бачыла я такой дурной чарапахі! Ды ты ўжо ў Буэнас-Айрэсе! Тое святло, што ты бачыш, гэта і ёсць Буэнас-Айрэс.
Пры гэтых словах чарапаха адчула новыя сілы, бо яна зразумела, што ў яе ёсць яшчэ час уратаваць паляўнічага. І яна зноў рушыла ў дарогу.
На досвітку дырэктар Заапарку ўбачыў запэцканую і вельмі худую чарапаху, на спіне ў якой ляжаў перавязаны ліянамі чалавек. Ён паміраў. Пазнаўшы ў гэтым чалавеку свайго сябра, дырэктар сам пабег па лекі, і з іх дапамогаю паляўнічы адразу ж ачуняў.
Калі паляўнічы даведаўся, як яго ўратавала чарапаха і як яна зрабіла падарожжа аж у трыста міль, каб толькі ён мог выпіць лекаў, ён вырашыў ніколі з ёю не разлучацца. Але ж ён не мог трымаць яе ў сваёй маленькай хаце, і тады яго сябар прапанаваў аддаць яе ў заапарк, дзе абяцаў даглядаць за ёю як за сваёй дачкой.
Так і зрабілі. Цяпер чарапаха, шчаслівая і задаволеная, поўзае па ўсім садзе, і гэта тая сама вялізная чарапаха, якую мы штодня можам бачыць, калі яна скубе траўку ля клетак з малпамі.
Кожны вечар паляўнічы прыходзіць да яе, а яна па хадзе здаля пазнае свайго сябра. Яны бавяць разам пару гадзін, і ёй заўсёды хочацца, каб ён, раней чым пайсці, пяшчотна папляскаў яе рукою па спіне.
Панчохі для фламінгаў
Неяк раз змеі ладзілі вялікі баль. Былі запрошаныя рапухі ды жабы, фламінгі, кайманы ды рыбы. Але ж рыбы не ходзяць, то й танчыць яны не маглі. Яны толькі павылазілі на пясок ды пляскалі хвастамі, бо той баль адбываўся каля ракі.
Кайманы, каб лепей сябе ўпрыгожыць, надзелі на шыю каралі з бананаў і палілі парагвайскія цыгары. Жабы абляпіліся рыбінаю лускою і ступалі паважна, перакульваючыся з адной нагі на другую, нібыта плылі. І кожны раз, калі яны з паважным выглядам праходзілі па беразе, рыбы крычалі ім што-небудзь кплівае.
Рапухі надушыліся парфумаю і хадзілі на задніх лапах. Апроч таго на кожнай вісеў, гайдаючыся, як ліхтарык, маленечкі светлячок.