Выбрать главу

Шар быў калыхнуўся ў яго бок. Імгненне павісеў нерухома, нібы вагаючыся — прымаць падарунак ці не, і пасунуўся прэч. Некаторы час яшчэ ў цемры чырванеў яго след, потым знік і ён.

Разгублены, суцішаны, пазіраў Галай услед агеньчыку. Чаму шар абмінуў яго, чалавека, не паквапіўшыся на энергію?

Неакрэсленая здагадка раптам працяла мозг. Яна была да таго неверагодная, што Галай аж прысеў на нейкі асколак скалы. Так, шары збіраюць на Попельнай энергію і потым, назапасіўшы яе пэўную колькасць, кудысьці перапраўляюць. Можа, на трэцюю планету ўнутранага пояса, у напрамку якой цягнулася блакітная паласа, а можа, яшчэ куды… Ды пакуль не гэта важна. Галоўнае, недзе тут, зусім побач па касмічных мерках, напэўна, ёсць разумнае жыццё, прадуктамі якога з’яўляюцца і гэтыя шары, і тая блакітная энергетычная паласа. Але гэта жыццё, відавочна, развіваецца на іншай аснове, незразумелай, чужой чалавеку. I таму, што Галай адчуваў сябе не толькі асуджаным, але і пазбаўленым магчымасці неяк звязацца з гэтым жыццём і разумеў, што гэтай магчымасці будзе пазбаўлена і ўся іх экспедыцыя, яму зрабілася невыносна горка і крыўдна. Прыгнечаны ўсім гэтым, Галай узваліў на плечы змярцвелага робата і пакрочыў на базу. Ён ішоў засяроджаны, задуменны і зусім не звяртаў увагі на чырвоныя агеньчыкі, што не гаслі нават пад першымі дрыготкімі праменнямі тутэйшага свяціла. А між тым шары, якіх ужо набралася некалькі дзесяткаў, з усіх бакоў спускаліся да базы. Нарэшце Галай звярнуў на іх увагу.

— Няма вам больш спажывы, — не спыняючыся буркнуў ён. За сябе ён проста не баяўся.

Але тое, што адбылося хвіліну пазней, прымусіла яго запаволіць крок.

Шары раптам імкліва рынуліся да распасцёртых робатаў, апанавалі ўсюдыход, прыніклі да антэны. Яны на вачах гублялі свой залацісты бляск, цямнелі і адплывалі. А кібы… Кібы заварушыліся, у навушніках пачуўся трэск іх рацый. Кібы ажылі!

Не верачы вачам, Галай пазіраў на ўсё гэта, і агромністая радасць гарачай хваляй залівала яго з ног да галавы. Разумныя істоты, якія жылі недзе ў межах гэтай зоркавай сістэмы, даведаліся пра сустрэчу іх аўтаматаў з чалавекам і загадалі вярнуць энергію. Як гэта цудоўна!

Забыўшыся на кіба, што ляжаў на яго плячы, Галай пабег да цэнтра сувязі.

1964 г.