Ĉapitro 65ª
Unu vesperon vizitis Petronion senatano Sceveno[321] kaj komencis kun li longan interparolon pri la malfacila tempo, en kiu ambaŭ vivis, kaj pri la imperiestro. Li parolis tiel malkaŝe, ke Petronio, kvankam estante en amikaj rilatoj kun li, komencis esti singardema. Li plendis, ke la mondo iras malrekte kaj freneze kaj ke ĉio tio kune devas finiĝi per ia katastrofo, pli terura eĉ ol la brulego de Romo. Li parolis, ke eĉ la aŭgustanoj estas malkontentaj, ke Fenio Rufo[322], la dua prefekto de la pretorianoj, elportas plej kontraŭvole la abomenan regadon de Tigeleno, kaj ke la pacienco de la tuta gento de Seneko estas elĉerpita pro la maniero, en kiu Nerono kondutas al sia maljuna majstro kaj al Lukano.
Fine li komencis mencii la malkontentecon de la popolo, kaj eĉ de la pretorianoj, kiujn en granda parto Fenio Rufo sciis favorigi al si.
— Kial ci diras al mi ĉi tion? — demandis lin Petronio.
— Pro zorgemo pri la imperiestro, — respondis Sceveno. Mi havas en la pretorio malproksiman parencon, kiu nomas sin Sceveno, same kiel mi, kaj pere de li mi scias, kio okazas en la tendaro … La malkontenteco kreskas ankaŭ tie … Vidu, ankaŭ Kaligulo estis freneza, kaj rigardu, kio okazis! Jen troviĝis Kasio Ĥereo … Terura faro ĝi estis kaj sendube estas inter ni neniu, kiu ĝin aprobus, tamen Ĥereo liberigis la mondon de monstro.
— Alivorte, — respondis Petronio, — ci parolas tieclass="underline" «Mi Ĥereon ne laŭdas, sed tio estis bonega homo kaj la dioj donu al ni pli multe da similaj.»
Sed Sceveno ŝanĝis la temon kaj komencis neatendite glori Pizonon. Li gloris lian genton, lian noblecon, lian sindonon al la edzino, kaj fine lian saĝecon, trankvilecon kaj strangan kapablon inklinigadi al si la homojn.
— La imperiestro estas senida, — li diris, — kaj ĉiuj vidas lian sukcedonton en Pizono. Kaj sendube ĉiuj helpus lin tutkore atingi la regadon. Amas lin Fenio Rufo, la gento de Aneoj estas al li plene sindonema. Plaŭcio Laterano[323] kaj Tulio Seneciono saltus pro li en fajron. Kaj same Natalo, kaj Subrio Flavo, kaj Sulpicio Aspero,[324] kaj Afranio Kvintiano, kaj eĉ Vesteno.
— La lasta ne multe utilos al Pizono, — respondis Petronio. — Vesteno timas la propran ombron.
— Vesteno timas la sonĝojn kaj spiritojn, — respondis Sceveno, — sed li estas homo brava, kiun oni prave volas nomi konsulo. Kaj se en la animo li estas kontraŭ la persekutado de la kristanoj, ne malbonkalkulu al li ĉi tion, ĉar ankaŭ al ci gravas, ke tiuj frenezaĵoj ĉesu.
— Ne al mi, sed al Vinicio, — diris Petronio. — Pro Vinicio mi volus savi knabinon, sed mi ne povas, ĉar mi perdis la favoron de Ahenobarbo.
— Kiel do? Ĉu ci ne rimarkas, ke la imperiestro denove proksimiĝas al ci kaj komencas kun ci paroli? Kaj mi diros al ci, kial. Nome li planas denove iri Aĥajon, kie li intencas kanti grekajn kantojn, de li mem komponitajn. Li flamas al tiu vojaĝo, sed kune tremas, pensante pri la mokemo de la grekoj. Li imagas, ke povas lin trafi aŭ plej granda triumfo, aŭ plej granda falo. Li bezonas bonan konsilon, kaj li scias, ke neniu kapablus al li konsili pli bone ol ci. Jen estas la kaŭzo, pro kiu ci reakiras la favoron.
— Lukano povus min anstataŭi.
— La Kuprobarba malamegas lin kaj verdiktis al li morton en la animo. Li serĉas nur pretekston, ĉar li ĉiam serĉas pretekstojn. Lukano komprenas, ke necesas rapidi.
— Je Kastoro! — diris Petronio. — Povas esti. Sed mi havus ankoraŭ unu rimedon por baldaŭ reakiri la favoron.
— Kian?
— Simple ripeti al la Kuprobarba tion, kion ci diris antaŭ momento.
— Mi nenion diris! — ekkriis Sceveno maltrankvile.
Sed Petronio metis la brakon sur lian ŝultron.
— Ci nomis la imperiestron frenezulo, ci antaŭvidis la postvenon de Pizono kaj diris: «Lukano komprenas, ke necesas rapidi». Pri kio do ci volas rapidi, karulo?
Sceveno paliĝis, kaj dum momento ili rigardis sin reciproke en la okulojn.
— Ci ne ripetos!
— Je la koksoj de Kipridino! Kiel bone ci min konas! Efektive, mi ne ripetos. Mi nenion aŭdis, sed mi ankaŭ volas nenion aŭdi … Ĉu ci komprenis? La vivo estas tro mallonga, ke valoru ion entrepreni. Mi nur petas cin, ke ci vizitu hodiaŭ Tigelenon kaj parolu kun li same longe, kiel kun mi, pri kio ci volas!
— Kial?
— Tial, ke, se iam Tigeleno diros al mi: «Sceveno estis ĉe ci», mi povu al li rediri: «La saman tagon li estis ankaŭ ĉe ci».
Sceveno, aŭdinte tion, rompis eburan bastonon, kiun li tenis en la mano kaj respondis:
— Malbona sorĉo trafu ĉi tiun bastonon… Mi estos hodiaŭ ĉe Tigeleno kaj poste en la festeno ĉe Nervo. Ja ankaŭ ci ĉeestos, ĉu? En ĉiu okazo, ĝis la revido postmorgaŭ en la amfiteatro, kie oni prezentos la reston de la kristanoj!… Ĝis la revido!
— Postmorgaŭ! — ripetis Petronio, restinte sola. — Ni ne havas do tempon por perdi. Ahenobarbo efektive bezonos min en Aĥajo, eble do li konsideros je mi.
Kaj li decidis provi lastan rimedon.
Efektive dum la festeno ĉe Nervo la imperiestro mem ekpostulis, ke Petronio kuŝu kontraŭ li, ĉar li volis paroli kun li pri Aĥajo kaj pri la urboj, kie li povus prezentiĝi kun la perspektivoj de plej granda sukceso. Plej multe gravis al li ĉi-momente la atenanoj, kiujn li timis. La aliaj aŭgustanoj aŭskultis ĉi tiun interparolon kun koncentrita atento, por, kaptinte fragmentetojn el la frazoj de Petronio, prezenti ilin poste kiel siajn.
— Ŝajnas al mi, ke mi ĝis nun ne vivis, — diris Nerono, — kaj ke mi naskiĝos nur en Grekujo.
— Ci naskiĝos al nova gloro kaj senmorteco, — respondis Petronio.
— Mi esperas, ke tiel okazos kaj ke Apolono ne montriĝos ĵaluza. Se mi revenos triumfe, mi oferos al li hekatombon, kian ĝis nun havis neniu dio.
Sceveno komencis ripeti la versojn de Horacio:
— La ŝipo atendas jam en Neapolo, — diris Nerono. — Mi volus ekiri eĉ morgaŭ.
Tiam Petronio levis sin kaj, rigardante rekte en la okulojn de Nerono, diris:
— Permesu, dia, ke mi antaŭe aranĝu edziĝan festenon, al kiu mi invitos ankaŭ cin ĉiujn.
— Edziĝan festenon? Kies? — demandis Nerono.
— De Vinicio kun la filino de la ligia reĝo, cia garantiulino. Ŝi estas nun, vere, en malliberejo, sed unue, kiel garantiulino, ŝi ne povas esti malliberigata, kaj due, ci mem permesis al Vinicio edzinigi ŝin; ĉar ciaj verdiktoj, kiel la verdiktoj de Zeŭso, estas nerevokeblaj, tial ordonu ellasi ŝin el la malliberejo kaj transdoni ŝin al la fianĉo.
La malvarma sango kaj la trankvila memcerteco, kun kiu parolis Petronio, konfuzis Neronon, kiu ĉiam konfuziĝadis, kiam iu parolis al li en tia maniero.
— Mi scias, — li respondis, mallevante la okulojn. — Mi pensis pri ŝi kaj pri tiu grandegulo, kiu sufokis Krotonon.
— Sekve ambaŭ estas savitaj, — rediris Petronio.
Sed Tigeleno rapidis helpi sian sinjoron:
— Ŝi estas en la malliberejo laŭ la volo de Cezaro, kaj ci mem diris, Petronio, ke liaj verdiktoj estas nerevokeblaj.
Ĉiuj ĉeestantoj, konante la historion de Vinicio kaj Ligia, bonege sciis, pri kio temas, ili do eksilentis, scivolaj, kiel finiĝos la interparolo.
— Ŝi estas en la malliberejo pro cia eraro kaj pro cia nekono de la leĝo de nacioj, kontraŭ la volo de Cezaro, — respondis akcente Petronio. — Ci estas, Tigeleno, naiva homo, sed ci ja ne asertos, ke ŝi bruligis Romon, ĉar cetere, eĉ se ci tion asertus, Cezaro ne ekkredus al ci.
Sed Nerono jam sin ekregis kaj komencis fermeti siajn miopajn okulojn kun la esprimo de nedirebla maliceco.
[321]
— pretoriana tribunuso kaj kvestoro, ano de la Pizona konspiro. Laŭ Tacito ( 16:18), Petronion oni akuzis pri amikeco kun Sceveno.
[324]
— Roma kavaliro, ano de la Pizona konspiro. Arestite inter la unuaj, li perfidis la ceterajn konspiranojn, pro kio ricevis pardonon. — — pretoriana tribunuso, ano de la Pizona konspiro. Ekzekutita en 65 p.K. — — centuriestro de pretoriana kohorto. Ekzekutita en 65 p.K.
[325]
Cin gvidu Kipridino; kaj steloj klaraj du, la fratoj de Helen’; kaj gvidu ankaŭ de l’ ventoj patro (Horaco, 1:3).