Ne estas pli mirige vidi malbonan Spiriton ob- sedi meritplenajn personojn, ol surprizige vidi malbonajn homojn furioze ataki sur la Tero la honestajn personojn.
Estas rimarkinde, ke post la publikigo de "La Libro de la Mediumoj", la obseditaj mediumoj estas malpli multaj ol antaŭe, ĉar ili estas avertitaj, ili sin gardas, kaj spionas la malplej grandajn signojn, kiuj povas mal- kaŝi la aleston de trompema Spirito. La plej multaj nun obseditaj mediumoj, aŭ ne ĝin antaŭe studis, aŭ ne pro- fitis ĝiajn konsilojn.
Kio estigas la mediumon ĝuste difinitan, tio estas la kapablo; en tiu senco li povas esti pli aŭ malpli formita, pli aŭ malpli elvolvita. Kio estigas la medium- on sekura, tiun, kiun oni povas vere taksi kiel bonan me- diumon, tio estas la aplikado de la kapablo, la taŭgeco por esti interpretisto de la bonaj Spiritoj. Flanke las- ante la tutan kapablon, la povo de la mediumo por altiri la bonajn Spiritojn kaj forpeli la malbonajn, estas pro- porcia je lia morala supereco; tiu supereco estas propor- cia je la sumo de la kvalitoj, kiuj faras la honestan hom- on; per ĝi oni favorigas al si la simpation de la bonuloj, kaj havas aŭtoritaton super la malbonaj.
Pro la sama motivo, la sumo de la moralaj mal- perfektaĵoj de la mediumo lin alproksimigas al la ka- raktero de la malbonaj Spiritoj kaj forprenas de li la influon necesan por ilin forigi; anstataŭ sin trudi al ili, ĉi tiuj lin regas. Ci tio aplikiĝas ne nur al mediumoj, sed al iu ajn persono, ĉar ĉiuj ricevas influon de la Spiritoj. (Vidu supre n-rojn 74 kaj 75.)
Por sin trudi al la mediumo, la malbonaj Spirit- oj scias lerte ekspluati ĉiujn moralajn maniojn; kio donas al ili pli da facilaĵo, tio estas la fiero; tial fiero estas la plej reganta sento ĉe la plej multaj obseditaj medium- oj, sed precipe ĉe tiuj fascinitaj. Fiero igas ilin kredi al sia propra neerareblo kaj rifuzi avertojn. Bedaŭrinde, tiu sento estas ekscitata de la laŭdoj, kiujn ili ricevas; kiam ili havas kapablon iom transcendan, oni ilin serĉas, ilin flatas, ili fine kredas al sia graveco; ili rigardas sin kiel nepre necesajn, kaj ĉi tio ilin pereigas.
Dum la neperfekta mediumo fieras pro la emi- nentaj nomoj, plej ofte apokrifaj, en la komunikaĵoj, kiujn li ricevas, rigardas sin kiel privilegian interpretiston de la ĉielaj potenculoj, la bona mediumo neniam sin jug- as sufiĉe inda je tia favoro: li ĉiam havas utilan dubon pri la bona kvalito de tio, kion li ricevas, kaj ne kon- fidas al sia propra juĝo: estante nur pasiva instrumento, li komprenas, ke se tio estas bona, li ne havas personan meriton, same kiel li ne estas priresponda, se ĝi estas malbona, kaj ke estus ridinde interveni por la absoluta identeco de la Spiritoj manifestiĝantaj al li; li lasas al triaj personoj neŭtralaj juĝi la demandon, kaj lia mem- amo ne suferas pro malfavora juĝo, same kiel aktoro ne suferas pro mallaŭdo al teatraĵo, kiun li nur ludas. La ĉefaj trajtoj de lia karaktero estas simpleco kaj modest- eco; li estas feliĉa de la posedata kapablo, ne por vant- iĝi de ĝi, sed ĉar ĝi donas al li rimedon por esti utila, kion li volonte faras, sed neniam ofendiĝante se oni ne metas lin en unuan rangon.
La mediumoj estas perantoj kaj interpretistoj de la Spiritoj; la elvokanto aŭ eĉ la simpla observanto devas do havi la taskon juĝi la meriton de la instrumento.
La mediuma kapablo estas donaco de Dio, same kiel ĉiuj aliaj kapabloj, kiun oni povas uzi egale por la bono aŭ malbono, kaj kiun oni povas malrespekti. Gia celo estas meti nin en senperan rilaton kun la animoj de tiuj, kiuj vivis, por ricevi iliajn instruojn kaj nin inici en la estontan vivon. Kiel la vido rilatigas nin kun la videbla mondo, la mediumeco rilatigas nin kun la nevidebla mondo. Kiu uzas ĝin kun utila celo, por la progreso de si mem kaj de aliaj homoj, tiu plenumas veran mision el kiu li ricevos rekompencon. Kiu malbonuzas ĝin kaj ĝin uzas por aferoj banalaj kaj kun materialaj interesoj, ĝin deturnas de la providenca celo; frue aŭ malfrue, tiu suferas la punon, same kiel ĉiu, kiu malbonuzas iun ajn kapablon.
Ĉarlatanismo
Iuj spiritaj manifestiĝoj povas esti tre facile imitataj, sed tial, ke ili eble estis ekspluatitaj de ĵongl- istoj kaj prestidigitatoroj, kiel tiom da aliaj fenomenoj, estus absurdo konkludi, ke ili ne ekzistas. Kiu studis tiujn manifestiĝojn kaj scipovas la normalajn kondiĉojn en kiuj ili povas efektiviĝi, tiu kapablas distingi la imit- aĵon disde la realaĵo; cetere la imitaĵo neniam estas kom- pleta kaj povas trompi nur nescianton, nekapablan kapti la nuancojn, kiuj karakterizas la veran fenomenon.
La manifestiĝoj plej facile imiteblaj, estas iuj fizikaj efikoj kaj ordinaraj inteligentaj efikoj, kiaj estas la movoj, la frapoj, la alportoj, la senpera skribaĵo, banalaj respondoj k.s.; ne la inteligentaj komunikaĵoj de alta signifo; por imiti la unuajn, sufiĉas lerteco; por si- muli la aliajn, preskaŭ ĉiam estus necesa klereco ne ordi- nara, eminenta intelekta supereco kaj kapablo de impro- vizado preskaŭ universala.
Kiuj ne konas Spiritismon, tiuj ofte suspektas la bonan fidon de la mediumoj; la studado kaj sperto donas al ili la rimedojn por certiĝi pri la realeco de la faktoj; sed krom tio, la plej bona garantio, kiun ili pov- as trovi, kuŝas en la absoluta oferemo kaj en la honor- indeco de la mediumo; estas personoj, kiuj pro sia po- zicio kaj sia karaktero, staras super ĉia suspekto. Se la logaĵo de la profito povas inciti al la trompado, la ko- muna saĝo montras, ke ĉarlatanismo havas nenion por fari tie, kie estas nenio por gajni. (La Libro de la Mediumoj, ĉap. XXVIII, Carlatanismo kaj ĵonglado, mona- vidaj mediumoj, spiritismaj trompoj, n-ro 300. — Revue Spirite, 1862, paĝo 52.)
Inter la adeptoj de Spiritismo oni trovas entu- ziasmulojn kaj fervorulojn kiel em ĉiuj movadoj; tiuj estas ordinare la plej malbonaj disvastigantoj, ĉar oni dub- as pri ilia facileco ĉion akcepti sen profunda ekzameno. Klera spiritisto ne akceptas blindigantan entuziasmon; malvarmsange kaj trankvile li ĉion observas; ĉi tiu estas la maniero ne esti trompata de iluzioj nek de mistifik- antoj. Sen ia konsiderado al bona fido, la novica observ- anto devas, super ĉio, atenti la seriozecon de la personoj al kiuj li sin turnas.
Identeco de la Spiritoj
Tial, ke oni trovas ĉe la Spiritoj ĉiujn maniojn de la homaro, oni trovas ankaŭ la ruzon kaj la mensog- on; iuj Spiritoj havas nenian skrupulon ornami sin per la plej respektindaj nomoj por inspiri pli da konfido. Oni ne povas do kredi en maniero absoluta al aŭtentikeco de ĉiuj subskriboj.
La identigo estas unu el la plej grandaj mal- facilaĵoj de la praktika Spiritismo; ofte estas neeble ĝin konstati, precipe pri superaj Spiritoj antikvaj, antaŭaj al nia epoko. Inter la manifestiĝantoj, multaj ne havas nomojn por ni; por fiksi niajn ideojn, ili povas preni nomon de unu konata Spirito apartenanta al ilia sama kategorio; tial, se iu Spirito komunikiĝas sub la nomo Sankta Petro, ekzemple, nenio pruvas, ke li estas la apos- tolo de tiu nomo; ĝi povas esti li, same kiel ĝi povas esti iu Spirito de la sama rango, aŭ sendito de li.
La demando pri identeco en tiu okazo neniel gravas, estus infanaĵo doni al ĝi atenton; kio gravas tiam estas la karaktero de la instruo mem; ĝi estas bona aŭ mal- bona, inda aŭ ne inda de la persono, kies nomon ĝi portas; ĉu li ĝin akceptus aŭ rifuzus, jen la tuta demando.
Estas pli facile konstati la identecon, kiam temas pri Spiritoj de nia tempo, kies karakteron kaj kutim- ojn oni konas, ĉar ĝuste per tiuj kutimoj kaj apartaj agmanieroj en la privata vivo, ilia identeco plej sekure malkaŝiĝas kaj ofte en nekontestebla maniero. Kiam oni elvokas parencon aŭ amikon, pli interesa estas lia per- soneco mem, kaj estas memkompreneble peni konstati lian (aŭ ŝian) identecon; sed la rimedoj tiam ordinare uzataj por tiu celo, de personoj, kiuj nur neperfekte konas Spiritismon, estas nesufiĉaj kaj ofte faligas en eraron.