— I цяпер буду мучыць...
— Калі так, як сёння, то муч. Толькі перасцерагаю: ты пакуль што толькі распаліў у маёй цямніцы агонь, але яго трэба будзе i патушыць...
— Патушу,— жартам адказаў ён i неўзабаве, калі яны пагарэзавалі, палашчылі адно аднаго, зноў зблізіліся, зноў мармыталі i стагналі, а пазней, калі крыху акрыялі ад прыемнай стомы, Гэлька здзівілася:
— Зірні, любенькі мой, на вакно: днее...
5
Пасля гэтай ночы было безліч сустрэч — у Гэльчынай хаце, пакуль у сыноў гасцявала яе маці, а затым у лесе, па дарозе ў горад i з горада, у жыце, a ўвосень ён зноў прыходзіў у яе дом — толькі не праз дзверы, а праз загадзя прачыненае Гэлькай акно. Аднойчы, калі яны разгуляліся i забыліся пра асцярогу, нечакана ў дзверы спальні пачуўся стук Гэльчынай маці:
— Гэлька?
Яны, як дзеці-шкоднікі, заціхлі, але не выпусцілі адно аднаго з абдымкаў.
— Гэлька, чуеш ты ці не?
— Што, мама? — «сонна» запытала тая.
— Табе блага?
— He.
— А чаго ты кідаешся па пасцелі, стогнеш, а то i енчыш?
— Сніла сон. Cпi i ты, не замінай. I калі ласка, не зважай на мяне!
— Не пазважай, калi ледзь не плачаш, просішся, як бы хто душыць цябе.
Ды толькі здаецца маладзейшым, што можна легка падмануць старых. Вось i Гэльчына маці першы час нібы не здагадвалася, як цяпер жыве яе дачка, але падазрона пачала адводзіць убок вочы, больш не загаворваць пра яе замужжа. Аднойчы вечарам, бачачы, як Гэлька, вымыўшыся i змяніўшы на сабе адзенне, вычэсваецца каля люстэрка i ўсміхаецца сама сабе, запынілася за плячыма:
— Ты болей выхарошваешся на ноч, чым на дзень...
— Я ж яшчэ маладая, дык i ўночы павінна добра выглядаць,— аджартавалася Гэлька.
— Для каго?
— Для сябе.
— Толькі для сябе?
— I для вас, мама.
— I ўсё?..
Гэлька вельмі не збянтэжылася, але з хваляваннем адчула: яе сакрэт — ужо не сакрэт для маці. Ды нібы спакойна запытала:
— Вы на штосьці намякаеце, мама?
— Ды маю што сказаць...
— Гаварыце.
— Ды трэба ўжо сказаць...
Гэлька не азіралася, больш чым засяроджана разгладжвала шчокі, але напружылася ўся, чакаючы, што i як скажа маці. Пазней можа быць яшчэ страшнейшае — тады, калі зноў загаворыць пра яе ўся веска.
— Каго ты прымаеш?
— Калі?
— Не дурыся, дачка,— незадаволілася маці.— Не глухая, дык чую, як ты адчыняеш па начах акно i нехта лезе праз яго ў тваю спальню.
— Гэта ўсё вецер, мама!
— Вецер-шмецер! I з ім хіхікаеш, ложак ломіш?!
— Выдумшчыца вы, мама!
— Ага, «выдумшчыца!» Толькі вось думаю: той начны вецер — не халасцяк i не ўдавец, а жанаты мужчына! — A паколькі Гэлька змаўчала, дадала: — Найперш жанаты будзе не праз дзверы хадзіць, а праз вокны лазіць! Ды i ў вёсцы, ведай, ужо здагадваюцца пра ўсё. Не раз чула я ад кабет: проста на вачах твая Гэлька пахарашэла...
— Праўда, я пахарашэла, мама?— запытала Гэлька i нават крутнулася перад люстэркам.— Значыць, мне на карысць начны вецер!
— На карысць усё было б, каб той не лазіў употай да цябе ўхажорам праз акно, a хадзіў мужам праз дзверы,— папікнула маці.— Значыць, ён, кажу, жанаты, мўсіць таіцца.
— Ты, мама, добры следчы!
— Глядзі, скора нехта i іншы следчым стане! Той не будзе з табой перастарэкваць, a i красу тваю змарнуе, i вокны нашы памалоціць, што напраўду тады ў хаце вецер засвішча! I не паскардзішся нікому!
Гэльчыны рукі міжволі замёрлі, а на лобе сабраліся маршчыны.
— Мама,— прамовіла ўсёй душой.— Я кахаю яго, а ён кахае мяне. Мы вельмі шчаслівыя.
— Ён — жанаты?
— Жанаты.
— Хто ён? Ці не Казік?
— Чаму ты так думает? — здзівілася яна.
— Ды бачу ж, як ты на каго пазіраеш, як з кім гаворыш...
— Не скажу, мама, гэтага нават i табе. Але ведай i яшчэ адну вялікую таямніцу: я нашу яго дзіця. Памылкі ўжо няма: я — цяжарная.
— А божа! — успляснула рукамі старая.
— Ты не радая, што i я стану маці, зраблю цябе бабуляй?
— Чаму не, радасць вялікая, але...
— Я не баюся ніякіх «але». Я выпакутавала сваё шчасце.
Маці, як чула, цяжка ступіла крок-другі, апусцілася на канапу.
— А што скажуць людзі? Яны найперш не ўсцешацца, што ты радая, а пачнуць гадаць, хто бацька твайго дзіцяці!
— Ён хоча перайсці да мяне.
— О, божа! I ты хочаш, каб ён пакінуў жонку, дзяцей?
— Хачу. Ды наргойваць на гэтым не буду. Мне хопіць таго, што ён ужо даў мне.
— Я i не ведаю,— цяжка ўздыхнула маці,— ці ты распусная, ці не?! Грэшніца ці не грэшніца?!
— Я, мама, ніколі не была i не буду распусніцай. А вось што да граху, дык вінаватая. Зграшыла. З любімым чалавекам. I вось, як чуеш, грэх прынёс мне радасць.