Выбрать главу
Дзе сёння князі, што гулялі, наладжваючы паляванне на птушак нябесных i на звяроў зямных? Усе пасыходзілі ў дол. Дзе цяпер цары знакамітыя, чыя ўлада сягала на мноства земляў? Там, дзе зямля на царствы не дзеліцца. Дзе ганарлівыя ваяры? Пераможаны апраметнай. Дзе прагавітыя рабаўнікі — крумкачы пабоішчаў страшных? Усіх памкнула смяротная сетка. Дзе сёння раскошнікі i гулякі, што ў гамане застольнай пілі віно? Занямелі — прыйшоўшы, у ix забрала смерць гучную весялосць. Дзе цяпер тыраны i дэспаты, што ў дзяржаве наводзілі жах? Пакліканы на суд Божы. Дзе сёння аздобнікі i красуны, што золатам шытыя шаты насілі, што маляўнічыя ўборы любілі i мазаліся духмянай парфумай старанна? Ляжаць у трунах згалелыя i смярдзяць. Дзе сёння самая важкая галава, якую вянчала карона? Адцята мечам гняўлівай смерці. Дзе сёння скарбы, якія збіраліся ў багацеяў?
З раптоўным прыходам смерці рассыпаны i разабраны. Дзе шафы, што зіхацелі штукарствамі залатымі? Ў хвіліну распаліся з трэскам. О чалавеча, ці скажаш сёння, дзе твая пыха, дзе гонар, якія з цябе прамяніліся і якія наклікалі Божы гнеў на тваю душу? Усмяротнай вязніцы замкнёны разам з тваёю душой. Дзе палацы, што роскашшу білі ў вочы, дзе дарагія шпалеры, што дзівавалі розум? Гінуць, як гінулі, i зямля ix паглынае, як паглынала. Усё бяжыць бегам бесперастанным, нібыта цень бязводнага воблака. О чалавеча, нашто заўзята гонішся ўвесь свой век за тым, што злавіць не можаш? О так, марнасць над марнасцю усе справы, што спраўджваюцца пад сонцам, таўпеханне i паражнеча.
Цяпер наблізімся разам з табою змысловай наблізінаю да трупаў. Угледзься i пакажы, дзе бацька тут, дзе тут маці, дзе іхнія дзеці, якія памерлі, свой век пражыўшы; адрозні, хто гэта — цар ці жабрак, грэшнік ці праведнік. Не адрозніш i не пакажаш: змяніла смерць усе постаці i змяшала усе найменні. Дзе сёння тыя магутнікі, што хадзілі у срэбры i ў золаце, што сядзелі высока на троне i што былі аточаны вартаю паслухмянай? Нічога няма ўжо ад ix, адно — голыя косткі, агідныя чарвякі, ліпкая павуціна. Усё толькі сон i ўява, усё толькі цень i дым, што ў паветры затрымліваецца на хвіліну i неўзабаве развейваецца, нішто, удыхнутае ў абалонку. Марнасць над марнасцю i паражнеча справы i з'явы гэтага свету. Таму, чалавеча, распазнавай мінлівасць і нетрываласць веку зямнога: тваё жыццё кароткае ў ім, i да марнасцяў звабных ты не прывязвайся, але пільна шукай i трымайся моцна вартасцяў вечных — i будзеш жывы заўсёды.