- І зноў я думаю толькі пра сябе! - раптоўна ўголас абурыўся князь. Уцеха трывожна ўскрыкнула. Князь азірнуўся. Дзяўчына спала на вузкім дубовым лежаку, які служыў яму прыстанкам на трывожныя кароткія ночы. - Ну вось. А Марфа казала, што Уцеха не ўмее спаць, - шэптам прамовіў князь. - Трэба дзяўчыну даручыць дзядзьку.
- Войцех, - даклаў з парога слуга, з-за спіны якога выглядваў Зенка.
Раптоўна моцныя рукі раскідалі ў бакі і слугу, і Зенку. Да Уцехі кінуўся Войцех.
- Жданка! Жданка! - Ён схапіў дзяўчыну на рукі, трэс, але яна не прачыналася. Войцех цалаваў дзявочы тварык, лавіў вуснамі яе пушыстыя валасы. - Жданка! - яшчэ раз паклікаў Войцех і асцярожна паклаў сваю каштоўную ношу на ляжак.
- Князь! Што робіць у цябе на ложку мая нявеста?! - Войцех пагрозліва наблізіўся да князя.
Князь маўчаў.
Зенка ірвануўся напярэймы Войцеху, але тут жа адляцеў ад яго ў кут. Усхапіўшыся на каленкі, ён крыкнуў:
- Гэта ж вар’ятка! Я табе казаў!
Войцех у разгубленасці спыніўся, азірнуўся на Жданку.
- Яна, магчыма, упершыню заснула ў час сваёй хваробы, - ціха прамовіў князь.
- А што…
- Яе знайшлі ў лесе мае людзі, - перапыніў Войцеха князь. - Прывя-заную да дрэва. Яна ўжо была… такой. Я падумаў, што мая дачка, пэўна, была б такіх гадоў. І такой жа прыгожай, - упершыню прызнаўся ён гэтым людзям у сваёй незагойнай ране. - Цяпер, калі я ведаю жаніха, можаш яе забраць, Войцех.
- Куды? - Войцех усклікнуў з такім адчаем, нібыта ў ім нешта абры-нулася ці адарвалася.
- Сапраўды… Што ж, няхай пакуль застаецца ў мяне. Ёй тут лепей будзе, - ціха прамовіў князь. У голасе яго пачулася палёгка.
- Але… - Войцех не ведаў, што казаць далей. Сустрэць сваю згубленую нявесту, каб адразу пакінуць яе? Супярэчлівыя думкі не давалі яму засяродзіцца, годна адказаць князю. Намаганнем волі ён забараніў сабе гэтыя прыкрыя думкі. - Прабач, князь! Мне казалі, што Жданку скралі па загадзе тутэйшага пана. І болей пра яе я нічога не ведаў, колькі ні распытваў людзей. І ў пана яе дакладна не было. Дзе ж тады яна магла быць, як не прыкрытая зямелькай недзе? І раптам - тут, жывая, у цябе! Галава кругам!
- Калі твае людзі прабраліся ў замак патайным ходам, хіба я загадаў кінуць іх у скляпенні? Я быў упэўнены ў тым, каму аднойчы даверыў патаемны ўваход, - князь нават не азірнуўся на Зенку.
- Ніхто з тых, каго я прыводзіў сюды, не ведае таямніцы ўваходу і не здолее самастойна прабрацца ў замак. Я захаваў тваю таямніцу! - голас Зенкі гучаў упэўнена, хаця крыху і задзірыста.
- Так і павінна быць, - адказаў князь, падыходзячы да акна, у якім можна было бачыць палову Свіслачаў. - Сёння ў маёнтку баль. Мне патрэбна быць там, каб забраць у графа маю дачку.
Войцех і Зенка пераглянуліся. Кожны з іх некалі чуў, што ў князя была дачка. Як казалі людзі, была ды сплыла. Але ніхто з іх і ўявіць не мог, што яна знаходзіцца тут, побач.
- Відаць, што нядаўна яна там, бо ведаў бы пра такое, - вырашыў Зенка.
Але ўвага Войцеха была цалкам падпарадкавана партрэту, з якога
глядзела на яго знаёмая жанчына. Канечне, ён не ведаў гэтую жанчыну і ўсё-ткі…
- Дарута? - нечакана прамовіў Войцех.
- Ты ведаеш яе? - хуткае пытанне князя прагучала, як стрэл.
Войцех і сам не ведаў, чаму ўсплыло гэтае імя. Паміж вытанчанай,
гордай, багата апранутай прыгажуняй на карціне і Дарутай-Міткам ля-жала бездань. Але падабенства ўражвала. Найперш вочы - не столькі ярка-зялёным колерам, колькі прамым поглядам, які выдаваў цвёрды характар, сілу духа і чысціню душы. "Рэдкая з’ява… і не толькі ў жанчын", - зазначыў сам сабе ён.
- Так, - неахвотна адгукнуўся Войцех на пытанне князя.
Уся гісторыя Даруты з вуснаў Войцеха ўклалася ў некалькі хвілін і хутчэй нагадвала скорагаворку. Войцех спяшаўся, бо прыйшоў да князя зусім не дзеля ўспамінаў.
Князь, здаецца не заўважаў нецярплівасць Войцеха. З пачутага яго асабліва ўразіла сіла Даруты.
- У мяне дзед быў неймавернай сілы! І яго дзед таксама. Гэта перада-ецца праз пакаленне ў нашым родзе, - упэўненасць, што дачка знайшлася, перапаўняла князя.
Зенка, здаецца, пачынаў разумець, пра што, дакладней, пра каго ідзе гаворка. Але якраз гэтае разуменне прывяло да таго, што ягоныя пачуцці і думкі зайшлі ў тупік. "Мітка-ваўкалак і Мітка-князёўна! Страшнейшага і ў снах не бачыў! Ну і ну! - Зенка раптам прыгадаў, як лупянуў Мітку па галаве, калі той прыйшоў у іхні лагер. - Капец! Лепш пра гэта не ўспамінаць, глядзіш, і яны не ўспомняць…"
- Пра баль мы ведаем, князь. Прыйшлі да цябе прасіць падмогі, каб ісці на маёнтак, - працягнуў Войцех гаворку, пачатак якой Зенка прапусціў за сваімі думкамі. - Мае людзі ноччу будуць чакаць сігналу пад мастом. Шэйпіцкія і чучэнскія абяцаліся таксама быць. Як мяркуеш?