No, nam en l'altra senco on devus dicar : Pluse, la festino eventis… » (e o kun gaya
balo). On havas nul ambigueso timenda, se on uzas la justa prepoziciono. ( Progreso, VI,
481.)
(25) Nula prepoziciono formacas verbo direte, pro ke ol ne kontenas en su l'ideo
verbala. Mem cirkumar esas forjetita dal Akademio pro ta motivo. Nun vice lu on uzas
cirkondar. Ma co ne supresis cirkumajo tote analoga a exterajo, internajo e. c.
(26) La difero inter avano, dopo, e avanajo, dopajo (od altri simila) esas ke per -o en ta
vorti on indikas nur la punto avana, dopa e. c., kontre ke per -ajo on indikas parto plu
vasta o grosa.
(27) On uzas prefere suprajo, infrajo por indikar la geometrial extremajo, surfaco o
pinto. Ex. : la supro di la komodo esas horizontala; la suprajo di la komodo esas
marmora (o : ek marmoro). To esas nur nuanco.
(28) Supere venas de super, quan on distingas de sur. (Videz ta du prepozicioni e
komparez li); ma infre opozesas a supre. ( Progreso, III, 664.) — Sube venas de sub, qua
indikas la situeso relate to quo esas supere ed en la sama vertikal direciono.
(29) Decido 1094 : On adoptas ica regulo :« Por formacar kompozita prepoziciono, on
adjuntas a l'adverbo la prepoziciono quan l'originala vorto (verbo o adjektivo) havas :
simila ad, do : simile ad, diversa de, do : diverse de, koncernar ulo, do : koncerne ulo »
( Progreso, VI, 212).
Decido 1183 : L'Akademio aprobas ica interpreto di la decido 1094 : Kande la verbo
fonta postulas nula prepoziciono, t. e. esas transitiva, l'adverbo derivita postulas anke
nula prepoziciono : koncerne ico, relate ico ( Progreso, VI, 417).
(30) Me ne povos facar to, ne esante sustenata inspirus la kompreno : me ne povos… pro
ke me ne esas sustenata.
(31) Ol havas kom bazo ca principo logikala (quale ni vidis ye la verbi) ke malgre
kontrea exempli di nia lingui, la verbo devas esar transitiva, kande lua ago povas
atingar direte objekto : mokar, nocar, atencar e. c. ulu, ulo.
Konjuncioni.
Ido havas koordinal konjuncioni, subordinal konjuncioni e un questional konjunciono.
107. — Yen la koordinal konjuncioni :
68
Do = E. then (therefore), consequently; D. also, demnach, somit, folglich; F. donc (par
conséquent); I. dunque, quindi; S. luego, per consiguiente.
Ed o e = D. und; E. and; F. et; I. e, ed; S. y, é.
Ma = D. aber, allein (nach Verneinung), sondern; E. but; F. mais; I. ma; S. mas, pero (1).
Nam = D. denn; E. for; F. car, en effet; I. diffati; S. en efecto (2).
Or = D. nun (aber); E. now; F. or; I. ora; S. ahora (3).
Tamen = D. dennoch, gleichwohl, nichtsdestoweniger, trotzdem; E. however, yet, still; F.
cependant, pourtant, néanmoins; I. pero, tuttavia, ciò non ostante; S. con todo, sin embargo, a pesar de (4).
Od, o (5) = D. oder; E. or; F. ou, ou bien; I. o, od; S. ó, ú.
O(d)… o(d) = D. entweder… oder; E. either… or; F. ou… ou.
Sive… sive = D. ob… ob…, sei es ( dass) … sei es ( dass) …; E. either… or, whether… or whether, be it that… be it that; I. sia… sia…; F. soit… soit…, soit… que… soit que; S. bien… bien, sea que…
sea que (6).
Nek… nek = D. weder… noch…; E. neither… nor…; F. ni… ni…; I. nè… nè…; S. ni… ni… (7).
Lore… lore = D. bald… bald…; E. now… now…; F. tantôt… tantôt; I. ora… ora…; S. ya… ya…
Yen. (Videz infre la noto 8.)
108. — Yen la subordinal konjuncioni :
Ke = D. das; E. that; F. que; I. che; S. que.
Se = D. wenn, sofern, falls; E. if; F. si; I. se; S. si.
Se ne = D. wo nicht, sonst; E. if not; F. sinon; I. se non, se no; S. si no.
Se nur, nur se = D. wenn… nur; E. if only; F. pourvu que; I. purchè, a condizione che; S. con tal
que, siempre que.
Ecepte se = D. ausserwenn; E. except if; F. à moins que, excepté si; I. eccetto che, salvo che; S.
exceptuado si.
Quale se = D. als wenn, als ob; E. as though, as if; F. comme si; I. come se; S. come si.
Quankam = D. obgleich, obschon, obwohl, trotzdem dass; E. as though, as if; F. quioque, bien