hermogeno: Nepre ne forgesu Atenan, Sokrato, ĉar vi estas Atenano. Nek Hefeston kaj Areson.
sokrato: Ilin mi malverŝajne forgesus.
hermogeno: Ne.
sokrato: Sed ŝia alia nomo estas pli malfacila ol tiu, ĉu ne? hermogeno: Kiu? sokrato: Ni nomas ŝin Palasa. hermogeno: Estas vere.
407 sokrato: Pravas la personoj kiuj kredas ke tiu nomo estas pro ŝia armita dancado, laŭ mia opinio. Ni ja nomas levi sin aŭ ion alian for de la tero aŭ per la manoj, svingi [pallein], kaj danci ni nomas palles- dai.
hermogeno: Kompreneble.
sokrato: Do tio estas la klarigo de Palasa.
hermogeno: Tute ĝuste. Sed kion vi diras pri la alia nomo?
sokrato: Pri Atena ?
hermogeno: Jes.
sokrato: Tio estas malpli facila, amiko. Ŝajnas ke la antikvuloj kredis pri Atena kiel diras la modernaj ekspertoj rilate al Homero: la plejparto de ili akceptas ke la poeto diris ke Atena fariĝis el menso [nous] kaj intelekto [dianoia]. Ŝajnas ke la nomfarinto ion tian celis pri ŝi. Li eĉ pli altetakse ŝajne diras ke ŝi estas la intelekto de dio, ĉar li diris ke ŝi estas di-mensa [ĉteonoa].[58] Kiel fremduloj, li uzis a anstataŭ e[59], kaj li forprenis la i kaj la s. Sed eble ne estis tiel. Eble li nomis ŝin di-menso [Qeonoe] ĉar ŝi konceptis la providencon multe pli bone ol la aliaj. Kaj tute ne misa estus la konkludo ke temis pri ŝia moro-scio [edei noe- sis] kaj la nomo estis Ĉdonoe. Li, aŭ iuj aliaj, poste ŝanĝis ĝin al Atena, kion ili supozis pli bela.
hermogeno: Kion pri Hefesto [^efaistos]?
sokrato: Ĉu vi demandas pri la nobla lumjuĝisto? [faeos histora]?
hermogeno: Verŝajne.
sokrato: Estas klare al ĉiu ke li estas Festo [Taistos], kun aldonita e, ĉu ne?
hermogeno: Sendube; se vi ne havas alian opinion, mi kredas.
sokrato: Por ke tio ne okazu, demandu pri Areso .
hermogeno: Mi demandas.
sokrato: Nu, se vi akceptas, li estas Areso [^res] ĉar li estas maskla [ar- rкs] kaj vireca [andreios]. Aŭ li nomiĝis ĉar li estas rigida kaj mal- ŝanĝiĝema, do arrotos kio signifas "malŝanĝiĝema", do Areso ĉiel taŭ- gas por militdio.
hermogeno: Certe.
sokrato: Je la dioj, ni ĉesu pri la dioj! Mi timas diskuti ilin. Demandu laŭ- vole pri iuj aliaj, kaj "tiam vi vidos kiaj estas la ĉevaloj" de Eŭtifro.
hermogeno: Nu, mi faros tion; sed permesu ke mi demandu al vi pri Her- meso , ĉar Kratilo diras ke mi "ne estas filo de Hermeso". Do ni provu ekzameni Hermeson kaj kompreni tiun nomon, por ke mi sciu ĉu li pravas pri tio.
408 sokrato: Hermes ŝajnas rilati al parolado kaj signifi "interpretisto" [hermenea], kaj "meŝagisto" kaj "ŝtelisto", kaj "trompisto" pri vortoj, kaj komercisto — ĉio tia temas pri parolado. Kiel ni diris antaŭe, "pa- roli" signifas "uzi vortojn", kiel Homero plurloke diras. Li diras ke "li planis" [emesato], kio signifas "elpensis" [meĥanesasdai]. Per ĉi tiuj du vortoj, "diri" kaj la vorto "plani" — ĉar "diri" signifas "paroli" [eir- ein] — la leĝfarinto kvazaŭ ordonas al ni: "Homoj, la personon kiu plane parolis vi prave nomu eiremes ". Ni beligis (laŭ nia supozo) la nomon kaj faris el ĝi Hermeso. [Ankaŭ Irisa, laŭŝajne, venis el la vorto "paroli" [eirein], ĉar ŝi estis mesaĝisto.]
hermogeno: Je Zeŭso, mi kredas ke Kratilo plene pravis kiam li diris ke
29
mi ne estas "Hermogeno". Mi estas tute mallerta pri vortoj.
sokrato: Ankaŭ estas verŝajne ke Pano estas dunatura filo de Hermeso, kamarado.
hermogeno: Kiel?
sokrato: Vi scias ke "parolo" [logos] signifas "ĉion" [pan], kaj ke ĝi ĉirkaŭ- iras kaj vagadas konstante, kaj estas dunatura: vera kaj falsa.[60]
hermogeno: Certe.
sokrato: Ĝia vero estas glata kaj dia kaj loĝas supre inter la dioj; la falso loĝas malsupre kun la homaro kaj estas sovaĝa kaj tragika. Tial la plej multaj rakontoj pri la tragika vivo estas falsaj.
hermogeno: Nepre.
sokrato: Prave do Pano, kiu deklaras kaj ĉiam vagadas [polхn] estas "Pan la Kapropaŝtisto" [Panaipolos], ĉar lia supro estas glata, kaj lia mal- supro estas malglata kaj kaprosimila.[61] Pan estas aŭ logos aŭ frato de logos, ĉar li estas filo de Hermeso. Ne estas mirinde ke frato similas al frato. Sed, kiel mi diris, karulo, ni ĉesu paroli pri la dioj.
hermogeno: Pri ĉi tiaj dioj, jes, Sokrato, se vi deziras. Sed kio malhelpas vin diskuti la aliajn? Ekzemple, la suno kaj la luno kaj la astroj kaj la tero kaj la ĉielo kaj la aero kaj fajro kaj akvo kaj sezonoj, kaj jaro?
sokrato: Vi ordonas multegon, sed se tio plaĉos al vi, mi akceptas.
hermogeno: Tio multe plaĉos al mi.
sokrato: Kiun vi deziras kiel la unuan? Aŭ ĉu ni diskutu, kiel vi diris, la sunon [helios]?
hermogeno: Certe
409 sokrato: Mi kredas ke estos pli klare se ni uzos la dorian vorton por tio — halios estas la doria vorto. — halios estas ĉar ĝi kolektas [hali- zein] la homojn kiam ĝi leviĝas; aŭ eble ĉar ĝi konstante turniĝas [heilein]; aŭ ĉar dum sia iro ĝi multspecigas la produktojn de la tero. 'Poikillein [multspecigi] kaj aiolein estas sinonimoj.[62]
hermogeno: Kaj luno?
sokrato: Tiu nomo ŝajnas misfortunigi Anaksagoron[63].
hermogeno: Kial?
sokrato: Ĝi ŝajne sciigis pli frue ol lia lastatempa deklaro, kiam li diris ke la luno [selene] ricevas sian lumon de la suno.
hermogeno: Kiel?
sokrato: La vortoj selas [lumo/fulmo] kaj fos [lumo] estas sinonimoj.
hermogeno: Jes.
sokrato: La lumo ĉirkaŭ la luno estas ĉiam kaj nova kaj malnova, se la disĉiploj de Anaksagoro pravas. Ĉar ĉirkaŭirante ĝin konstante ĝi al- donas novan lumon, dum restas la lumo de la antaŭa monato.[64]
hermogeno: Certe.
sokrato: Multaj personoj uzas la vorton selanaia anstataŭ selкnк .
hermogeno: Certe.
sokrato: Ĉar ĉiam estas nova kaj malnova lumo, [neon kai henon eĥei aei] la plej korekta vorto estus Selaenoneoaeia, mallongigite tio estas Selanaia.