Выбрать главу

1548. Ziegler, K., Firmicus Matemus, in: RAC VII, 1969

1549. Ziegler, K.-H., Die Beziehungen zwischen Rom und dem Paitherreich. Ein Beitrag zur Geschichte des V61kerrechts, 1964

1550. Zockler, 0., Askese und Monchtum, 2. und ganzlich neu bearbeitete und stark vermehrte Auflage der «Kritischen Geschichte der Askese», 1. und 2. Bd., 1897

1551. Zollner, E., Geschichte der Franken bis zur Mitte des 6. Jahrhunderts. Auf der Grundage des Werkes von Ludwig Schmidt unter Mitwirkung von Joachim Werner, 1970

1552. Zulli, G., S. Ambrogio e il culto dei Santi, culto dei Martin e delle loro reliquie, 1945

1553. Zumkeller, A., Das M5nchtum des heiligen Augustinus, 1950

СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ

AAS: Acta Apostolicae Sedis, 1909 ff ACO: Acta conciliorum oecumenico-

rum, hg. v. E. Schwartz. 1914 ff Ad Diognet: Diognetbrief Afrah. Dem.: Afrahat, demonstratio Homilien)

Agathias: Agathias (Scholastikos) aus

Myrina (Aiolis) Agnellus, Liber pont. eccl. Ravenn.: Agnellus, Liber Pontificalis ecclesiae

Ravennatis (MGScript. Rer. Lartgob.)

333

Alex. Alexandr. Sermo de anima: Alexander von Alexandrien, de anima et corpore deque passione domini

Ambr. virg.: Ambrosius, de virginibus (PL 16, 18? ff) (vgl. de virginitate; de institutione virginis)

Ambros. c. Aux.: Sermo contra Auxen-tium de basilicis tradendis (PL 16, 1007«)

Ambros. de Abrah.: de Abraham (PL 14, 419 ff)

Ambros. bono mort.: de bono mortis

(PL 14, 539 ff) Ambros. de incara.: de incarnationis do-

minicae sacramento (PL 16,817 ff) Ambros. de fide: de fide ad Gratianum

(PL 16, 527 ff) Ambros, de ob. Theod.: Oratio de obitu

Theodosii (PL 16, 1385 ff) Ambros. de ob. Valent: de obitu Valen-

tiniani consolatio (PL 16, 1357 ff) Ambros. de off.: de officiis ministrorum

(PL 16, 23 ff) Ambros.. de paenit.: de paenitentia (PL

16,465 ff)

Ambros. de parad.: de paradiso (PL 14, 275 ff)

Ambros. de Tob.: de Tobia (PL 14, 759 if)

Ambros. enarr. ps.: Enarrationes in XII

psalmos Davidicos (PL 14, 921 ff) Ambros. ep.: Epistulae (PL 16, 876 ff) Ambros. exaem.: Hexaemeron (PL 14, 123 ff)

Ambros. exhort, virgin.: Exhortatio vir-ginitatis (PL 16, 335 ft)

Ambros. Exposit. Evangelii sec. Lucam: Expositionis evangelii secundum Lucam libri decern (PL 15, 1527 ff)

Ambros. Exp. ps.: Expositio in psal-mum CXVIII (PL 15, 1197 ff)

Ammian.: Ammianus Marcellinus, Res gestae

AMrhKG: Archiv fur mittelrheinische

Kirchengeschichte 1949 ff Anastas. I. ep.: Papst Anastasius L,

Epistulae

Anastas. imp. ep.: Kaiser Anastasios I., Epistulae

Anastas. Sin., Hodegos: Anastasius Si-

naita, Hodegos Anon. Val.: Anonymus Valesianus Apg.: Apostelgeschichte Apk.: Johannesapokalypse Apoll. Sid. ep.: Apollinaris Sidonius (s.

auch Sidonius Apollinaris), Epistulae Aponius, Expl. in cant, can tic: Expla-

natio in Canticum canticorum App.: Appendix Arist, apol.: Aristides, Apologie Arnob. adv. nat.: Araobius von Sicca,

adversus nationes (advers. gent.) A.T.: Altes Testament Athan. ad Afros episc: Athanasius, An

die Bischofe Westafrikas (PG 26,

1029 ff)

Athan. ad episc. Aeg.: Ep. encydica ad episcopos Aegypti et Libyae (PG 25, 537f!)

Athan. ad Serap.: An den Bischof Sera-pion von Thmuis (PG 26, 529 ff)

Athan. apol. ad Const.: Apologia ad Constantium imperatorem (PG 25, 595 ff)

Athan. apol. c. Ar.: Apologia contra Ari-

anos (PG 25, 247 ff) Athan. apol. de fuga sua: Apologia de

fuga sua (PG 25, 643 ff) Athan. c. Arian.: Orationes contra Aria-

nos (PG 26, 9 ff)

534

Athan. с. gent: oratio contra gentes

(PG 25, 3 ff) Athan. hist. Arian.: Historia Arianonim

ad monachos (PG 25, 691) Athan. de in earn, et c. Arian.: de incar-

natione et contra Arianos (PG 26,983

ff) (stammt vielleicht von Marcellus

v. Ankyra) Athan. de sent. Dion.: epist. de senten-

tiaDionysii (PG 25, 479 ff) Athan. de deer.: Epistola de decretis

Nicaenae synodi (PG 25, 415) Athan. de syn.: Epistola de synodis Ari-

mini in Italia et Seleuciae in Isauria

celebratis

Athan. ep. ad Serap. de morte Arii:

Brief an Bischof Serapion von Thmuis

tiber den Tod des Arius Athan. ep. encycl.: Epist. ad episcopos

encyclica (PG 25, 221 ff) Athan. Vita Ant.: Vita s. Antonii (PG 26,

835 ff)

Athenag. leg.: Athenagoras der Apolo-

get, Legatio August, ad Donat. post coll.: Augusti-

nus. Ad Donatistas post coUationem

liber unus (PL 43, 651 ff) August, advers. Jud.: Adversus Judaeos

(PL 42,51 ff) August, brev. coll.: Breviculus collatio-

nis cum Donatistis (PL 43, 613 ff) August, c. Parm.: Contra epistolam Par-

meniani libri tres (PL 43, 33 ff) August, c. Acad.: Contra Academicos

(PL 32, 905 ff) August, civ. dei: de civitate Dei (PL 41) August, cons.: de consensu evanglista-

rum libri quatuor (PL 34, 1041 ff) August, c. Cresc.: Contra Cresconium

grammaticum partis Donati libri quatuor (PL 43, 445) August, c. Gaud.: Contra Gaudentium

Donatistarum episcopum libri duo

(PL 43,707 ff) August, conf.: Confessiones (PL 32.,

659 ff)

August, don. persev.: de dono perseve-rantiae liber ad Prosperum et Hilari-um secundus (PL 45, 393 ff)

August, de cura ger. pro mort.: de cura gerenda pro mortuis (PL 40, 591 ff)

August. De grat. chr. et de pecc. orig.: de gratia Christi et de peccato origi-

nal!, contra Pelagium et Caelestium, libri duo (PL 44, 359 ff) August, de haeres.: de haeresibus (PL 42,21 ff)

August, de pecc. mer.: de peccatorum mentis et remissione et de baptismo parvulorum ad Marcellinum, libri tres (PL 44, 109 ff)

August, de serm. domini in monte: de sermone Domini in monte secundum Matthaeum libri duo (PL 34, 1229 ff)

August, de unico bapt.: de unico bap* tismo contra Petilianum, ad Constan-tinum, liber unus (PL 43, 595 ff)

August, de un. eccl.: de unitate ecclesiae

August, de urb. excid.: de urbis excidio

(PL 40, 714 ff) August, ord.: de ordine (PL 32, 977 ff) August, util. ieiun.: de utilitate ieiunii

(PL 40,707 ff) August, de util. cred.: de utilitate ere-

dendi (PL 42, 65 ff) August, de vera rel.: de vera religione

liber unus (PL 34, 121 ff) August, c. litt. Pet.: Contra litteras Peti-

liani Donatistae Cirtensis episcopi

libri tres (PL 43. 245 ff) August, de baptism.: de baptismo contra Donatistas libri septem (PL 43, 107

ff)

August, en. in ps.: Enarrationes in psal-

mos (PL 36 f) August, corr. et grat.: de correptione et

gratia (PL 44, 915 ff) August, in ev. Joh.: In Johannis evange-

lium tractatus 124 (PL 35, 1379 ff) August. Gen. ad litt.: de Genesi ad lit-

teram (PL 34, 219 ff) August, ep.: Briefe (PL 33) August, serm.: Sermones (PL 38 f) August, de bono coniug.: de bono coni-

ugali (PL 40, 373 ff) August, de catech. rudibus: de catechi-

zandis rudibus (PL 40, 309 ff) August, de gestis Pelagii: de gestis Pe-

lagii, ad Aurelium episcopum, liber

unus (PL 44,319) August, de mor. eccl. et de mor. manic h.: de moribus ecclesiae cat hoi i-

cae et de moribus Manichaeorum

libri duo (PL 32, 1309 ff) August, de nat. et grat.: de natura et

535

gratia, ad Timasium et Jacobum, contra Pelagium, liber unus (PL 44, 247 ff)

August, de lib. arb.: de libero arbitrio

libri tres (PL 32, 1221) August, de trin.: de trinitate libri quin-

decim (PL 42, 819 ff) August, op. imperf.: opus imperfectum

contra Juiianum (PL 45, 1049 ff) August, retract.: Retractationes (PL 32,

583 ff)

August, solil.: Soliloquia (PL 32,869 ff) Aurel. Vict. Caes.: Aurelius Victor, De