- Так, сэр.
- Я не змагу гэтага зрабiць. Давядзецца заняцца табе.
- Вы маеце на ўвазе тую самую праблему? Прабачце, я заняты.
- Я маю на ўвазе адну справу. - Вулф скорчыў кiслую мiну. - Я не хачу мець справы з той самай дзяўчынай. Гэта можа аказацца цяжкiм выпрабаваннем, i я ўсё сапсую. Справа якраз па вас. Вазьмiце свой блакнот. Я прадыктую адзiн дакумент, а потым мы яго абмяркуем.
- Так, сэр. Я б не сказаў, што мiс Бослi можна назваць дзяўчынай.
- Ды не мiс Бослi. Мiс Джэймс.
- А, - адгукнуўся я i ўзяў блакнот.
Пятнаццаць хвiлiн на пятую, калi Вулф пайшоў наверх на традыцыйнае пасляабедзеннае спатканне з архiдэямi, я сядзеў за сталом, утаропiўшыся ў тэлефон, з такiм пачуццём, якое, на маю думку, узнiкае ў Роджэра Мэрыса, калi той б'е наводмаш. Толькi што я патэлефанаваў Клары Джэймс, каб запрасiць яе праехацца разам у маiм аўтамабiлi з адкрытым верхам, i тая ткнула мяне носам у гразь.
Вы не падумайце, што я самаўлюбёны звыш усялякай меры. Даволi ўпэўнена мог бы iсцi ў заклад, выстаўляючы амаль тысячу ачкоў наперад у спрэчках наконт згоды дамачак на спатканне, бо нiколi не заводжу аб гэтым нават размовы, калi ўсе абставiны пераканаўча не сведчаць аб тым, што запрашэнне будзе прынята. Але ў вынiку я прывык чуць толькi сцвярджальны адказ, i таму яе катэгарычная адмова была нечаканым ударам.
Распрацаваўшы тры планы i забракаваўшы iх, я спынiўся, нарэшце, на чацвёртым i зноў набраў нумар Клары. У трубцы, як i раней, пачуўся яе голас. Даведаўшыся, хто ёй звонiць, Клара адразу ж загаварыла:
- Я ж вам сказала, што запрошана на кактэйль. Калi ласка, не...
- Чакайце, - рэзка спынiў я Клару. - Я зрабiў памылку. Хацеў быць добрым. Думаў запрасiць вас падыхаць свежым паветрам, а потым ужо паведамiць кепскую навiну. Я...
- Якую кепскую навiну?
- Адна жанчына толькi што паведамiла нам з мiстэрам Вулфам, што апрача яе яшчэ пяць, а можа, нават i болей асоб ведаюць, што ў вас быў ключ ад дзвярэй студыi Альберта Мiёна.
Маўчанне. Часам цiшыня выводзiць з сябе, але цяпер iншы выпадак. Нарэшце яна зноў загаварыла, цяпер зусiм iнакш.
- Гэта недарэчная хлусня. Хто вам гэта сказаў?
- Не памятаю. I не хачу пра гэта гаварыць па тэлефоне. Толькi дзве дэталi. Па-першае, калi гэта так, навошта вы грукалi ў дзверы дзесяць хвiлiн, спрабуючы зайсцi ў студыю, калi ён ляжаў там ужо мёртвы? Вы ж мелi ключ. Нават радавы палiцэйскi паставiўся б да такiх заяў скептычна. Па-другое, сустрэнемся ў бары "Чэрчыль" роўна ў пяць гадзiн i ўсё абгаворым. Згода?
- Але гэта так... вы настолькi...
- Перастаньце! Усё гэта дарэмна. Згода?
Зноў маўчанне, не такое доўгае, i потым:
- Добра, - i на другiм канцы кiнулi слухаўку.
Я нiколi не вымушаю жанчыну чакаць, i ў мяне не было анiякiх прычын рабiць выключэнне менавiта гэтай жанчыне, таму я быў у бары "Чэрчыль" на восем хвiлiн раней вызначанага часу. Бар быў прасторны, з кандыцыянерамi, зручны з усiх бакоў, i нават цяпер, у сярэдзiне жнiўня, аб яго зручнасцi сведчыла амаль роўная колькасць сярод наведвальнiкаў мужчын i жанчын.
Я пайшоў усярэдзiну залы, азiраючыся па баках, але нават не спадзеючыся, што Клара ўжо тут, i вельмi здзiвiўся, калi пачуў, як нехта мяне паклiкаў, i ўбачыў яе ў адной кабiне. Вядома, бар быў блiзка ад яе дома, i ўсё ж яна не марнавала часу. Клара ўжо замовiла сабе пiтво i амаль што асушыла шклянку. Я падсеў да яе столiка, i адразу ж побач з'явiўся афiцыянт.
- Што вам? - спытаў я Клару.
- Вiскi з лёдам.
Я загадаў афiцыянту прынесцi дзве порцыi. Клара нахiлiлася ўперад i замалацiла языком, не пераводзячы дыху.
- Паслухайце, гэта абсалютнае глупства, скажыце толькi, хто вам такое нагаварыў, бо гэта абсалютная лухта...
- Хвiлiнку, - перапынiў я яе хутчэй позiркам, чым словамi. Яна блiснула вачыма i змоўкла. - Пачынаць трэба не з гэтага, бо iнакш у нас нiчога не атрымаецца. - Я ўзяў з кiшэнi аркуш паперы i разгарнуў перад ёю. Гэта была акуратна надрукаваная копiя дакумента, якi дыктаваў мне Вулф. - Хутчэй i прасцей вам будзе спачатку прачытаць вось гэта, бо толькi так даведаецеся, у чым справа.
Я не даў ёй у рукi паперы. Чытач можа разам з Кларай прачытаць яе змест. Дакумент быў пазначаны тым жа днём.
"Я, Клара Джэймс, гэтым сведчу, што ў аўторак, 19 красавiка, я зайшла ў жылы дом No.620 на Iст-Энд авеню горада Нью-Йорка ў цi прыблiзна 6.15 вечара, паднялася на лiфце на трынаццаты паверх. Я пазванiла ў студыю Альберта Мiёна. Да дзвярэй студыi нiхто не падышоў, i нiякiх гукаў адтуль не пачулася.
Дзверы не былi зачынены наглуха. Яны не былi прачынены, але i на засаўку цi ключ яны таксама былi не замкнёныя. Пазванiўшы яшчэ раз i не пачуўшы адказу, я адчынiла дзверы i зайшла ў студыю.
Альберт Мiён ляжаў на падлозе каля пiянiна. Ён быў мёртвы. У верхняй частцы галавы была дзiрка. Безумоўна, ён быў мёртвы. У мяне закруцiлася галава, i я мусiла сесцi на падлогу i апусцiць галаву, каб не страцiць прытомнасцi. Я не дакранулася да трупа. На падлозе, непадалёк ад мiстэра Мiёна, ляжаў рэвальвер; я ўзяла яго ў рукi.
Здаецца, я праседзела на падлозе каля пяцi хвiлiн, але, можа, крыху болей цi меней. Калi паднялася на ногi i пайшла да дзвярэй, зразумела, што ўсё яшчэ трымаю ў руцэ рэвальвер. Я паклала яго на падстаўку бюста Каруза. Пасля я сцямiла, што мне не трэба было гэтага рабiць, але ў той час я была настолькi ўражаная i збянтэжаная, што не разумела, што раблю.
Я выйшла са студыi, зачынiла за сабой дзверы, пайшла па агульнай лесвiцы ўнiз на дванаццаты паверх i пазванiла ў кватэру Мiёнаў. Я збiралася расказаць пра ўсё мiсiс Мiён, але калi тая з'явiлася на парозе, я не здолела выцiснуць з сябе нiводнага слова пра здарэнне. Я не змагла сказаць ёй, што яе муж ляжыць там, у студыi, мёртвы.
Пасля я шкадавала аб гэтым, але цяпер не бачу прычыны, каб шкадаваць цi прасiць прабачэння, - я проста не магла выцiснуць з сябе нiводнага слова. Я сказала, што хачу бачыць яе мужа i што званiла ў студыю, але нiхто не адазваўся. Потым я выклiкала лiфт, выйшла на вулiцу i пайшла дадому.
Не здолеўшы расказаць пра здарэнне мiсiс Мiён, я нiкому iншаму аб гэтым не паведамiла. Я б расказала пра гэта бацьку, але яго не было дома. Я вырашыла дачакацца яго прыходу i паведамiць пра тое, што здарылася, але раней патэлефанаваў знаёмы i сказаў, што Мiён скончыў самагубствам, таму я вырашыла нiкому не гаварыць, нават бацьку, што была ў студыi, а сказаць, што званiла i стукала ў дзверы, але не пачула адказу. Я думала, што гэта не мае асаблiвага значэння, але мне растлумачылi, што гэта важна, таму я дакладна паведамляю, як гэта ўсё здарылася".
Калi Клара скончыла чытаць, падышоў афiцыянт з пiтвом, i яна прыцiснула паперу да грудзей, нiбыта хавала карты, гуляючы ў покер. Трымаючы дакумент левай рукой, правай узяла шклянку i прагна глынула вiскi. Каб падтрымаць кампанiю, я таксама адпiў са сваёй шклянкi.
- Адна хлусня, - сказала яна з абурэннем.
- Ну, вядома, - сказаў я. - У мяне добры слых, таму гаварыце цiшэй. Мiстэр Вулф шчыра хоча даць вам шанц, i, ва ўсякiм разе, прыйшлося б пазмагацца, каб прымусiць вас падпiсаць дакумент, калi б у iм была напiсана ўся праўда. Нам даволi добра вядома, што дзверы студыi былi замкнёныя i вы адамкнулi iх ключом. А таксама тое - не, паслухайце, адну хвiлiну, - што вы наўмысна ўзялi рэвальвер з падлогi i паклалi на бюст, бо падумалi, што мiсiс Мiён забiла яго i паклала рэвальвер на падлогу, каб усё было падобна на самазабойства, i вы вырашылi парушыць яе план. Вы не маглi...
- Дзе вы былi ў той час? - спытала Клара з пагардай. - Хавалiся за канапай?
- Глупства. Калi ў вас не было ключа, чаму вы скасавалi свае планы наконт кактэйлю, каб сустрэцца са мной, пачуўшы пра тое, што я паведамiў вам па тэлефоне? Што ж датычыцца рэвальвера, калi б вы нават цэлы год над гэтым думалi, нiчога больш дурнейшага не прыдумалi. Хто б паверыў, што нехта стрэлiў у яго, iмiтуючы самазабойства, а потым аказаўся настолькi дурным, што паклаў рэвальвер на бюст? Трэба быць занадта абмежаваным, каб паверыць, - я кажу гэта шчыра, але вы вось паверылi.