Kaj nun mi venas rapide al la fino de tiu ?i eksterordinara rakonto, en kiu mi provis partoprenigi la leganton en tiuj malhelaj timoj kaj svagaj konjektoj, kiuj nubigis niajn vivojn tiel longe, kaj fini?is la? tiom trista maniero. Matene post la morto de la ?ashundo, la nebulo levi?is kaj nin gvidis sinjorino Stepeltono al la loko, kie ili trovis vojon trans la mar?on. Helpis nin kompreni la hororon de la vivo de tiu virino, kiam ni vidis la entuziasmon kaj ?ojon, kiuj ebligis al ni spuri ?ian edzon. Ni lasis ?in staranta sur la mallar?a duoninsulo da firma torfeca grundo, kiu malaperis sur la vastan mar?on. Ekde ties ekstremo vergetoj plantitaj ie-tie indikis kie la pado zigzagis de tufo al tufo da junkoj inter tiuj verd?a?maj putoj kaj fiaj ?limejoj, kiuj baris eniron al la fremdulo. Putraj kanoj kaj sukaj ?limaj akvoplanta?oj dissendis fetoron de kadukeco kaj pezan miasman vaporon al niaj viza?oj, dum mispa?o pli ol unufoje plon?igis nin femuralte en la malhelan tremegan mar?on, kiu skui?is tra metroj en molaj ondi?etoj ?irka? niaj piedoj. ?iaj kro?emaj ekkaptoj palpis niajn kalkanumojn, dum ni mar?is, kaj kiam ni sinketis en ?in, tio similis iun malican manon trenanta nin suben al tiuj obscenaj fundoj, tiel sombra kaj celkonscia estis la kro?o per kiu ?i tenis nin. Nur unufoje ni vidis signon, ke iu la?iris tiun dan?erplenan vojon anta? ol ni. El mezo de kotonherba tufo kiu subtenis ?in el la ?limo elstaris iu malhela objekto. Holmso sinkis ?istalie kiam li pa?is de sur la pado por preni ?in, kaj se ni ne estus tie por eltiri lin, li neniam denove povus meti piedon sur firman grundon. Li tenis en la aero malnovan nigran boton. “Meyers, Toronto”, — estis presita sur la interna ledo.
— Tio valoras kotbani?on, — li diris. — ?i estas la mankinta boto de kavaliro Henriko.
— ?etita tien de Stepeltono dum la fu?o.
— Ekzakte. Li retenis ?in en sia mano, uzinte ?in por stimuli la ?ashundon spuri lin. Li fu?is, kiam li sciis, ke la ludo estis finita, ankora? kro?ante ?in. Kaj li for?etis ?in je tiu punkto de la fu?o. Ni scias almena?, ke li sekure venis ?is ?i tie.
Sed pli ol tiom ni estis destinitaj neniam ekscii, kvankam multon ni povis konjekti. Neniel eblis trovi spurojn en la mar?o, ?ar la levi?anta koto rapide traliki?is al ili, sed kiam ni fine atingis pli firman terenon preter la mar?ejo, ni ?iuj avide ser?is ilin. Sed neniu e? plej eta postsigno de ili vidi?is al niaj okuloj. Se la tero rakontis la veron, do Stepeltono neniam atingis tiun rifu?an insulon, al kiu li baraktis tra la nebulo en tiu lasta nokto. Ie en la kerno de la granda Grimpena Mar?o, sube en la fia ?limo de la granda mar?ejo, kiu ensu?is lin, tiu malvarma kaj kruelkora viro estas por ?iam entombigita.
Multajn postsignojn de li ni trovis en la mar?o?irka?ita insulo, kie li ka?is sian sova?an aliancanon. Grandega pelrado kaj ?akto duonplena je ruboj signis la situon de forlasita minejo. Apude estis la diseri?antaj resta?oj de dometoj de la ministoj, forpelitaj sendube de la fia fetoro de la ?irka?a mar?o. En unu el ili krampo kaj ?eno, kun iom da morditaj ostoj, montris kiel la besto estis enfermita. Skeleto kaj volva?o da brunaj haroj alglui?intaj al ?i ku?is inter la ruba?o.
— Hundo! — diris Holmso. — Al kukolo, kurbharara spanielo. Kompatinda Mortimero neniam plu revidos sian dorlotbeston. Nu, ver?ajne, tiu ?i loko ne enhavas sekreton, kiun ni ankora? ne sondis. Li povis ka?i sian ?ashundon, sed li ne povis silentigi ?ian vo?on, kaj el ?i tie venis tiu bojado, kiu e? en la taglumo ne estis plezure a?data. Krizokaze li povis teni la ?ashundon en la kabano ?e Meripito, sed tio ?iam estis riskoplena, kaj nur dum la zenita tago, kiun li supozis la lasta por siaj klopodoj, li a?dacis tion fari. Tiu glua?o en la ladskatolo estas sendube la luma miksa?o, per kiu la bruto estis farbita. ?in sugestis, kompreneble, la historio de la familia inferhundo, kaj deziro morttimigi la maljunan kavaliron Karlo. Ne estas mirinde, ke la kompatinda bagnula fripono fu?is kaj kri?is, ?uste kiel faris nia amiko, kaj kiel ni mem eble farus, kiam li vidis tian krea?on saltanta tra la mallumo de la erikejo kaj lin spuranta. ?i estis ruza rimedo, ?ar, aldone al la ebleco peli viktimon al la morto, kiu kamparano riskus enketi tro obstine pri tia krea?o, se li ekvidus ?in, kiel multaj vidis, sur la erikejo? Mi diris en Londono, Vatsono, kaj mi rediras tion nun, ke neniam ?is nun ni kunlaboris persekuti homon pli dan?eran ol tiu, kiu ku?as tie, — li gestis per sia longa brako al la enorma makulita etenda?o da verd?mirita mar?o etendi?anta for ?is ?i mergi?is kun la ru?etaj deklivoj de la erikejo.
?apitro 15
RETRORIGARDO
Estis fine de novembro. Holmso kaj mi sidis dum malvarma kaj nebuloza vespero amba?flanke de flamanta fajro en nia salono en Bakerstrato. Post la tragedia konkludo de nia vizito al Devono lin okupis du gravegaj aferoj, en la unua el kiuj li vidigis la abomenan konduton de kolonelo Apvudo lige al la fama ludkarta skandalo en la klubo Nonpareil, dum en la dua li defendis la malbon?ancan sinjorinon Montpensiero kontra? murdakuzo, kiu minacis ?in lige al la morto de ?ia duonfilino fra?lino Karero, la juna damo kiu, oni certe memoras, estis trovita post ses monatoj viva kaj edzini?inta en Novjorko. Mia amiko havis bonegan animstaton pro la sukceso, kiu rezultis el sinsekvo de malfacilaj kaj gravaj esploroj, tiel ke mi povis persvadi lin diskuti la detalojn de la Baskervila mistero. Mi atendis pacience la okazon, ?ar mi sciis, ke li neniam volus permesi imbriki?on de esploroj, kaj ke lia klarvida kaj logika menso rifuzis fortreni?i de la aktuala laboro por konsideri memorojn el la pasinteco. Kavaliro Henriko kaj doktoro Mortimero tamen estis en Londono, survoje al tiu longa voja?o, kiu estis rekomendita por la refortigo de liaj frakasitaj nervoj. Ili vizitis nin je tiu sama posttagmezo, do estis nature, ke la temo prezentu sin por diskutado.
— La tuta irado de la okaza?oj, — diris Holmso, — el la vidpunkto de tiu viro, kiu nomis sin Stepeltono, estis simpla kaj rekta, kvankam al ni, kiuj komence ne havis eblecon scii la motivojn de lia agado kaj povis nur ekkoni parton el la faktoj, ?io aperis ege komplika. Mi jam havis avanta?on de du konversacioj kun sinjorino Stepeltono, kaj la kazo estas nun tiel komplete ordigita, ke mi ne scias pri io, kio restas sekreta anta? ni. Vi trovos kelkajn notojn pri la afero en la rubriko B en mia indeksita listo de kazoj.
— Eble vi bonvolos doni al mi skizon pri la sinsekvo de la okaza?oj la? via memoro?
— Volonte, kvankam mi ne povas garantii portadon de ?iuj faktoj en mia menso. Intensa mensa koncentri?o kurioze emas forvi?i ?ion pasintan. Advokato kiu konas intime sian proceson kaj kapablas disputi kun fakulo pri ties fako, konstatas, ke unu-du semajnoj en la kortumoj denove forpelos tion el lia kapo. Tiel ?iu el miaj kazoj anstata?as la pasintan, kaj fra?lino Karero nebuligis mian rememoron pri Baskervila Halo. Morga? alia problemeto eble estos submetita al mia atento, kiu siavice forpu?os la belan francinon kaj la misfaman Apvudon. Kiom koncernas la kazon de la ?ashundo, tamen mi rakontos al vi la?eble precize la sinsekvon de la eventoj, kaj vi sugestos ion, kion mi eble forgesis.
Miaj esploroj pruvas tute sendispute, ke la familia portreto ne mensogis, kaj ke tiu ulo ja estis Baskervilo. Li estis filo de Ro?ero Baskervilo, la pli juna filo de kavaliro Karlo, kiu fu?is misreputacie al Sudameriko, kie oni diris, ke li mortis needzi?inte. Tamen li efektive edzi?is kaj generis unu filon, tiun ?i friponon, kies reala nomo samas kiel la patra nomo. Li edzinigis Berilan Garcia, belulino el Kostariko, kaj ?telinte konsiderindan sumon de publika nomo, li ?an?is sian nomon al Vandeluro kaj fu?is al Anglujo, kie li starigis lernejon en orienta Jork?iro. Lia kialo por provi tiun okupi?on estis, ke li konati?is kun ftiza instruisto dum la voja?o hejmen, kaj ke li uzis la kapablecon de tiu homo por sukcesigi la entreprenon. Frazero, la instruisto, tamen mortis, kaj la lernejo, kiu komenci?is bone, sinkis de misreputacio ?is misfamo. La Vandeluroj trovis konvene ?an?i sian nomon al Stepeltono, kaj li kunportis la resta?on de sia hava?o, siajn planojn por la estonteco, kaj sian ?aton de entomologio al suda Anglujo. Mi eksciis ?e la Brita Muzeo, ke li estis agnoskita spertulo pri la temo, kaj ke la nomo Vandeluro estis permanente donita al iu tineo, kiun li, dum siaj Jork?iraj tagoj, la unua priskribis.
Nun ni venas al tiu lia vivperiodo, kiu pruvi?is tiel intense interesa por ni. La fripono evidente enketis kaj konstatis, ke nur du vivoj intervenas inter li kaj la valora bieno. Kiam li iris al Devono, liaj planoj estis, mi opinias, sufi?e svagaj, sed ke li ekde la komenco intencis misfaron evidenti?as per tio, ke li kunprenis sian edzinon en karaktero de la fratino. La ideo utiligi ?in kiel loga?on estis klara en lia menso, kvankam li eble ne certis kiel estos aran?otaj la detaloj de lia komploto. Li intencis fine akiri la bienon, kaj li pretis uzi iun ajn ilon a? riski ion ajn tiucele. Lia unua pa?o estis establi sin la?eble proksime al sia prapatra hejmo, kaj lia dua pa?o estis kultivi amikecon kun kavaliro Karlo kaj kun la najbaroj.