La Stepeltonoj tiam reiris al Devono, kien ilin balda? sekvis kavaliro Henriko kaj vi. Nun unu vorton pri miaj agoj tiutempe. Eble revenos al via memoro, ke ekzamenante la paperon, sur kiu estis la presitaj vortoj, mi deproksime esploris ?in por akvomarko. Tion farante mi tenis ?in je kelkaj coloj de miaj okuloj kaj konsciis pri malforta odoro de la parfumo konata kiel blanka jasmeno. Ekzistas sepdek kvin parfumoj, kiujn krimfakulo ?e neceso devas distingi unu de la aliaj, kaj kazoj pli ol unufoje la? miaj propraj spertoj dependis de tuja rekono de ili. La odoro sugestis la ?eeston de damo, kaj miaj pensoj jam komencis direkti?i al la Stepeltonoj. Tiel mi certi?is pri la ?ashundo kaj divenis la krimulon e? anta? ol ni iris en la Okcidentan regionon.
Mia rolo estis gvati Stepeltonon. Estis tamen evidente, ke tion mi ne povus fari, se mi estus kun vi, ?ar li tre vigle singardemus. Mi trompis ?iujn, inkluzive vin, kaj mi aliris sekrete, kiam oni supozis min en Londono. Miaj suferoj ne estis tiom gravaj, kiom vi imagas, kvankam tiaj bagatelaj detaloj devus neniam malhelpi la esploradon de kazo. Mi lo?is plejparte en Kum-Tresio, kaj uzis la kabanon sur la erikejo, nur kiam estis necese proksimi?i al la scenejo de la agado. Kartrajto akompanis min, kaj en sia rolo de kampara junulo li tre multe asistis min. Mi dependis de li por nutra?o kaj puraj tola?oj. Kiam mi gvatis Stepeltonon, Kartrajto ofte gvatis vin, tiel ke mi povis teni en la mano ?iujn fadenojn.
Mi jam sciigis al vi, ke viaj raportoj rapide atingis min senprokraste plusendataj de Bakerstrato al Kum-Tresio. Ili bonege servis al mi, kaj precipe tiu sola hazarde vera peco el la biografio de Stepeltono. Mi povis konstati la identecojn de la viro kaj la virino, kaj sciis finfine, kiel statis la afero.
La enketo estis konsiderinde komplikita pro la okaza?o de la forkurinta bagnulo kaj la rilatoj inter li kaj la Barimoroj. Anka? tion vi tre efike ordigis, kvankam mi jam konkludis same pro mia propra observado.
?is la tempo, kiam vi trovis min sur la erikejo, mi jam havis kompletan scion pri la tuta afero, sed mi ne havis proceson prezenteblan al ?urio. E? la provo de Stepeltono kontra? kavaliro Henriko tiunokte, kiu fini?is per la morto de la misfortuna bagnulo, ne multe helpis nin pruvi murdon kontra? nia celito. ?ajnis, ke la sola alternativo estis kapti lin ?e la krimo mem, kaj tial ni devis utiligi kavaliron Henriko kiel loga?on. Tion ni faris, kaj je la prezo de la severa ?oko al nia kliento ni sukcesis kompletigi nian enketon kaj peli Stepeltonon al la detrui?o. Ke kavaliro Henriko estis elmetita al tio, mi devas konfesi, estas ripro?o kontra? mia direktado de la kazo, sed mankis al ni la ebleco anta?vidi la teruran kaj paralizan spektaklon prezentitan de la besto, kiel ni anka? ne povis a?guri la nebulon, kiu ebligis al ?i eksplodi anta? ni senaverte. Ni sukcesis pri nia celo je kosto, kiun tia specialisto kia doktoro Mortimero certigas al mi nur provizora. Longa voja?o ver?ajne ebligos al nia amiko resani?i ne nur rilate la frakasitajn nervojn, sed anka? rilate la vunditajn sentojn. Lia amo al la sinjorino estis profunda kaj sincera, kaj por li la plej malgaja parto de la tuta nigra afero estis, ke li estis trompita de ?i.
Restas nun nur indiki la rolon, kiun ?i ludis tra la tuto. Sendube Stepeltono influis ?in, eble pro la amo a? eble pro la timo, a? tre eble pro amba?, ?ar ili neniel estas emocioj neagordigeblaj. La influo estas ?iuokaze absolute efika. Pro lia ordono ?i konsentis prezenti sin fratino, kvankam li trovis la limojn de sia potenco super ?i, kiam li provis igi ?in la rekta helpanto pri la murdo. ?i estis preta averti kavaliron Henriko tiom, kiom ?i povis fari ne implikante la edzon, kaj ?iam denove ?i provis tion fari. Stepeltono mem ?ajne kapablis ?aluzi, kaj vidante la kavaliran amindumon, li ne povis ne interrompi ?in per pasia eksplodo, kiu vidigis la fajrecan animon, kiun lia sinrega mieno tiel lerte ka?is. Per kura?igo de la intimeco li certigis, ke kavaliro Henriko ofte venu al Meripita Domo, kaj ke pli a? malpli balda? li disponos pri la oportuna okazo, kiun li deziris. Tamen en la tago de la krimo lia edzino subite turni?is kontra? lin. ?i jam eksciis ion pri la morto de la bagnulo, kaj ?i sciis, ke la ?ashundo estos en?losita en la kabano vespere, kiam kavaliro Henriko vizitos ilin por vesperman?i. ?i akuzis la edzon pri la intencata krimo kaj sekvis furioza kverelo, dum kiu li vidigis la unuan fojon, ke ?i havas rivalon por lia amo. ?ia fideleco tiumomente i?is akra malamo, kaj li konstatis, ke ?i perfidos lin. Li do ligis ?in por ke ?i havu neniun eblecon averti kavaliron Henriko, kaj sendube li esperis, ke kiam la tuta regiono klarigos la morton de la kavaliro per la familia malbeno, kio certe okazus, li povos persvadi sian edzinon akcepti la plenumitan faron kaj silenti pri tio, kion ?i sciis. Tiurilate mi opinias, ke li miskalkulis, kaj ke, se ni ne ?eestus, lia sorto tamen estus sigelita. Virino hispanrasa ne pardonas tian ofendon tiom le?ere. Kaj nun, mia kara Vatsono, sen konsulto de miaj notoj mi ne povas havigi al vi pli detalan historion pri tiu stranga kazo. Mi ne kredas, ke io esenca estas lasita sen klarigo.
— Li ne povis esperi pri mortotimigo de kavaliro Henriko, kiel li faris al la maljuna onklo, per sia fantomeca ?ashundo.
— Tiu besto estis sova?a kaj duonnutrita. Se ?ia aspekto ne mortotimigus la viktimon, almena? ?i paralizus la eventualan rezistadon.
— Sendube. Restas nur unu malfacila?o. Se Stepeltono heredus, kiel li povus klarigi la fakton, ke li, la heredonto, vivadis neanoncite sub alia nomo tiel proksime al la bieno? Kiel li povus pretendi ?in, ne ka?zante suspekton kaj enketon?
— Tio estas eksterordinara malfacila?o, kaj mi timas, ke vi tro multe postulas atendante, ke mi solvu ?in. La pasinteco kaj la estanteco estas sur la kampo de miaj esploroj, sed kion faros homo en la estonteco estas malfacile respondebla demando. Sinjorino Stepeltono a?dis sian edzon diskuti tiun problemon plurokaze. Li povus pretendi la bienon el Sudameriko, konfirmi sian identecon anta? la tieaj britaj a?toritatoj kaj tiel ricevi la hava?on tute sen alveno al Anglujo; a? li eble portus komplikan ka?aspekton dum la mallonga tempo necese pasigota en Londono; a?, denove, li eble havigus al kunkrimulo la pruvojn kaj paperojn, enmetante lin kiel la heredulon, kaj retenante iun porcion de ties enspezoj. Ni ne povas dubi la? tio, kion ni konas pri li, ke li trovus iun vojon el la malfacila?o. Kaj nun, mia kara Vatsono, ni pasigis kelkajn semajnojn da grava laboro, kaj dum unu vespero, mi opinias, ni rajtas direkti niajn pensojn al pli agrablaj kaneloj. Mi mendis lo?ion por Les Huguenots. ?u vi a?dis de Reszkes? ?u mi do rajtas peti, ke vi estu preta post duonhoro, kaj ni povos halti ?e Marsini por iomete vesperman?i survoje?
Notoj
Penanga advokato. Mar?bastono, farita el la trunko de dorna palmeto Licuala acutifida, nomita la? la loko Penango en Malajo.
M.R.K.?. Membro de la Re?a Kolegio ?irurga.
Bertillon, A. (1853—1914). Franca antropologo kaj juristo, inventinta la ju?esploran sistemon de kriminala identigo.
Halo. (A Hall) Historie tio konformi?as al la dua PIVa signifo; iom post iom la vorto halo apliki?is al la tuta biendomo, en kiu trovi?is la halo: “parto nomas la tuton”.
Granda Ribelo. Ribelo kontra? la re?o de Britujo Karlo I, kiu fini?is per ekzekuto de la re?o kaj starigo de dekjara respubliko en 1649.
Mikelfesto. (A Michaelmas) Festo de Sankta Mikelo, la 29an de septembro (kvaronjara tago ?uldopaga).
Ekarteo. Speco de kartludo.
Pitt, W. (1708—1778). Brita politikisto; ?efministro en 1766—1768.
Imbriki. (A overlap) Parte koincidi; etendi?i trans la randon de io kaj parte surku?i. (“Ludkarte imbriki?as miaj tagoj”. — Auld.)