— Nur unu plia demando, doktoro Mortimero. Vi diris, ke anta? la morto de kavaliro Karlo Baskervilo pluraj personoj vidis tiun apera?on sur la erikejo, ?u?
— Vidis ?in tri personoj.
— ?u iu vidis ?in poste?
— Mi a?dis pri neniu.
— Dankon. ?is revido.
Holmso reiris al sia sidloko kun la kvieta mieno de interna kontento, kiu signifis, ke anta? li estas tasko simpatia.
— ?u vi foriras, Vatsono?
— Krom se mi povos helpi vin.
— Ne, karulo, en aktiva horo mi turnas min al vi por helpo. Sed tio ?i estas bonega, vere unika la? certaj vidpunktoj. Kiam vi pasos preter Bradleo, ?u vi bonvolos peti, ke li alsendu funton da plej forta tabako? Dankon. Prefere ne aran?u reveni anta? la vespero. Tiam mi estos tre kontenta kompari impresojn pri tiu ?i plej interesa problemo, kiu hodia? matene estas submetita al ni.
Mi sciis, ke enfermiteco kaj soleco estas tre necesaj al mia amiko dum tiuj horoj de intensa mensa koncentri?o, dum kiuj li pesis ?iun eron da atesta?o, konstruis teoriojn alternativajn, pesis unu kontra? alia kaj decidis, kiuj punktoj estas esencaj kaj kiuj estas superfluaj.
Mi sekve pasigis la tagon ?e mia klubo, kaj ne reiris al Bakerstrato ?is la vespero. Estis preska? la na?a horo, kiam mi denove trovi?is en la salono.
Mia unua impreso post la malfermo de la pordo estis, ke incendio eksplodis, ?ar la ?ambro estis tiel fumoplena, ke ?i sordinis la lumon de la tablolampo. Kiam mi eniris, tamen, miaj timoj estis forigitaj, ?ar trafis mian gor?on kaj tusigis min la akra fumo de forta kruda tabako. Tra la nebuleto mi svage vidis Holmson en lia negli?o ripozi sur fotelo kun la nigra argila pipo inter la lipoj. ?irka? li ku?is pluraj papervolva?oj.
— ?u vi malvarmumis, Vatsono? — li demandis.
— Ne, temas pri tiu ?i venena atmosfero.
— Mi supozas, ke ?i fakte iom densas, la? via atentigo.
— ?u densas! ?i estas netolerebla.
— Do malfermu la fenestron! Vi trovi?is ?e via klubo la tutan tagon, mi rimarkas.
— Mia kara Holmso!
— ?u mi pravas?
— Nepre, sed kiel?..
Li ridis pro mia konfuzita mieno.
— En vi estas agrabla fre?eco, Vatsono, kiu igas plezura la ekzercadon de tiaj kapabletoj de mi posedataj por vin konsterni. Sinjoro eliras en tago pluvetema kaj koteca. Vespere li revenas senmakula kun la katizo ankora? sur siaj ?apelo kaj botoj. Sekve dum la tuta tago li estis senmova. Li ne estas homo kun intimaj amikoj. Kie do li estis? ?u ne estas evidente?
— Nu, tio fakte estas iom evidenta.
— La mondo plenas je evidenta?oj, kiujn neniu ial ajn observas. Kie la? via opinio mi estis.
— Anka? senmova.
— Male, mi estis en Devono.
— Spirite, ?u?
— ?uste. Mia korpo restis en tiu ?i fotelo; kaj, mi rimarkas kun beda?ro, ?i konsumis dum mia foresto du tasegojn da kafo kaj nekredeblan kvanton da tabako. Post via foriro mi mendis de Stanfordo la geografian mapon de tiu regiono de la erikejo, kaj mia spirito ?vebis super ?i la tutan tagon. Senfanfarone, mi povus orienti?i en tiu loko.
— Mapo grandskala, supozeble?
— Tre grandskala. — Li malvolvis sekcion kaj tenis ?in sur la genuo. — Jen vi vidas tiun distrikton, kiu nin koncernas. Tio estas Baskervila Halo en la mezo.
— Kun arbaro ?irka?e, ?u?
— ?uste. ?ajnas al mi, ke la taksusa aleo, kvankam ne signita per tiu nomo, devas etendi?i la?longe de tiu ?i linio, kun dekstre, kiel vi perceptas, la erikejo. Tiu ?i eta amasi?o de konstrua?oj estas la vila?eto Grimpeno, kie nia amiko Mortimero havas sian sidejon. Interne de kvinmejla cirklo trovi?as, kiel vi vidas, nur tre malmultaj dismetitaj lo?ejoj. Jen Laftera Halo, kiu estas menciita en la rakonto. Domo estas indikita ?i tie, kiu eble estas la lo?ejo de la naturesploristo — lia nomo estas Stepeltono, se mi bone memoras. Jen estas du farmodomoj erikejaj: Alta Rokejo kaj Kota?o. Poste je distanco de dek kvar mejloj la granda prizono de Princurbo. Inter kaj ?irka? tiuj disaj punktoj etendi?as la senhoma senviva erikejo. Tio do estas la scenejo, sur kiu la tragedio prezenti?is, kaj sur kiu ni eble kunlaboros por prezenti ?in denove.
— Nepre tio estas sova?ejo.
— Jes, la lokigo estas inda. Se la diablo efektive dezirus enmiksi?i en la homaj aferoj…
— Do vi mem inklini?as al la klarigo supernatura, ?u?
— La agantoj de la diablo povas esti el karno kaj ostoj, ?u ne vere? Atendas nin du demandoj en la komenco. La unua estas, ?u krimo entute okazis; la dua estas, kio estis la krimo, kaj kiel oni plenumis ?in? Kompreneble, se la konjekto de doktoro Mortimero estas ?usta, kaj nin frontas fortoj el ekster la ordinaraj le?oj de l' naturo, tie fini?as nia enketo. Sed nia devo estas el?erpi ?iujn aliajn hipotezojn anta? ol akcepti tiun. Mi opinias, ke ni refermu tiun fenestron, se vi ne kontra?as. Estas eksterordinare, sed mi konstatas, ke koncentrita atmosfero helpas koncentritan pensadon. Mi ne tiel emfazis tiun konstaton, ke mi eniru skatolon por pensi, sed tio estas la logika konkludo de mia konvinki?o. ?u vi mense reviziis la enketon?
— Jes, mi multe pripensis ?in dum la tago.
— Kion vi opinias pri ?i?
— ?i estas tre konfuziga.
— ?i certe havas karakteron siaspecan. Kelkaj punktoj distingas ?in. Tiu ?an?i?o de la piedsignoj, ekzemple. Kion vi opinias pri tio?
— Mortimero diris, ke la homo mar?is piedpinte tra tiu parto de la aleo.
— Li nur ripetis tion, kion diris iu stultulo ?e la mortenketo. Kial oni mar?u piedpinte tra la aleo?
— Kio do?
— Li kuregis, Vatsono, kuregis malespere, kuregis por savi sian vivon, kuregis ?is rompi?is lia koro kaj li falis morta surviza?en.
— Kuregis de kio?
— Jen nia problemo. Trovi?as indikoj, ke li frenezi?is pro timo anta? ol li ekkuris.
— Pro kio vi diras tion?
— Mi supozas, ke la ka?zo de lia timo alvenis al li el la erikejo. Se tiel estis, kaj tio ?ajnas plej probabla, nur homo perdinta la sagacon forkurus for de la domo anstata? al ?i. Se ni rajtas kredi la ciganan ateston, li kuris kripetante helpon direkte al tiu loko, kie helpo plej never?ajne estos. Kaj denove, kiun li atendis tiunokte, kaj kial li atendis tiun ?e la taksusa aleo sed ne en la propra domo?
— Vi opinias, ke li atendis iun, ?u?
— Tiu homo estis maljuneta kaj neforta. Mi povas kompreni, ke vespere li iom promenis, sed la tero estis malseketa kaj la nokto estis severa. ?u estas nature, ke li staru dum kvin a? dek minutoj, kiel doktoro Mortimero, la? pli praktika sento ol mi anticipe kreditus al li, induktis pro la cigara cindro?
— Sed li eliris ?iuvespere.
— La? mi estas never?ajne, ke ?iuvespere li atendis ?e la erikeja pordeto. Male, la? la atesta?o li evitis la erikejon. Tiunokte li atendis tie. Estis la nokto anta? lia foriro al Londono. La afero konturi?as, Vatsono. ?i i?as kohera. Bonvolu transdoni al mi mian violonon, kaj ni prokrastos plian pripensadon de la afero, ?is ni havos la avanta?on renkonti?i kun doktoro Mortimero kaj kavaliro Henriko Baskervilo en la mateno.
?apitro 4
KAVALIRO HENRIKO BASKERVILO
Nia matenman?a tablo estis frue senpladigita, kaj Holmso atendis en sia negli?o la promesitan rendevuon. Niaj klientoj venis akurate, ?ar la horlo?o ?us sonorigis la dekan, kiam oni envenigis doktoron Mortimero, sekvatan de la juna kavaliro. Tiu lasta estis malalta, vigla, malhelokula viro ?irka? tridekjara, korpe tre fortika, kun densaj nigraj brovoj kaj forta batalema viza?o. Li vestis ru?etan skotdrapan kompleton kaj aspektis veterumite kiel iu, kiu pasigis la pliparton de sia tempo en plenaero, kaj tamen en lia sen?ancela rigardo kaj la kvieta memfido de lia sinteno io signis ?entlemanon.
— Jen estas kavaliro Henriko Baskervilo, — diris doktoro Mortimero.
— Nu jes, — diris tiu, — kaj plej strange estas, sinjoro ?erloko Holmso, ke se jena mia amiko ne proponus viziti vin hodia? matene, mi venus propravole. La? mia kompreno vi solvas enigmetojn, kaj mi ricevis unu tian hodia? matene, kiu postulas pli da trapensado ol mi kapablas dedi?i al ?i.
— Bonvolu sidi?i, kavaliro Henriko. ?u mi komprenu la? via diro, ke vi mem spertis ion eksterordinaran post kiam vi alvenis en Londonon?
— Nenion tre gravan, sinjoro Holmso. Nura sprita?o, tre ver?ajne. Atingis min hodia? matene tiu ?i letero, se letero ?i nomindas.
Li ku?igis koverton sur la tablon, kaj ni ?iuj klini?is al ?i. ?i estis kvalite ordinara, kolore grizeca. La adreso, “Kavaliro Henriko Baskervilo. Hotelo Nordhumberlando”, estis skribita majuskle per malkleraj literoj; la po?tstampo “?aring-Kruco”, kaj la enpo?tiga dato la anta?a vespero.