Clemency fine ĉesigis sian senesperan penadon, iom post iom alŝovis sian seĝon pli proksime al la fremdulo kaj observadis lin akre per ŝajne mallevitaj okuloj, atendante novan demandon. Ŝi ne longe devis atendi, ĉar li baldaŭ komencis denove.
«Kaj kia estas la plua sorto de la filino, kiu lin forlasis? mi pensas, ke vi scias ĝin?»
Clemency balancis la kapon.
«Mi aŭdis», ŝi diris, «ke doktoro Jeddler, kiel ŝajnas, pli scias ol kiom li montras. Sinjorino Grace ricevis de ŝi leterojn, en kiuj ŝi skribas, ke ŝi bone fartas kaj ke la edziniĝo de tiu kun sinjoro Alfred faris ŝin feliĉa; kaj ŝi ankaŭ de si reskribis leterojn[242]. Sed super ŝia vivo kaj sorto sin portas[243] sekreto, kiu ĝis nun ne estas klarigita kaj kiun…»
Ŝia voĉo fariĝis ŝanceliĝa kaj ŝi haltis.
«Kaj kiun…» ripetis la fremdulo.
«Kiun nur unu sola persono povus ankoraŭ klarigi», diris Clemency, malfacile spirante.
«Kaj kiu estas tiu persono?» demandis la fremdulo.
«Sinjoro Michael Warden!» respondis Clemency preskaŭ per krio kaj per tio sama montris al sia edzo, kion ŝi antaŭe volis lin rimarkigi, kaj al Michael Warden, ke li estas rekonita.
«Vi min konas ankoraŭ, sinjoro», diris Clemency, tremante de ekscititeco. «Mi ĝin vidis! Vi min konas ankoraŭ de tiu nokto en la ĝardeno. Mi estis apud i!»
«Jes, mi ĝin scias», li diris.
«Jes, sinjoro», respondis Clemency. «Jes, certe. Tio ĉi estas mia edzo, sinjoro. Ben, kara Ben, kuru al sinjorino Grace — kuru al sinjoro Alfred — kuru al kiu vi volas, Ben! Alkonduku iun, tuj!»
«Restu!» diris Michael Warden kaj trankvile stariĝis inter la pordo kaj Britain. «Kion volas fari?»
«Sciigu ilin, ke tie ĉi estas, sinjoro», petis Clemency kaj kunebatis la manojn, tute ekster si de ekscititeco. «Sciigu ilin, ke de lipoj ili povas pli multe aŭdi pri ŝi; ke ŝi ne tute estas perdita por ili, sed ke ŝi denove revenos, por sian patron kaj sian fratinon… kaj ankaŭ sian malnovan servantinon, mi» — ŝi batis sin per ambaŭ manoj sur la bruston — «ĝojigi per la vido de ŝia aminda vizaĝo. Kuru, Ben, kuru!»
Kaj ŝi puŝis lin al la pordo, kaj sinjoro Warden staris antaŭ la pordo kaj ne lasis lin iri, ne kun kolera, sed kun malĝoja mieno.
«Aŭ eble», diris Clemency kaj ekscitite sin alkroĉis al la mantelo de sinjoro Warden, «eble ŝi nun estas tie ĉi; eble ŝi estas tre proksime. Jes, mi vidas laŭ vizaĝo, ke ŝi certe estas tie ĉi. Mi petas , sinjoro, lasu min al ŝi. Mi vartadis ŝin, kiam ŝi estis ankoraŭ tre malgranda infano. Antaŭ miaj okuloj ŝi elkreskis, kiel la fiero de tiu ĉi loko. Mi konis ŝin, kiam ŝi estis la fianĉino de sinjoro Alfred. Mi provis ŝin deteni, kiam ŝin forlogis. Mi scias, kia estis ŝia patra domo, kiam ŝi estis ankoraŭ ĝia animo, kaj kiel alia ĝi fariĝis de la tempo, kiam ŝi forkuris. Mi petas , sinjoro, lasu min al ŝi!»
Li rigardis ŝin kompatante kaj mirante, sed faris nenian konsentan geston.
«Mi ne pensas, ke ŝi povus scii», daŭrigis Clemency, «kiel sincere ili pardonis al ŝi; kiel forte ili ŝin amas; kia ĝojo estus por ili vidi ŝin ankoraŭ unu fojon. Ŝi eble timas reveni hejmen. Mi eble povas ŝin kuraĝigi, kiam ŝi min vidos. Nur diru al mi, sinjoro Warden, ĉu ŝin alkondukis?»
«Ne», li diris, balancante la kapon.
Tiu ĉi respondo, lia konduto, liaj funebraj vestoj, lia, la sciigita intenco forveturi en la eksterlandon ĉion klarigis. Marion vivis.
Li ne kontraŭparolis al ŝi, jes, ŝi ne vivas![244] Clemency sidiĝis, metis la vizaĝon sur la tablon kaj maldolĉe ploris.
En tiu ĉi minuto unu maljuna, griza sinjoro enkuris tute senspire, kaj laŭ lia sufokiĝanta voĉo oni apenaŭ povus rekoni en li sinjoron Snitchey.
«Mia Dio, sinjoro Warden!» diris la advokato kaj tiris lin flanken, «kia vento…» — li estis tiel laca, ke li devis halti kaj nur post kelkaj minutoj povis fini — «…alportis tien ĉi?»
«Malbona, mi timas», li respondis. «Se povus aŭdi, kio tie ĉi antaŭ momento … kiel mi devas fari neeblan…[245] kiel mi alportas kun mi konfuzon kaj malĝojon!»
«Mi povas ĉion prezenti al mi. Sed kial iris ĝuste tien ĉi?» diris Snitchey.
«Kial mi ne devis? Kiel mi povis scii, kiu tie ĉi estas mastro? Sendinte mian servanton al , mi tien ĉi eniris, ĉar la domo estis por mi nova; kaj mi havas naturan intereson por ĉio nova kaj malnova en tiu ĉi malnova ĉirkaŭaĵo; kaj, mi volis antaŭ la urbo antaŭe renkontiĝi kun . Mi volis scii, kion la homoj parolas pri mi. Mi vidas ĝin laŭ konduto, ke povas tion ĉi diri al mi. Se ne estus malbenita singardeco, mi jam longe povus ĉion scii.»
«Nia singardeco!» diris la advokato. «Parolante al en la nomo de mi mem kaj de Craggs[246] — benita memoro—» li rigardis la krepon sur sia ĉapelo kaj balancis la kapon — «sinjoro Warden, kiel povas prudente nin kulpigi? Ni konsentis inter ni neniam tuŝi tiun ĉi, ĉar ĝi ne estis afero, en kiun povus sin miksi tiaj seriozaj kaj solidaj homoj, kiel ni (mi ripetas tiaman esprimon)[247]. Nia singardeco! dum sinjoro Craggs deiris en sian estimatan tombon en la plena kredo…»
«Mi donis solenan promeson, ke mi silentos, ĝis mi revenos, kiam ajn tio ĉi fariĝos», interrompis lin sinjoro Warden, «kaj mi tenis mian promeson.»
«Bone, sinjoro, kaj mi ripetas, ni ankaŭ devis silenti. Al tio ĉi nin devigis nia kontraŭ ni mem kaj ankaŭ kontraŭ diversaj klientoj, inter kiuj ankaŭ estis. Ne konvenis al ni demandadi pri tia delikata afero; mi havis mian suspekton, sinjoro; sed nur de ses monatoj mi scias la veron.»
«Per kiu?» demandis la kliento.
«Per doktoro Jeddler mem, sinjoro, kiu el sia propra iniciativo donis al mi sian konfidon. Li, kaj nur li, sciis la tutan veron de kelkaj jaroj.»
«Kaj ĝin ankaŭ scias?» diris la kliento.
«Jes, sinjoro!» respondis Snitchey, «kaj mi ankaŭ havas kaŭzon kredi, ke ŝia fratino sciiĝos pri la vero morgaŭ vespere. Dume espereble faros al mi la honoron esti gasto de mia domo, ĉar en oni ne atends. Tamen por eviti eblajn maloportunaĵojn en la okazo, se oni rekonus — kvankam tre ŝanĝiĝis — mi pensas,mi mem sur la strato preterirus, ne rekonante — estas pli bone ke ni tie ĉi manĝu kaj iru en la urbon vespere. Oni manĝas tie ĉi tre bone, sinjoro Warden; cetere la domo apartenas al . „Mi kaj Craggs“ (benita memoro) ofte manĝadis tie ĉi kotleton kaj trovadis ĝin ĉiam bona. Sinjoro Craggs, sinjoro», diris Snitchey, por momento firme fermante la okulojn kaj poste denove ilin malfermante, «tro frue estis elstrekita el la libro de la vivantoj.»
[244]
Zamenhofo enkondukis negon en la frazon (estas mortinta → ne vivas), kaj ĉi tiu «jes» iĝis orientmaniera. (Germane:) Kp la noton [270].
[247]
Devio en la zamenhofa traduko. La parentezo de Snitchey estas pli vastsignifa: (mi notis, kion vi tiam diris).