— Estas bonŝance, ke mi venis ĉi tien. Mi dungas vin! Vi estos sekretario ĉe mi. Vi ricevos du mil frankan salajron. Kiel vi nomiĝas?
— Vanek.
— Bona nomo. Jen prenu vian unu monatan salajron, kiu estas tri mil frankoj.
— Vi diris, ke du mil.
— Mi korektas tion, ĉar dum mallonga tempo vi atestis surprizan avancon. Jen prenu…
— Kompreneble — diris sinjoro Vanek, dume li iom nervoze, kvazaŭ oni ĝenus lin per stultaĵoj, li premis la monon en sian cigarpoŝon — mi devas scii, kion mi laboros.
— Vi havos tre multe da laboro. Kion, mi ankoraŭ ne scias tion. Sed ĝi ne gravas. Timu nenion, vi faris vian bonŝancon, oldulo mia…
— Kiel mi jam menciis tion, mia nomo estas Vanek — li respondis kun malvarmkonduta emfazo, rifuzante ĉiun konfidencon.
— Pardonon, do: sinjoro Vanek. Vi estas bonega akiraĵo — li aldonis kontente, ĉar li preferis la memkonsciajn homojn, kiuj ne forgesas pri tio pro momentaj avantaĝoj, per kio ili ŝuldas al si mem.
— Se interesas vin, mi povas rakonti, kiel mi subiĝis ĉi tien…
— Tio ne intersas min, sed rekontu. Se vi tamen ne farus tion, vi devontigus min.
— Bonvolu kredi… Mi ne trodiĝas. Nun kion mi faru?
— Mi ankoraŭ ne scias tion, ni elpensos ion. Nun mi ĉirkaŭrigardos en Nico, kaj se mi bezonos vin, mi informos vin, kara amiko mia…
— Mia nomo estas Vanek.
— Sinjoro Vanek… Pardonu min. Plaĉas al ni, ke vi havas senteman karakteron. Cetere mi ne ŝatas la normalajn homojn, Ni do rekontiĝos post nelonge ĉi tie!
— Ĉu mi staru ĉi tie!
— Se vi volas, foriru!
— Sed tiam vi ne trovos min!
— Ne gravas. Bonan tagon! — Kaj li forapidis gaje.
Li tre ĝojis, ke li povis doni al sinjoro Vanek multe da mono, kvanakm certe li forisos kun la trimil frankoj ien, ĉar li timas, ke aperos la flegistoj de Gorĉev, kaj ili persistos, ke li redonu la senpripensan donacon de la cerbmalsanulo. Girĉev iris rekte al la admirinda marborda promenejo de Nico, kiun oni nomas plaĝo, kaj apud la belegaj palmoj viciĝas la plej elegantaj hoteloj de la Riviero sur la marbordo. Tie li sidis en la restoracion de la distingita, aristokrata hotelo Mediteraneo. La enue sunbaniĝantaj gastoj preskaŭ timiĝinte rigardas la adolesk-vizaĝan junulon, kiu portas dube blankan, tolan pantalonon, bluan matros-bluzon kaj pro ia nekomprenebla kaŭzo la blankan, rondforman ĉapon, faritan por la angla mararmeo.
Virino en ruĝa robo ekridas. La junulo eklevas sian ĉapon, faritan por la angla mararmeo kun amikema rideto, poste li batas kelfoje sur la tablon laŭte:
— Garcon! Mi petas bieron!
La kelnero rapidas tien pale:
— Ĉu vi scias, ke ĝi ne estas drinkejo por matrosoj?!
— Interese… Mi estus ĵurinta, ke ĝi estas la restoracio Ek, Gajaj Embuskmurditoj, kie kunvenas la sinjora publiko por kvina-hora interbatado per tranĉiloj… Sed nun jam estas egale. Mi restos ĉi tie. Portu al mi kruĉon da biero.
— Ni ne kredencas spilitan bieron!
— Nu do alportu duon kilogamon da kaviaro, botelon da franca ĉampano kaj cent francajn rozojn!
La kelnero faris tiun eraron, ke urĝante la gaston por foriri, li ektuŝis la brakon de Gorĉev.
Li ne devintus fari tion…
Ĉio mallumiĝis antaŭ la klenero post la momento de la ektuŝo, kaj li rekonsciiĝis nur post longa tempo, ke pluraj homoj provas helpi lin, kaj iu viŝas lian vizaĝon per trempita turko. Kvankam li ricevis nur unu vagofrapon. Kaj la fremdulo ofendiĝinte ekstaris, eklevis sian ĉapon, faritan por la angal mararmeo, poste diablo scias, de kie, li elprenis monoklon kun nigra kadro, li meti ĝin elegante antaŭ sian okulon, pro kiu li ŝajnis kompleta idioto, kaj dum la personaro serĉis la forruliĝintan kelneron sub la malproksimaj tabloj, li foriris. La virino en ruĝa vestaĵo denove ekridis, kaj Gorĉev returniĝis konsterniĝinte por momento. Hu, kiel bela ŝi estas!..
Li rapidis rekte al sinjoro Vanek en la havenon, kvankam li ne fidis tion, ke li trovos lin. Sed je lia plej granda surprizo lia sekretario eĉ nun staris sur la sama loko, en tiu sama pozo, eĉ portante tiun saman bankalsonon, nur la dentopikilo estis alia en lia buŝo. De tiam li foruzis ĉirkaŭ la kvinan.
— Sinjoro Vanek! Mi ĝojas, ke mi trovis vin ĉi tie! Alvenis ankaŭ via horo!
— Ĉu vi aŭskultos min, kiel mi subiĝis tiel profunden? — li demandis tuj kaj avide.
— Tiel ankoraŭ ne alvenis via horo. La afero ĉiuokaze estas interesa, kaj eventuale vi informos min pri tio.
— Sinjoro! Mi estis korespondanto en iu unuaranga…
— Mi estis klarvida pri tio je la unua ekrigardo. Nun vi ekagos. Vi devas iri ien por kunporti pakaĵon…
— Tio ne apartenas strikte al la taskoj de sekretaro.
— Ankaŭ Napoleono komencis malalte…
— Sed ne ĉe vi. Sed estas egale, sed mi devas scii, kiom peza estas la pakaĵo. Mi pensas, ke mi jam menciis, ke antaŭlonge mi havis hernion…
— Mi scias pri tio. La pakaĵo ne estas peza.
— Kaj ne estas proponinde al mi iri sub la suno. Mi havas altan tension.
— Nek de tio vi devas dekutimiĝi. Aĉetu pluvombrelon ie, kaj disetedu ĝin super via kapo!
— Sinjoro, mi ne povas aĉeti pluvombrelon el trimil franka salajro.
— Mi pagos la koston de la pluvombrelo. Krome aĉetu pantalonon, mi pagos ankaŭ ĝin. Tiu bankalsono, spite al la frototuko kaj pajloĉapelo ne konvenas al la aspetko de memkonscia, serioza sekretario. Do ek, oldulo mia!
— Mi havas la nomon Vanek, se vi ne prenas tion ofendo…
— Nu do, ek, sinjoro Vanek!
3
…La gastoj de la hotelo Mediteraneo jam longe forgesis la aferon de la fola matroso, kiam aperis homo, simila al pakaĵportisto en tute nova loden-pantalono, kiu estis eksterordinare verda, kiel insekticido, uzata en la dommastrumoj, kaj ĝi finiĝis ĉe liaj genuoj kun butonebla tubo. La inventisto de la kuloto, inspirita de ne komprenebla ideo, certe sonĝis ne tia la idealan virtipon de la portanto de tiu vesto, kia sinjoro Vanek estis kun ŝajne mildaj, ondliniaj siluetoj de liaj maldikaj kruroj. Li tuj rapidis al la ĉefkelnero kaj kun severa, enigma vizaĝo, kvazaŭ li informus lin pri sekreta, truriga novaĵo, li diris:
— Lia ekscelenco, duko Ĉervonec sendis min…
— Kion vi deziras?
— Mi devas mendi manĝaĵojn, kaj mi tuj kunportos ilin.
— Kion deziras lia ekscelenco?
— Malvarman lunĉon, pakite, kankron, truton, ananason, kaj du botelojn da ĉampano, krome trufopasteĉon kaj rostitan kokinon.
— Jes ja!
— Rapide!
Sinjoro Vanek elvenis el la hotelo kun siaj pakaĵoj kaj haltis ĉe benko antaŭ la teraso. Neatendite Gorĉev alpaŝis lin de ie.
— Dankon, oldulo mia.
— Mia nomo estas Vanek.
— Mi dankas, sinjoro Vanek.
Li elprenis el sia poŝo nekredeble grandan, faskon da mil frankaj banbiletoj, li trandonis el tiuj du al la homo, kiu havis apekton de pakaĵportisto, li donis ankoraŭ kelkajn komisiojn kaj eksidisĝuste vid-al-vide al la hotelo Mediteraneo sur benkon.
La homo, havanta pakaĵportistan aspekton foriris, kaj la matroso metis la kaviaron, rostitan kokinon, ĉampanon, torton, la diversajn gelatenigitajn fiŝojn antaŭ sin kaj komencis manĝi bonapetite. Li simple batis la kolon de la ĉampanbotelo al la rando de la benko, ke longa, ŝaŭmblanka trinkaĵo disŝpruciĝis el ĝi.
Li trinkis la tuton je unu tiro. Li jene ekparolis al la publiko de la teraso ridetante:
— Je via sano.
La virino en ruĝa vestaĵo ekridis laŭte. Gorĉev dankeme sciiĝis pri la aklamo, kaj liaj okuloj denove haltis sur la virino por momeno.
— Hu! Kiel belal ŝi estas!..
Baldaŭ Vanek aperis denove, kunportante sepdek francajn rozojn de ie. Tiam jam staris kelk-cent scivolemaj spektantoj ĉirkaŭ la junulo, gajninta Nobel-premion.