‘Ho princo,’ dicis la texisto, ‘la dekreto
esas yusta. Lo esas yusta ke un de mea
okuli esez arachita. Ma, ve! li amba esas
necesa por ke me mustas vidar la du lateri
di la stofo quan me texas. Ma me havas
vicino, shureparisto, qua anke havas du
okuli, e per lua mestiero la amba okuli ne
esas necesa.’
22
Lore la princo advokis la shureparisto. E
lu advenis. E li arachis un de la du okuli dil
shureparisto.
E yusteso satisfacesis.
23
la foxo
Foxo regardis sua ombro ye sunlevo e
dicis, ‘Me cadie manjos kamelo por
repasteto.’ E dum la tota matino lu serchis
kameli. Ma ye dimezo lu itere vidis sua
ombro ― e lu dicis, ‘Muso suficos.’
24
la saja rejulo
Olim rejis en la fora urbo Wirani rejulo
qua esis e forta e saja. E lu timesis pro sua
forteso ed amesis pro sua sajeso.
Do en la centro di ta urbo esis puteo, la
aquo di qua esis kolda e kristalatra, de qua
la omna habitanti drinkis, mem la rejulo e
sua kortani; pro ke ne esis altra puteo.
Ulnokte dum ke omni dormis, sorcerino
eniris la urbo ed ekvarsis aden la puteo sep
guti de stranja liquido, e dicis, ‘De ica horo
lu qua drinkas ica aquo dementeskas.’
Sequanta matine la omna habitanti,
ecepte la rejulo e sua lordo-chambelano,
drinkis de la puteo e dementeskis, mem
quale la sorcerino predicis.
E dum ta dio la homi en la streta stradi
ed en la bazari facis nulo ma susuris l’una a
l’altra, ‘La rejulo esas dementa. Nia rejulo e
sua lordo-chambelano perdis sua raciono.
Certe ni ne povas rejesar da dementa rejulo.
Ni devas destronizar lu.’
Tanokte la rejulo imperis ke ora gobleto
plenigesez ek la puteo. E kande ol portesis il
drinkis grandege, e donis olu a sua lordo-
chambelano por drinkar.
25
E nun esis multa joyo-manifesto en ta
fora urbo Wirani, pro ke olua rejulo ed olua
lordo-chambelano riganis lia raciono.
26
ambicio
Tri homi kunvenis an tablo en taverno.
Una de li esis texisto, altra karpentisto, e la
triesma plugisto.
Dicis la texisto, ‘Cadie me vendis
delikata morto-vesto po du oro-moneti. Ni
havez tam multa vino kam ni deziras.’
‘E me,’ dicis la karpentisto, ‘vendis mea
maxim bona sarko. Ni havez grandega
rosbifo kun ta vino.’
‘Me nur exkavis tombo,’ dicis la plugisto,
‘ma mea patrono duople pagis me. Anke ni
havez melo-kuketi.’
E dum la tota vespero la tavernisto esis
okupata, pro ke la tri homi ofte kompris
vino e karno e kuketi. E li esis gaya.
E la tavernisto frotis sua manui e ridetis
a sua spozino; nam la gasti libere spensis.
La luno esis alta kande li livis, e li
marchis kantante e kriante kune alonge la
voyo.
La tavernisto e sua spozino stacis ye la
pordo dil taverno e spektis li.
‘Ha!’ dicis la spozino, ‘ta jentilhomi!
Tante libera e tante gaya! Se li nur adportus
omnadie a ni tala fortuno! Lore nia filiulo
ne bezonus esar tavernisto ed ardue
27
laboregar. Ni povus edukar lu, e lu divenus
sacerdoto.’
28
la nova plezuro
Lasta nokte me inventis nova plezuro, e
dum ke me unesme probis olu, anjelo e
diablo hastis vers mea domo. Li renkontris
l’una l’altra ye mea pordo e kombatis pro
mea nove kreita plezuro; l’unu kriis, ‘Ol
esas peko!’ ― l’altru kriis, ‘Ol esas vertuo!’
29
la altra linguo
Tri dii pos ke me naskis, dum ke me jacis
en mea silka bersilo regardegante per
astonata desespero la nova mondo cirkum
me, mea matro parolis a mea nutristino e
dicis, ‘Quale standas mea filio?’
E la nutristino respondis, ‘Lu standas
bone, siorino, me nutris lu trifoye ; e me
nultempe vidis infanto tante yuna ma tante
gaya.’
E me indignis ; e me kriis, ‘Lo ne esas
vera, matro ; nam mea lito esas harda, e la
lakto quan me sugis esas bitra a mea boko,
e l’odoro di la mamo esas mala en mea
naztrui, e me esas tante mizeroza.’
Ma mea matro ne komprenis, nek la
nutristino ; pro ke la linguo quan me parolis
esis to di la mondo de qua me venis.
E ye la duadek-e-unesma dio di mea
vivo, dum ke me baptesis, la sacerdoto dicis
a mea matro, ‘Tu darfas ya esar felica,
siorino, ke tua filio naskis kom Kristano.’
E me esis surprizata, ― e me dicis al
sacerdoto, ‘Pro lo tua matro en la Cielo
darfas esar nefelica, pro ke tu ne naskis
kom Kristano.’
30
Ma anke la sacerdoto ne komprenis mea
linguo.
E pos sep monati, uldie auguristo
regardis me, e lu dicis a mea matro, ‘Tua
filio esos politikestro e granda chefo di
homi.’
Ma me kriis, ― ‘Lu esas falsa profeto ;
nam me esos muzikisto, e nulu ecepte
muzikisto me esos.’
Ma mem tante evanta mea linguo ne esis
komprenata ― e me grande astonesis.
E pos triadek-e-tri yari, dum olqui
mortis mea matro, e la nutristino, e la
sacerdoto, (l’ombro di Deo esez an lia anmi)
la auguristo ja vivas. Ed hiere me lun
renkontris proxim la pordegi dil templo ; e
ni kune parolante, lu dicis, ‘Me sempre
savis ke tu divenos superiora muzikisto.
Mem dum tua infanteso me auguris e
predicis tua futuro.’
E me kredis lu ― nam nun me anke
obliviabis la linguo di ta altra mondo.
31
la grenado
Olim me lojis en la kordio di grenado, e
me audis semino qua dicis, ‘Uldie me
arboreskos, e la vento kantos inter mea
branchi, e la suno dansos an mea folii, e me
esos forta e belega tra omna sezoni.’
Lore altra semino parolis e dicis, ‘Evinte
tante yuna kam tu, me anke pensis tale ; ma
nun kande me povas ponderar ed evaluar
tala kozi, me komprenas, ke mea esperi esis
vana.’
E triesma semino anke dicis, ‘Me vidas
en ni nulo qua promisas tante granda
futuro.’
E quaresma dicis, ‘Ma qua mokado esus
nia vivo, sen plu importanta futuro!’
Dicis kinesma, ‘Pro quo disputar to quon
ni esos, se ni ne savas mem to quon ni esas.’
Ma sisesma respondis, ‘Irge quo ni esas,
to ni restos.’
E sepesma dicis, ‘Me havas klara ideo
quale omno esos, ma me ne povas trovar la
justa vorti.’
Pose okesma parolis ― e nonesma ― e
dekesma ― e pose multi ― til ke omni
parolis, e me povis distingar nulo pro la
multa voci.
32
E do me chanjis lojeyo a la kordio di
quingo, ube la semini esas ne multa e
preske tacema.
33
la du kaji
En la gardeno di mea patro esas du kaji.
En l’una esas leono, quan la sklavi di mea
patro adportis de la dezerto di Nineva ; en
l’altra esas senkanta pasero.
Omnajorne la pasero krias a la leono,
‘Bona matino a tu, kunfrato karcerano.’
34
la tri formiki
Tri formiki kunvenis sur la nazo di
homo dormanta sub la suno. E pos ke li