La Eksterordinara Lando Oz [eo]

“Alia amiko de Doroteo,” respondis Tip.

“Kaj kiu estas Doroteo?”

“Ŝi estis knabino kiu venis ĉi tien el Kansas, lokoen la granda ekstera mondo. Ciklono blovis ŝin al laLando Oz, kaj dum ŝi estis ĉi tie la Birdotimigilo kajla Stana Lignohakisto akompanis ŝin dum ŝimarŝadis.”

“Kaj kie ŝi estas nun?” demandis la Kukurbokapo.

“Glinda la Bona, kiu regas la Kvelulojn, resendisŝin hejmen,” diris la knabo.

“Ho. Kaj la Birdotimigilo?”

“Mi jam diris. Li regas la Smeraldan Urbon,” respondis Tip.

“Sed vi diris ke ĝin regas mirinda Sorĉisto,” kontraŭdiris Joĉjo, ŝajne pli kaj pli konfuzita. “Nu, jes, mi diris tion. Sed atentu dum miklarigos,” diris Tip, malrapide parolante kaj rekterigardante en la okulojn de la ridetanta Kukurbokapo.

“Doroteo iris al la Smeralda Urbo por peti laSorĉiston resendi ŝin al Kansas; kaj la Birdotimigilokaj la Stana Lignohakisto akompanis ŝin. Sed laSorĉisto ne povis resendi ŝin, ĉar li efektive ne estistre kapabla Sorĉisto. Kaj ili ekkoleris kontraŭ laSorĉisto, kaj minacis dissciigi pri li; do la Sorĉistofaris grandan balonon kaj eskapis per ĝi, kaj post tiamneniu revidis lin.”

“Nu, jen tre interesa historio,” diris Joĉjo, trekontenta; “kaj mi plene komprenas ĉion — nur ne laklarigon.”

“Plaĉas al mi tio,” respondis Tip. “Post la forirode la Sorĉisto, la popolo de la Smeralda Urbo reĝigisLian Moŝton la Birdotimigilon; kaj mi aŭdis ke lifariĝis tre amata reganto.”

“Ĉu ni renkontos tiun strangan Reĝon?” demandisJoĉjo, interesate.

“Kial ne?” respondis la knabo; “krom se vi preferasion alian.”

“Ho, ne, kara Paĉjo,” diris la Kukurbokapo. “Mivolonte iros kun vi kien ajn vi deziros.”

Ĉapitro IV Tip Faras Eksperimenton pri Magio

Ŝajne iom embarasis la malgrandan kaj iomdelikataspektan knabon, ke lin nomas “Paĉjo”laalta, malgracia, Kukurbokapa viro, sed por nei tianparencecon li devus fari ankoraŭ novan longan kajtedan klarigon; do li ekŝanĝis la temon perdemando:

“Ĉu vi lacas?”

“Kompreneble ke ne!” respondis la aliulo.

“Sed,” li pludiris, post paŭzo, “estas tute certe ke mi trivosmiajn lignajn artikojn se mi multe pli marŝados.”

Tip pensadis, dum ili plumarŝis, ke tio estas vera. Li komencis bedaŭri ke li ne pli zorge fortikigis lalignajn membrojn kiam li konstruis ilin. Sed kiel lipovintus diveni ke la viro, kiun li faris nur por timigimaljunan Mombin, viviĝos per magia pulvoro enmalnova piproskatolo?

Do li ĉesis riproĉi sin, kaj komencis pripensi kielplu ripari la malfortajn artikojn de Joĉjo.

Dum ili konsideris tion, ili atingis la randon dearbaro, kaj la knabo sidiĝis por ripozi sur malnovaseg-ĉevalo kiun lasis tie iulignohakisto.

“Kial v i nesidiĝas?” li demandisal la Kukurbokapo.

“Ĉu tio ne damaĝusmiajn artikojn?” demandisla aliulo.

“Kompreneble ke ne. Tioripozigus ilin,” deklaris laknabo. Do Joĉjo provissidiĝi; sed tuj kiam lifleksis siajn artikojn pli olkutime, ili tute cedis kaj liekfalis sur la teron tiom brueke Tip timis ke li estis tuteruinigita.

Li rapide kuris al la viro, surpieden levis lin, rektigis liajn brakojn kaj krurojn, kaj palpis liankapon por trovi ĉu eble ĝi fendiĝis. Sed Joĉjo ŝajnerestis sendifekta, kaj Tip diris al li:

“Verŝajne estos plej bone ke vi restu staranta. Tioŝajnas plej sendanĝera.”

“Bone, kara Paĉjo, laŭ via ordono,” respondis laridetanta Joĉjo, kiun tute ne konfuzis la falo.

Tip r e s i d i ĝ i s. Post kelkaj momentoj laKukurbokapo demandis:

“Sur kio vi sidas?”

“Nu, ĝi estas ĉevalo,” respondis la knabo senatente.

“Kio estas ĉevalo?” demandis Joĉjo.

“Ĉevalo? Nu, ekzistas du specoj,” respondis Tip, ne tute certa kiel klarigi. “Unu speco de ĉevalo vivas, kaj havas kvar krurojn kaj kapon kaj voston. Kaj onirajdas sur ĝia dorso.”

“Mi komprenas,” diris Joĉjo gaje. “Sur tia ĉevalovi sidas nun.”

“Tute ne,” tuj respondis Tip.

“Sed kial? Ĝi havas kvar krurojn, kaj kapon, kajvoston.”

Tip rigardis la Seg-Ĉevalon pli atente, kaj trovis kela Kukurbokapo pravas. La korpo estis farita elarbotrunko, sur kiu ĉe unu fino restis vertikala branĉokiu ja similis voston. Ĉe la alia fino estis du grandajtuberoj kiuj similis okulojn, kaj ero estis elhakita tielke restis buŝaspekto. Rilate al kruroj, nu kvar rektajbranĉetoj estis dehakitaj el arboj kaj fiksitaj en lakorpon, apartigitaj tiel ke la Seg-Ĉevalo staru firmekiam ŝtipo estos metita sur ĝin por segiĝo.

“Ĝi similas al vera ĉevalo pli ol mi supozis,” dirisTip, provante klarigi. “Sed vera ĉevalo estas vivanta, kaj trotas kaj dancetas kaj manĝas avenon; ĉi tioestas nur morta ĉevalo el ligno, uzata por segiŝtipojn.”

“Se ĝi estus vivanta, ĉu ĝi trotus kaj dancetus kajmanĝus avenon?” demandis la Kukurbokapo.

“Eble ĝi trotus kaj dancetus; sed ĝi ne manĝusavenon,” respondis la knabo, kiu ridis pro la ideo.

“Sed komprenble ĝi ne povus esti vivanta, ĉar ĝi estasel ligno.”

“Ankaŭ mi,” respondis la viro. Surprizite, Tip rigardis lin.

“Jen, vi pravas!” li kriis. “Kaj la magia pulvoro kiuvivigis vin estas en mia poŝo.” Li elprenis la piproskatolon kaj scivoleme rigardisĝin.

“Ĉu eble,” diris li, penseme, “ĉu eble ĝi vivigus laseg-ĉevalon?”

“Se jes,” respondis Joĉjo — trankvila ĉar ŝajne neniosurprizis lin —“mi povus rajdi sur ĝia dorso, kaj tialmiaj artikoj ne triviĝus.”

“Mi provos ĝin!” kriis la knabo, salte levante sin.

“Sed ĉu mi povos memori la vortojn de Mombaĉo, kaj kiel ŝi tenis la manojn?”

Li pripensis dum minuto, kaj ĉar li zorge rigardis, el malantaŭ la heĝo, ĉiun agon de la maljunamagiistino, kaj aŭskultis ŝiajn vortojn, li kredis poviprecize ripeti kion ŝi diris kaj faris.

Do li komencis, ŝutante iom da magia Vivopulvoroel la piproskatolo sur la korpon de la seg-ĉevalo. Posttio li levis sian maldekstran manon, kun la et fingrosupren etendita, kaj diris:“Ueaŭĥ!”

“Kion tio signifas, kara Paĉjo?” demandis Jackscivoleme.

“Mi ne scias,” respondis Tip. Li levis sian dekstranmanon, kun la dik fingro etendita supren kaj diris:

“Teaŭĥ!”

“Kio tio signifas, kara Paĉjo?” demandis Joĉjo.

“Ĝi signifas ke vi devas silenti!” respondis laknabo, kiun ĉagrenis la interrompo dum tiu tre gravamomento.

“Mi ja rapide lernas!” rimarkis la Kukurbokapo, kun sia eterna rideto. Tip nun levis ambaŭ manojn super sian kapon, kun ĉiuj fingroj kaj dik fingroj etenditaj, kaj kriislaŭtvoĉe:

“Peaŭĥ!”

Tuj la seg-ĉevalo sin movis, streĉis siajn krurojn, oscedis per sia elhakita buŝo, kaj skuis kelkajnpulvorograjnojn de sia dorso. La restinta pulvoroŝajne malaperis en la korpon de la ĉevalo.

“Bone!” vokis Joĉjo, dum la knabo surpriziterigardadis.

“Vi estas tre lerta sorĉisto, kara Paĉjo!”

Ĉapitro V La Vekiĝo de la Seg-Ĉevalo

La Seg-Ĉevalo, trovinte sin viva, ŝajnis eĉ plisurprizita ol Tip. Li rulis siajn tuberajn okulojn deflanko al flanko, mire vidante unuafoje la mondon enkiu li nun tiom grave ekzistas. Post tio li provis rigardisin; sed li ja ne havis kolon flekseblan; do provantevidi sian korpon li ekcirkle kuradis tute sen vidi sin. Liaj kruroj estis rigidaj kaj mallertaj, ĉar ili ne havisgenuartikojn; kaj baldaŭ l i f r a p i s JoĉjonKukurbokapon kaj faligis lin sur la muskon kiu apudisla vojon.

Tipon alarmis tiu akcidento, ankaŭ la persistaĉirkaŭdancado de la Seg-Ĉevalo; do li kriis:

“Halt! Haltu do!”

La Seg-Ĉevalo tute ne atentis tiun ordonon, kajtuj metis unu el siaj lignaj kruroj sur piedon de Tiptiel forte ke la knabo doloroplene formovis sin al plisendanĝera distanco, el kie li denove kriis:

“Halt! Halt!”

Joĉjo nun jam sukcesis sidigi sin, kaj li treinteresate rigardis la Seg-Ĉevalon.

“Mi kredas ke la besto ne povas aŭdi vin,” likomentis.

“Mi su fiĉe laŭte krias, ĉu ne?” respondis Tipkolere.

“Jes; sed la ĉevalo ne havas orelojn,” diris laridetanta Kukurbokapo.

“Tute vere!” kriis Tip, kiu unuafoje rimarkis tion.

“Kiel, do, mi haltigu lin?”

Sed tiumomente la Seg-Ĉevalo haltigis sin mem, ĉar li konkludis ke li ne povos vidi sian korpon. Tamen li vidis Tipon, kaj proksimiĝis al la knabo porpli bone rigardi lin.

Vere estis komike, vidi la kreaĵon marŝi; ĉar ĝikunmovis la dekstrajn krurojn, kaj post tio lamaldekstrajn krurojn, kiel marŝas paŝĉevalo; kaj tio

flankenmovadis ĝian korpon kvazaŭ lulilon. Tip ameme frapetis ĝian kapon dirante “Bonaĉevalo! Bona ĉevalo!” pacige; kaj la Seg-Ĉevalofordancis por ekzameni per siaj tuberokuloj lafiguron de Joĉjo Kukurbokapo.

“Mi devos trovi kaprimenon por li,” diris Tip; kaj serĉinte en sia poŝo li elprenis volvaĵon de fortaŝnuro. Malvolvinte ĝin, li proksimiĝis al la Seg-Ĉevalo kaj ligis la ŝnuron ĉirkaŭ ĝian kolon, kajposte ligis la alian finon al granda arbo. La Seg-Ĉevalo, kiu ne komprenis la agon, retrenpaŝis kajfacile rompis la ŝnuron; sed ĝi tute ne provisforkuri.

“Li estas pli forta ol mi supozis,” diris la knabo, “kaj ankaŭ iom obstina.”

“Kial ne fari orelojn por li?” demandis Joĉjo.

“Poste vi povos parole ordoni lin.”

“Bonega propono!” diris Tip. “Kiel vi elpensisĝin?”

“Mi ne elpensis ĝin,” respondis la Kukurbokapo; “mi ne bezonis; mi nur diris la plej simplan kajfacilan rimedon.”

Do Tip elprenis sian tranĉilon kaj ĉizis orelojn ella ŝelo de malgranda arbo.

“Mi ne tro grandigu ilin,” li diris ĉizante, “porne fari azenon el nia ĉevalo.”

“Kiel vi farus tion?” demandis Joĉjo, kiu estisapud la vojo.

“Nu, ĉevalo havas pli grandajn orelojn ol homo; kaj azeno havas pli grandajn orelojn ol ĉevalo,” klarigis Tip.

“Do, se miaj oreloj estus pli longaj, ĉu mi estusĉevalo?” demandis Joĉjo.

“Mia amiko,” diris Tip seriozatone, “vi restos nurKukurbokapo negrave kiom grandaj estos viajoreloj.”

“Ho,” respondis Joĉjo, klinante jese sian kapon; “mi kredas kompreni.”

“Se jes, do vi estas vere mirinda,” komentis laknabo; “sed ne estas danĝere ke vi kredas kompreni. Mi opinias ke la oreloj estas nun pretaj. Bonvoluteni la ĉevalon dum mi al fiksos ilin.”

“Certe, se vi helpos min leviĝi,” diris Joĉjo. Do Tip surpieden levis lin, kaj la Kukurbokapopaŝis al la cevalo kaj tenis ĝian kapon dum laknabo boris du truojn en ĝi per sia tranĉiloklingokaj enmetis la orelojn.

“Ili vere beligas lin,” diris Joĉjo admire. Sed tiuj vortoj, parolitaj proksime al la Seg-Ĉevalo, la unuaj sonoj kiujn ĝi aŭdis dum sia tutavivo, tiom alarmis la beston ke li antaŭenkuris kajfaligis Tipon unu flanken kaj Joĉjon ali flanken. Kajli plukuris antaŭen kvazaŭ timigate de la proprajpiedpaŝoj.

“Halt!” kriis Tip, levante sin; “halt! stultulo — halt!”

La Seg-Ĉevalo verŝajne ne atentus, sedtiumomente ĝi puŝis kruron en ratotruon kaj stumbliskapmalsupren al la tero, kie ĝi kuŝis sur sia dorso, frenezete skuante siajn kvar krurojn en la aero. Tip kuris al ĝi.

“Ĉu vi ja estas ĉevalo?” li kriis. “Kial vi plu kuriskiam mi kriis ‘halt’?”

“Ĉu ‘halt’signifas ne plu kuri?” demandis la Seg-Ĉevalo, surprizite, dum ĝi movis siajn okulojn suprenpor rigardi la knabon.

“Certe,” respondis Tip.

“Kaj truo en la tero ankaŭ signifas ne plu kuri, ĉu ne?” demandis la ĉevalo.

“Kompreneble; se vi ne transpaŝas ĝin,” diris Tip.

“Vere stranga loko,” krietis la besto, kvazaŭ nepovante kredi. “Kial mi estas ĉi tie?”

“Nu, mi vivigis vin,” respondis la knabo; “sed tione dolorigos vin se vi obeos min.”

“Do mi obeos vin,” respondis la Seg-Ĉevalohumile. “Sed kio okazis al mi antaŭ momento? Mitute ne sentas min ĝusta, ial.”

“Vi estas renversita,” klarigis Tip. “Sed nur nemovu tiujn krurojn dum minuto kaj mi restarigosvin.”

“En kiom da pozicioj mi povos trovi min?” demandis la besto miroplene.

“Pluraj,” diris Tip nelonge. “Sed bonvolu ne movila krurojn.”

La Seg-Ĉevalo nun kvietiĝis kaj rigidigis siajnkrurojn; tiel, Tip, post pluraj provoj, sukcesis restarigilin.

“Ha, mi ŝajnas ĝusta, nun,” diris la stranga besto, ĝemante.

“Orelo rompiĝis,” Tip deklaris, zorge ekzamenintelin. “Mi devos fari novan.”

Li rekondukis la Seg-Ĉevalon al la loko kie Joĉjoklopodegas restariĝi, kaj helpinte la Kukurbokaponstari, Tip ĉizis novan orelon kaj fiksis ĝin en la kaponde la ĉevalo.

“Nun,” diris li al sia rajdbesto, “atentu kion midiros. ‘Halt! ’signifas ne plu kuri; ‘Ek! ’signifas paŝiantaŭen; ‘Trot! ’signifas kuri kiel eble plej rapide. Ĉuvi komprenas?”

“Mi kredas ke jes,” respondis la ĉevalo.

“Bone. Ni ĉiuj veturos al la Smeralda Urbo, porvidi Lian Moŝton la Birdotimigilon; kaj JoĉjoKukurbokapo rajdos sur via dorso, por ne trivi siajnartikojn.”

“Ne ĝenos min,” diris la Seg-Ĉevalo. “Kio plaĉasal vi plaĉas al mi.”

Tip helpis Joĉjon surĉevaliĝi.

“Tenu firme,” li avertis, “por ne fali kaj fendi viankukurbokapon.”

“Terura sorto!” diris Joĉjo tremante. “Kion mitenu?”

“Nu, tenu liajn orelojn,” respondis Tip, postmomento da hezito.

“Ne!” protestis la Seg-Ĉevalo; “ĉar mi ne povosaŭdi.”

Tio ŝajnis prava, do Tip penis elpensi alianrimedon.

“Mi solvos la problemon!” diris li, post pensado. Li eniris la arbaron kaj detranĉis mallongan branĉonde juna, dika arbo. Unu finon li pintigis kaj post tio li boris truon en la dorson de la Seg-Ĉevalo, tujmalantaŭ ĝia kapo. Poste li alportis malgrandan rokonde la vojo kaj martelis la stangon firme en la dorsonde la besto.

“Ĉesu! Ĉesu!” kriis la ĉevalo; “vi skuegas min.”

“Ĉu dolorigas?” demandis la knabo.

“Ne vere doloras,” respondis la besto; “sed multenervozigas min la skuado.”

“Nu, mi finis nun,” diris Tip kuraĝige. “Kaj Joĉjo, nepre firme tenu ĉi tiun stangon por ke vi ne falukaj frakasiĝu.”

Do Joĉjo firme tenis, kaj Tip diris al la ĉevalo:

“Ek!”

La obeema besto tuj antaŭenpaŝis, skuiĝante deflanko al flanko dum li levis siajn piedojn de la tero. Tip marŝis apud la Seg-Ĉevalo, tute kontenta prola nova akompananto. Post nelonge li komencis faj fi.

“Kion signifas tiu sono?” demandis la ĉevalo.

“Ne atentu ĝin,” diris Tip. “Mi nur fajfas, tiosignifas ke mi estas kontenta.”

“Mi mem fajfus, se mi povus kunmeti miajnlipojn,” komentis Joĉjo. “Mi suspektas, kara Paĉjo, kekelkrilate mi estas tre mankohava.”

Post iom longa marŝado, la mallarĝa vojo laŭ kiuili iradis fariĝis larĝa strato pavimita per flavaj brikoj. Tip rimarkis ke apud la vojo estas mejloŝtono sur kiuestis skribita: