— Sed cetere mi pensas, ke mi tuj iros cxirkauxrigardi por meti finon al la afero. Nu, kiu akompanos min?
Li ne atendis amason da volontuloj, kaj li ne trompigxis. Filio kaj Kilio aspektis malkomforte, pivotante sur unu kruro, kaj la aliaj ecx ne sxajnigis ke ili proponis sin, krom la maljuna Balino, la gvatisto, kiu tre sxatis la hobiton. Li diris, ke li venos en la tunelon, kaj ecx sekvos la vojon iomete, restante por voki helpon.
Almenaux oni povas aserti nome de la gnomoj, ke ili ja intencis repagi Bilbon ricxe por lia servo. Ili kunkondukis lin por plenumi dangxeran taskon, kaj estis egale al ili, kiel la kompatinda ulo faros tion. Sed ili provus savi lin de dangxero, se li falus en tion. Guste kiel ili faris okaze de la troloj komence de la aventuro, antaux ol ili efektive havis kialon por repagi lin. La vero estas, ke gnomoj ne estas herooj sed kalkulemaj uloj, kiuj konas la valoron de mono. Kelkaj estas trompemaj, perfidaj, ecx malicaj, sed ankaux kelkaj estas decaj kiel Torino kaj Kompanio, se oni ne atendas multon de ili.
En la fono la steloj aperis en la pala nigrostria cxielo, kiam la hobito rampis trans la sorcxitan pordan sojlon kaj eniris la Monton. Estis pli facile ol li atendis. GXi ne estis goblena enirejo, aux kruda arbarelfa galerio. GXi estis tunelo fabrikita de gnomoj je la kulmino de ilia metia kaj komerca prospero. GXi estis rekta kiel liniilo, kun ebena planko kaj glataj muroj. GXi deklivis milde je konstanta grado malsupren gxis dista fundo en la suba mallumo.
Post kelka tempo Balino deziris al Bilbo “Bonan sxancon!” kaj haltis tie, kie li povis ankoraux vidi la pordan konturon kaj ankoraux auxdi per artifiko de la tunelaj ehxoj la flustrajn vocxojn de la aliaj ekstere. Tiam la hobito surglitigis sian ringon cxar la ehxoj atentigis lin, ke li devus ekspluati sian tutan hobitopovon por sxteliri silente. Li rampis senbrue suben kaj ade suben en la senlumon. Li tremis pro timo, sed lia eta vizagxo estis firma kaj severa. Li jam estis tre malsimila al tiu hobito, kiu antaux longe elkuris el Bag-Endo sen naztuko. Cetere, li ne plu havis naztukon depost longe. Li movis sian glaveton en gxia ingo, bukis sian zonon kaj plueniris.
“Nun vi estas en definitiva embaraso, Bilbo Baginzo, — li diris al si. —Vi tro fusxe parolis tiuvespere dum la festo, sed nun venis la tago de repago, kaj vi devos agi! — Bona cxielo, kia simplulo mi estis, kaj estas! — diris lia malpli Tjuka parto. — Mi tute malbezonas trezorojn gardatajn de drakoj, kaj cxio povus resti cxi tie, se nur mi povus vekigxi kaj trovi, ke tiu cxi monstra tunelo estigxus mia propra hejma sojlo!”
Li evidente ne vekigxis, sed ade pasxis pluen, gxis la porda silueto neniigxis malantauxe. Li estis entute sola. Li baldaux konstatis, ke plivarmigxis. “CXu mi eble vidas flagran lumon sube antaux mi?” — li pensis.
Li pravis. Dum li plumarsxis, la brilo pli ardigxis, gxis ne plu restis dubo. Vidigxis cxiam pli forta rugxa lumo. Kaj samtempe cxiam pli varmigxis. Vaporaj flokoj sxvebis supren cxirkaux li, kaj li komencis sxviti. Bruoj ankaux komencis resoni en liaj oreloj, kvazaux sxauxmado de bobelanta kaldrono sur fajro kun rauxka raslo kvazaux la ronronado de enorma virkato. Tio nekonfuzeble estis ronka gluglado de giganta besto, dormanta tie antauxe en la rugxa lumo.
Bilbo haltis tie. Kiam li poste marsxis antauxen, li plenumis la plej auxdacan faron de sia vivo. La postaj grandiozaj aventuroj estis bagatelaj kompare kun cxi tiu momento. Li kondukis la veran batalon sole en tiu tunelo, antaux ol vidi la dangxeron, kiu kauxris antaux li. CXiuokaze, post momenta pauxzo, oni povas imagi la scenon, kiam li atingis la tunelofinon, aperturon kies grandeco kaj formo similis la supran pordon. En gxi sxtele aperis la hobita kapeto. Antaux li nun trovigxis la plej malsupra kelo aux kaverna halo de l’ antikvaj gnomoj gxuste meze de la monta kerno. Estis tiam preskaux senlume, kaj oni nur per konturoj povis diveni gxian vastecon. Sed de la proksima sxtona planko sxvebis supren arda brilo. La brilo de Smauxgo!
Tie kusxis kolosa rugxa kaj orkolora dormanta drako. Stertoroj vibris kaj fumobukloj vaporis el ties nazo kaj fauxko. Sed dum li dormis, liaj intemaj fajroj ne fortis. Sub cxiuj liaj membroj kaj vasta volvita vosto, kaj cxiuflanke de li sternigxis longe for sur la senlumaj plankoj sennombraj stakoj da valorajxoj, forgxita kaj neforgxita oro, gemoj, juveloj kaj argxento, cxiuj rugxmakulitaj de la skarlata lumo.
Smauxgo kusxis kun falditaj flugiloj kiel iu nemezurebla vesperto ripozante iom surflanke tiel, ke Bilbo povis vidi lian subzonon kaj lian longan palan ventron, inkrustitan de gemoj kaj orfragmentoj pro longa kusxado sur tiu multekosta lito. Malantaux li trovigxis la plej proksimaj muroj, kie svage vidigxis pendantaj masxkirasoj, helmoj, hakiloj, glavoj kaj lancoj, kaj tie staris ankaux grandaj bokaloj kaj vazoj plenaj de trezoroj ne kalkuleblaj.
Oni ne povas priskribi kiom tio imponis la hobiton. Efektive ne ekzistas suficxe da vortoj por esprimi lian surprizigxon, depost kiam la homoj sxangxis la lingvon, kiun la elfoj pratempe instruis al ili, kiam la mondo estis mirinda. Bilbo jam auxdis fabelojn kaj kantojn pri draktrezoroj, sed neniam antauxe imagis tiom da trezora grandiozo, avido kaj gloro. Gnoma trezoramo sorcxis kaj gxiskore impresis lin, kaj fiksite li gapis la netakseblan oran amason, kvazaux li forgesus gxian hororan gardiston.
Li gapis dum tre longa tempo, gxis kontrauxvole li kasxe eliris el la porda ombro kaj proksimigxis al la limoj de la trezora amaso. Supre kusxis la dormanta drako sxajne tre minaca malgraux tio, ke li dormis. Bilbo prenis duansan pokalon, kies pezon li povus porti, kaj sxtelrigardis supren. Smauxgo movis sian flugilon, malfermis ungegon kaj lia tondra ronkado sxangxis sian sonorecon.
Tiam Bilbo fugxis. Sed la drako ne vekigxis, almenaux ne tuj, sed spertis aliajn songxojn pri avareco kaj perforto kaj dauxre kusxis en sia halo da rabajxoj dum la eta hobito sxvite kuris supren laux la longa tunelo. Lia koro pulsis kaj liaj kruroj pli freneze tremis ol kiam li subeniris, sed li tenajle tenis la pokalon, kaj pensis precipe: “Jes, ja, mi sukcesis! Ili ja lauxdos tion. CXu rai pli similas spiciston aux sxteliston? Nu, oni ne plu auxdos tion.”
Kaj li pravis. Balino gxojis kiam li revidis la hobiton, kaj estis same surprizita kaj ravita. Li portis Bilbon eksteren. Estis noktomezo, kaj nuboj kovris la stelojn. Sed Bilbo kusxigxis kun okuloj malfermaj kaj plezure spiris la fresxan aeron, kaj ne atentis la gnomojn, kiuj ekscitigxis kaj lauxdis lin, frapetante lin amike kaj dedicxante sin kaj siajn familiojn je lia servo por sennombraj venontaj generacioj.
La gnomoj pasigis la pokalon inter si gxoje parolante pri sia retrovita trezoro, kiam subite enorma bruego tremigis la monton de malsupre, kvazaux malnova vulkano decidis erupcii denove. La pordo malantaux ili preskaux fermigxis, kaj nur kojnosxtono gardis gxin malferma. Kaj interne de la longa tunelo el la fora profundajxo terure ehxis mugxa kaj stamfa bruado, kiu vibrigis la teron sub ili.
Tiam la gnomoj forgesis la triumfemon kaj memfidajn fanfaronojn kaj kauxris pro timo. Ili ja devis ankoraux batali kontraux Smauxgo. Estas cxiam dangxere ne konsideri drakon en sia planado, precipe kiam oni trovigxas apude. CXiuj drakoj amasigas trezoron, kiun eble ili ne povas uzi. Sed kutime ili konas siajn valorajxojn parkere, kaj precipe post longa posedado. Kaj Smauxgo estis tipa drako. Unue li estis songxinta maltrankvile pri militisto tre malgranda sed minace armita de akra glavo kaj arda auxdaco. Poste li dormetis kaj fine vekigxis. Sentigxis stranga ekblovo da aero en la kaverno. CXu venteto venis de tiu eta truo? Li neniam pensis, ke gxi estis fidinda kvankam gxi estis tre malgranda, kaj li nun rigardis gxin severe kaj suspekteme demandante sin, kial li antauxe ne sxtopis gxin. Lastatempe li supozis, ke li auxdis surdajn frapantajn ehxojn veni al lia kusxejo de fora supro. Li movigxis kaj etendis sian kolon por flari. Tiam li rimarkis la mankon de la pokalo!
SXtelo! Fajro! Murdo! Tio ne okazis ekde lia veno al la Monto! Lia furiozo ne estis priskribebla. Tia furiozo vidigxas, nur kiam ricxuloj, kiuj posedas pli ol ili bezonas, subite perdas tion kion ili posedas jam delonge, sed kion ili neniam uzis aux deziris. Fajro elsputigxis, la halo enfumigxis, la monta fundo sxanceligxis. Lia kapo vane etendigxis gxis la malgranda truo, kaj tiam envolvante sin, mugxante kiel subtera tondro, li forlasis sian profundan kusxejon tra gxia granda pordo al la altaj kavernoj de la monta palaco kaj supren gxis la CXefpordo.