Ramatis: Mi ĉiam plenumas la sanktan devon resti je via dispono por klarigi temojn de granda graveco por la animo, ĉar estas tempo, por la tera civitano, koni la kialon de sia ekzisto kaj ankaŭ la gradon de sia spirita respondeco kun la vivo kreita de Dio. Pro tio demandu kaj mi kontentigos vin pri tio, kio estos gusta kaj konvena por pli bona kompreno de viaj spiritoj.
Demando: Koncerne la informojn de frato Atanagildo pri la detalaj antaŭzorgoj kiujn la Transmondo adoptis eĉpor kunmneto de surtera dialekto, ĉu oni povus aserti, ke pro tio sufiĉe falas la estimo, kiun ni ŝuldas al la filologoj, kiuj studas la originon de la lingvoj? Ĉu la etimologio, ekzemple, ne reprezentas gravan kaj kompletan studon de la vorto firitan de la teranoj?
Ramatis: Efektive en via mondo la etimologio havas la funkcion pristudi la originon kaj la motivon de la ekzisto de ĉiu vorto kaj ĝia signifo; sed evidente gi specife rilatas al la materia karaktero de la vorto kaj ĝia sono. Tamen la spiritaj teknikistoj precipe zorgas la spiritan fundamenton de la vorto, tio estas ĝian radikan profundecon, kie kaŝiĝas la intima forto de la vorto mem. Kiam vi diras "Vorto", "Logoso" aŭ "Parolo", efektive vi nomas la Leĝon, la Spiriton de Ia kreitaĵoj aŭ la originan ideon de la vivo, kiu restas kaŝita en tiu eldiro. La biblia esprimo "La Vorto fariĝis karno kaj loĝis inter la homor implicas la ideon, ke la Spirito enkorpiĝis en formo videbla por la homaj sensoj. Ekestis pro tio la neceso realigi en la Transmondo studon, kiu ŝajnas nekomprenebla por via intelekto de enkamiĝintoj, sed kiu estas profunde scienca, rekte rilatas al la "spirito" de ĉiu vorto kaj etendiĝas al la lingvo en kiu gi partoprenas.
Demando: Laŭ via spirita kompreno, kiel vi konsideras Esperanton en rilato al nia aktuala progreso morala, scienca kaj spirita?
Ramatis: Nur nun Esperanto atingas sian plej gravan fazon kaj ankaŭ la plej promes-plenan. Nenia alia idiomo povos anstataŭi ĝin kaj nenia estonta klopodo povos superi ĝian genian mekanismon, ĉar gi estis science ellaborita de animo tre sperta en la lingva kampo, kiel estas la spirito de Lazaro Ludoviko Zamenhof. Li ĉiam estis unu el la plej avangardaj lingvistoj, kiuj enkarniĝis en via mondo kaj havis la okazon staĝi en aliaj pli evoluintaj mondoj, kie li studis la fundamentajn kaj definitivajn bazojn por la sukceso de universala idiomo sur la Tero. Dum antaŭaj enkamiĝoj li vivis en lando hebrea, en Grekujo kaj en la Tibera valo de Italujo kun la celo, iom post iom, interligi la fundamcntajn elementojn kaj eltrovi la necesan terminologion, kiu pli poste utilus por la definitiva konkretigo de Esperanto. Pro la konsidero, kiun ĝuis Esperanto flanke de la sciencistoj de la XX-a jarcento, ĝia pretervivado tra la tempo kaj la senĉesa aliĝo de novaj kaj entuziasmaj adeptoj al ĝia mirinda kaj saĝa mekanismo, oni konstatis, ke temas pri nobla supera realigo, ĉar ĝi jam venkis la teruran kolizion de la superevoluinta logiko kaj racio de la atoma erao. Krom rezisti al la plej senindulgaj modernaj postuloj - kiuj jam detruis la plej solidajn kaj jarcentajn tabuojn, dogmojn kaj tradiciajn kredojn - Esperanto progresas kaj dissemiĝas sur la terglobo etendante sian fratan vortaron al ĉiuj popoloj kaj imponante pro la grandeco de siaj neŝanĝeblaj postulatoj!
Demando: Sinteze dirite, kial vi konsideras Esperanton kapabla farigi internacia lingvo komun-uza por ĉiuj popoloj? Kia estas la motivo de gia forto kaj rezisto antau la atakoj de malica kaj sarkasma kritiko, kiun firis kelkaj popoloj interesitaj por ke ilia nacia lingvo farigu la definitiva internacia vehiklo?
Ramatis: Oni ŝuldas la lingvan perfektecon de Esperanto precipe al la fakto, ke ĝin realigis cerbo tiel amika al logiko kaj scienco, kiel estis la mirinda kaj saĝa rezonado de Kardec en la kodigo de Spiritismo. Kelkaj renomaj sciencistoj de via mondo jam agnoskas, ke Esperanto estas ĉefverko de logiko kaj simpleco, kies signifo, en la lingva kampo, estas tiel grava kiel la malkovro de la atoma energio en la scienca kampo. Ĝia reduktita gramatiko, sen la reguloj, kiuj tiom lacigas la menson de la studanto, igas Esperanton kvintesenco de racieco kaj monumento de lerteco kaj inteligento, kiu eĉ pligrandiĝas per ĝia fonetika ortografio kaj sintakso surprize simpla. Ĝi posedas ĉion necesan por adaptiĝi al la imperativoj de Ia dinamika jarcento en kiu vi vivas, kie ĉiuj hastas, la tempo ne sufiĉas por la homa kompreno kaj la pensoj devas esti resumitaj en malmultaj vortoj. La studanto de Esperanto ne devas lacigi sian menson por rememori malnovajn kaj komplikajn gramatikajn regulojn inter labirinto de grafikaj akcentadoj kaj ortografiaj refoimoj, kiuj postulas grandan zorgon por esprimi la penson sen riski kritikojn. Li renkontas en Esperanto klaran kaj regulan sistemon, kiu igas ĝin mirinda kaj magia multobligilo de vortoj, laŭ plej alloga simpleco. Ĝi estas unu el la plej avangardaj vortmekanismoj je dispono de la modema homo, ĉar sufiĉas funkciigi la facilajn kaj konatajn klavojn de ĝiaj neŝanĝeblaj bazoj por tuj atingi, simile al kio okazas en la modernaj kalkulmaŝinoj, la deziratajn rezultatojn sen cerbe laciĝi.
Kvankam Esperanto estas tiom simpla kaj facila, nur en la XX-a jarcento la homoj montriĝis mense kaj cerbe dinamikaj por povi ĝin artikulacii kaj kompreni klare kaj sukcese, konsiderante, ke ĝi ne nur estas idiomo inteligente prilaborita de genia homo, sed vere sintezo rezultanta el miljara progreso de la homa parol-maniero ĝis via nuna tempo.
Demando: Ligita al la idealo subtenita de Zamenhof, ĉu Esperanto vere fariĝos lingvo preferata de ĉiuj popoloj kaj rasoj de la terglobo, superante la naturajn reagojn tre komunajn en la egocentraj rasoj?
Ramatis: Ĉu vi ne perceptis, ke la laboro de la esperantistoj tre similas al la laboro iniciatita de la apostoloj okaze de ilia ofer-misio por la disvastigo de la Evangelio de Jesuo? Plejparte ili estas homoj ne profitemaj, ĉar ili abnegacie laboras kaj dediĉas siajn vivojn en la obstina kaj kuraĝa klopodo prezenti la idealon de Esperanto. Kelkaj ne nur utiligas por tio sian valoran tempon, kiel ankaŭ sian monon sen profitaj celoj. La esperantistaj verkoj, plej disvastigitaj en via mondo, naskiĝis el donacoj kaj individuaj klopodoj, signitaj per oferemo, fortigitaj per heroa spirito kaj pura deziro dissemadi neŭtralan kaj fratigan idiomon!
Pere de ĉi-tiu nobla kaj sindona disvastigo restas vivanta kaj aktuala la krista revo pri konkordo, espero kaj parola fratiĝo inter ĉiuj homoj!
Rememorante la heroan laboron de la unuaj kristanoj, multaj el kiuj reenkarnĝis kiel novaj apostoloj de Esperanto, mi devas diri al vi, ke ĉi-tiu movado estas imuna kontraŭ ia ajn senkuraĝiĝo, kaŭstikeco, malprofito aŭ sinofero. Ĝiaj disvastigantoj estas regitaj per arda aspiro kaj obstina fido, kiu efektive kapablas translokigi montojn kaj terurajn obstaklojn por la kompleta sukceso de tiel merit- plena verko. Iliaj animoj, trejnitaj en la pasinteco, ĉiam ĉeestis kaj alkutimiĝis al la aperoj de la grandaj spiritaj realigoj favore al la homaro, heroe sin oferante por la gloro de arto, scienco, religio kaj spirita moralo.
Esperanto devas konkretigi la idealon de Zamenhof, ĉar tiuj, kiuj hodiaŭ disvastigas ĝin koste de heroaĵoj, sinoferoj kaj malprofitoj, estas la samaj, kiu pasintece jam disvastigis aliajn bonfarajn ideojn kaj atingis la idealigitan celon, ĉar ĉion ili faris abnegacie favore al Bono kaj frata Amo.
Demando: Guste pro la fakto, ke temas pri laboro de la Spaco, mirigas nin la neceso de tiom da jarcentoj en la spirita mondo por ke ĝi kontentige konkretiĝu sur la Ter-surfaco. Kia estas la motivo por tio?