Ree deziris ŝi ekparoli, sed Drud haltigis ŝin per svingo de la katenitaj manoj.
— Tiuokaze estis vi, — certe diris li, — vi — kaj neniu alia, kiu kriis al mi. Mi ne distingis vortojn. Runa Beguem — la virino, portanta liberigon kun tia forto, povas postuli pro tio ĉion, eĉ vivon. Kvankam ekzistas io pli grava. Sed la tempo pasas. Ni renkontiĝos. Mi matene malaperos, kaj vespere estos ĉe vi; tiuj ĉenoj, kiuj faras min simila al hundo aŭ furioza frenezulo, — estas la sola obstaklo, sed vi distranĉis ĝin. Ho! Oni min gardas. Speciala sentinelo ĉiam estas ĉi tie, ĉe la pordo, kun ordono mortigi, se necesos. Sed — kia estas via ideo? Unu afero estas vera: sufiĉas, ke mi ekdeziru — kaj mi konas tiun vojon, — kaj la homaro ekirus tuta en la landon de Florantaj Radioj, forskuante la pasintecon de sur siaj piedoj sen eĉ unu suspiro.
— Ĉion farinte, eksciinte ĉion, kio necesas, mi foriras, sed ne forlasas vin. Foriru. Adiaŭ!
— Dio benos vin, — diris Drud, — tio estas ekster danko, sed en mia koro.
Li ridetis, kiel oni ridetas per la tuta vizaĝo, se rideto superplenigas la homon. Ne kapabla etendi unu manon, li etendis ambaŭ — ligitajn kaj disigitajn per la ĉeno de la mankatenoj; ambaŭ manojn etendis ankaŭ Runa. Li kunpremis ilin, milde skuinte, kaj la junulino deiris.
Tuj, — kvazaŭ ili divenus la tempon, — la pordo knaris kaj malfermiĝis; sur la sojlo ekstaris la komandanto, kaŝante la horloĝon:
— La tempo pasis, mi kondukos vin.
Runa kapjesis, eliris kaj laŭ la sama vojo revenis al sia veturilo.
Kiam oni longe rigardas al hele brulanta forno, kaj poste turnas la rigardon al mallumo — ĝi konservas stampitan brilon de braĝo, ties aeran lumon. Forveturante, inter domoj kaj stratoj Runa senĉese vidis la prizonon.
XII
Tiun, kiu maldormas en dormanta domo, la dormo, ĉirkaŭante, tegas kaj premas. Tiu fremda dormo similas al fluo, en kiu staras homo, rezistanta al la forto de la akvo. Ĝi puŝas, ŝancelas, logas kaj tiras; faru paŝon, kaj vi jam estos iom forŝovita. «Ili dormas, — pensas la maldormanto. — Ĉiuj dormas», — oscedante, diras li, kaj tiu pigr-envia penso, ripetiĝante multfoje per imagoj de komforta lito, kreskigas rigidiĝon. La membroj estas pezaj kaj senteblaj; la moviĝoj estas distritaj; la laca konscio estas senliga kaj hele vagas kie ajn kaj kiel ajn: jen ĉirkaŭ knaro de plandumo, bruo de sango en la tempioj, jen ĝi ekparolas pri la eterneco aŭ pri la kaŭzo de kaŭzoj. La kapon tenas la kolo — tio iĝas klara pro ĝia pezo, kaj la okuloj estas priverŝitaj per gluo, la homo deziras ekdormeti, transiri en tiun interesan kaj malmulte esploritan staton, kiam la sonĝo kaj la realo rigidiĝas en peno de reciproka dolĉa rezisto.
Frapo, rompanta tian staton, diras nenion al la menso, nur — al la aŭdo; se ĝi ripetiĝas — la dormeto jam estas pli diafana; en nebul-demanda humoro la homo agordas la atenton kaj atendas novan frapon. Kiam li aŭdas ĝin — jam ne estas dubo: tio estas frapo — tie aŭ tie, iu senkondiĉa ago, postulanta respondan agon. Tiam, tremerinte kaj oscedinte, la homo revenas al la ekzistado.
Tiu frapo, al kiu respondis profunda suspiro de la sentinelo, malleviĝinta sur la tabureton, aŭdiĝis elinterne de la speciale gardata kamero. La sentinelo rektiĝis, korektis la ledan zonon kun pendanta sur ĝi revolvero kaj ekstaris. «Eble, li ne plu frapos», — reflektiĝis en lia dormema vizaĝo. Sed ree sonis frapo — facila kaj egala, senpersonigita fare de eĥo; ŝajnis, frapas el ĉiuj siaj punktoj la tuta koridoro. Kaj en tiu frapo estis intima nuanco — iu trankviliga alvoko, simila al fingra balancado.
La sentinelo, tirante sin, aliris la pordon.
— Ĉu estas vi, kiu frapas? Kion vi bezonas? — severe demandis li. Sed ne tuj aŭdiĝis elinterne la respondo; ŝajnis, la prizonulo tra fero kaj tabuloj rigardas al la sentinelo kiel en ordinara konversacio, prokrastante la ekparolon.
— Sentinelo! — aŭdiĝis finfine, kaj ombro de rideto ŝajnis al la sentinelo. — Ĉu ci ne dormas? Malfermu la pordan giĉeton. Same kiel ci, ankaŭ mi ne dormas; ci enuas, same enuas ankaŭ mi; sed en konversacio por ni pli rapide kuros la tempo. Ĝi embarasiĝis en tiu ĉi muroj. Necesas traigi ĝin tra la animo kaj la voĉo kaj sproni per gaja rakonto. Mi havas ion rakontindan. Nu do, malfermu; ci vidos ion agrablan por ci!
Konsterniĝinte, la sentinelo dum minuto kolere enspiradis la aeron, intencante komenci pafadon per buntaj kaj minacaj vortoj, tamen uzis ne pli ol la ordinaran idiomon, kvankam ja levis la voĉon:
— Ne parolu! Kial vi perturbas pro bagateloj? Vi bagatelojn diras. Estas malpermesite paroli kun vi. Ne frapu plu, alie mi denuncos al la supera deĵoranto.
Li eksilentis kaj fiksaŭskultis. Trans la pordo laŭte ekridis la prizonulo, — ŝajnis, li ekridis pri vortoj ne de plenaĝulo, sed de infano.
— Nu, kion ankoraŭ? — demandis la sentinelo.
— Ci multon perdas, fraĉjo, — diris la prizonulo. — Mi pagas per oro. Ĉu ci ŝatas oron? Jen ĝi, aŭskultu.
Kaj en la poŝo aŭdiĝis tintado, kvazaŭ faladis moneroj sur amason de moneroj.
— Malfermu la giĉeton; por ĉiu minuto da konversacio mi demetos por vi oran moneron. Ĉu ci ne deziras? Estu tiel. Sed ci povas riĉiĝi dum tiu ĉi nokto.
La sonoro ĉesis, kaj baldaŭ ree aŭdiĝis velura obtuza tintado; la sentinelo rigidiĝis. Observante lian vizaĝon, ajnulo pensus, ke, tirante la nazon, li penas flari ian agrablan odoron, disvastiĝintan el nesciata loko. La sango frapis lian kapon. Ne komprenante, miregante kaj incitiĝante, li averte frapis la pordon per la ŝlosilo, kriante:
— He, gardu vin! Mi lastan fojon diras al vi! Se vi havas kaŝitan monon — deklaru kaj deponu; estas malpermesite teni monon en kamero.
Sed lia voĉo sonis kun senforteco de monotona legado; dolĉe ekdoloris la koro; svarmo de strangaj pensoj, similaj al maskuloj, enkurintaj en streĉite ridetantan homamason, konfuzis la humoron. En li komencis ekdormi la sentinelo, kaj ĥoro da interesiĝemaj voĉoj kapturne, arde flustris: «Rigardu, aŭskultu, eksciu! Rigardu, aŭskultu, eksciu!» Apenaŭ spirante, paŝis li sur la piedpintoj kelkfoje apud la pordo en hezito, konfuzo kaj maltrankvilo.
Ree aŭdiĝis la sama egala, milde ekposedanta la animon, larĝe malfermintan la okulojn, voĉo de la prizonulo:
— Oni devas, ci diras, deponi monon ĉe la estraro, ĉu? Sed kion mi faru kun plena sako da oro? Kaj la oro estas ne tiu; ne tute tiu, per kiu ci pagas al vendisto. Per ĝi eblas aĉeti ĉion kaj ĉie. Jen mi estas ĉi tie, ŝlosita kaj ĉenita, kiel krimulo; mi estas ŝlosita, sed mia oro ensuĉas tra la muroj tiujn ĉi miraklajn kaj rarajn aĵojn. Enrigardu en mian ejon. Ĝi nun estas malfacile rekonebla; tapiŝoj kovras la plankon, grandega tablo staras meze; sur ĝi esas karafoj, boteloj, kruĉoj, arĝentaj kalikoj kaj orumitaj glasoj; sur ĉiu glaso estas delikata arabesko de floroj, prenita kiel sonĝo. Ili estas alveturigitaj el Venecio; skarlata vino brakumas en ili orajn florojn. Sur la tablotuko en arĝentaj korboj kuŝas pano, pufa kiel vango, ŝvelinta pro dormo; ĉerizoj kaj vinberoj, rufaj oranĝoj kaj prunoj, kovritaj de grizblua vualo, similanta prujnon. Estas ĉi tie ankaŭ fromaĝoj, plenaj de ora butero, hispanaj cigaroj; ŝinko, kun tranĉaĵo simila al neĝo, tuŝita de frageta suko; rostitaj kokinoj kaj torto — vera punto el dolĉaĵoj, — priverŝita per ĉokolado, — sed ĉio estas miksita, ĉio estas en malordo. Jam dum la tuta nokto okazas festeno, kaj mi ne estas sola ĉi tie. Mia oro ensuĉis kaj sidigis ĉi tien tra la muroj junajn belulinojn; aŭskultu, kiel sonoras iliaj gitaroj; jen unu sonore ridas! Ŝi gajas — jes, ŝi palpebrumis al mi!