— Hu ra! Hu ra! Hip! Hu ra! — kriegis entuziastoj, ĉirkaŭrigardante, ĉu krias la aliaj, kaj vidante, ke, penegante, krias ĉiuj, — aplaŭdis, transkurante tien kaj reen, puŝante kaj skuante la manojn de tiuj, kiuj, siavice, jam delonge skuis ilin. — Nova erao! Nova erao de aeronaŭtiko! Hip, hu ra! Potenco, plena venko super la aero! Mi mortas, mi malbonfartas! — kriis sinjorinoj. Aliaj, kun okuloj plenaj de solenaj larmoj, dece viŝadis ilin, aldirante kiel en deliro: «Super elektro; eble, super radiumo... kion ni scias pri tio?» — «Ho mia Dio», — aŭdiĝis ĉie, kie oni jam trovadis nek vortojn, nek pensojn, kaj povis nur ĝemi.
Super ĉio ĉi, fajrerante, apenaŭ aŭdeble sonorante kaj florante simile al valorega ornamaĵo, balanciĝis, haltinte, la silka aparato de Kruks. Li tie sidis, kiel sur seĝo. Liaj lipoj moviĝis, li ion diris, kaj pro la alteco malsupre nur post unu aŭ du spiroj, kiel el la aero mem, aŭdiĝis:
— Kvar mil sonoriletoj. Sed povus esti ankaŭ malpli.
La boato turniĝis, ekiris laŭ kurbo for, tiel rapide, ke neniu traspuris la direkton, — poste iĝis punkto, paliĝis kaj malaperis. Tiam, tremante kaj plorante pro nekomprenebla fiero, Tavi diris al tiuj, kiuj estis trankviligantaj kaj konsolantaj ŝin, pridemandante samtempe, kiu estas Kruks, ĉar ili pensis, ke ŝi proksime konas lin:
— Kial vi miras? Tiu aparato estas inventita kaj... havas, certe, nu... helicojn, kaj necesajn motorojn. Flugas ja viaj aeroplanoj?! Mi sciis, ke ĝi flugos. Ja tre plaĉis al mi la sonoriletoj!
VIII
Kiel ofte, salutante kvietan lumon de la vivo, ni fideme submetas nin al ĝia trankviliga potenco, pensante pri nenio kaj en la pasinteco, kaj en la estonteco; nur la nuno, simile al folioj antaŭ la okuloj de laca vojaĝanto, eksidinta sub arbo, balanciĝas kaj brilas, kaŝante ĉion foran. Sed mallonga estas tiu kvieto. Ĉu ĉesis aŭ ne ĉesis tiu muziko, kies tondro deŝiradis nian maltrankvilan egoon disde komfortaj momentoj, — ne gravas; reviviĝas, plifortiĝante, kaj ekstarigas nin longa sona tremo, simila al krio. Ĝi potence sonoras, kaj la demono de rememorigo, ĉu en forgesita aspekto de amatino; ĉu en espero, etendinta sian blankan manon el nigraj dezertoj de la estonteco; ĉu en trafinta la penson akra ĉizilo de aliula penso, — eksidas, kunmetinte la flugilojn, ĉe viaj piedoj kaj kisas la okulojn...
Ekde tiu tago, kiam por ĉiam foriris Drud, la vivo de Runa Beguem iĝis malĝusta; ne tuj ŝi rimarkis tion.
Komence senŝanĝe fluis ankaŭ ŝia ekstera vivo, sed, korodante la trankvilan formon, en ŝia aŭtokrata animo iĝis falsa tiu freŝa, malvarma tono, per kies forto ŝi regadis siajn tagojn kaj noktojn. Estis en ŝi nek kolero, nek bedaŭro, nek senreviĝo, nek malgajo, nek envio; malvarme forturniĝis ŝi de la revoj, malvarme rigardis al tio, kio ekstaris malobeema antaŭ ŝia volo, kaj lasis ĝin ekster si. Ŝi ekvivis tiel, kiel ŝi vivis antaŭe; iom pli gaje, nur iomete pli vaste kaj komunikeme. Gall forveturis kun sia regimento en malproksiman kolonion; ŝi bedaŭris tion. Ĉiam pli malofte, pli malvive, kiel malsanon aŭ ekstravagancon, pri kiu ne eblas paroli kun iu tiel, ke tiu komprenu kaj ĝuste taksu ĝin, rememoradis ŝi la tagojn, falintajn kiel disŝiro en ŝaŭmon de ŝia vivo, kaj Drud-on ŝi rememoradis pli kiel vizion, brilerintan per homa formo, ol kiel vivan personon, kies manon ŝi tenis en la sia. Sed tiu unusola monato estis nur ripozo, kaj ĝi forglitis: jam la obskuro estis proksima; ĝi frapis ĉe la pordo kaj eniris.
Ĝi eniris en griza tago de nebulo, — en la cerbon, la nervojn kaj la sangon, tuj, kiel, iomete gutetinte, poste ektorentas pluvo. Tio estis post malkvieta dormo. Ankoraŭ ne komenciĝis tago; Runa vekiĝis kaj eksidis, ne sciante, per kio ŝi revenigu dormon; dormo ne estis, nek pensoj, nek incitiĝo — estis nenio.
Ŝia rigardo vagadis egale, de la planko kaj meblaro direktante sin supren, kiel ni rigardas en serĉado de apoga punkto por penso. Kaj jen ŝi ekvidis, ke la dormoĉambro estas alta kaj hela, ke muzojn kaj geniojn, kunplektiĝintajn sur figura plafonpanelo, tenas bela flugo, kaj en monstra viveco montriĝis al ŝi la senmovaj kreaĵoj de farboj. — «Ili flugas, flugas», — diris, humiliĝinte, la junulino; larĝe malferminte la okulojn, rigardis ŝi per la animo, nun ankoraŭ pli alten kaj malproksimen, trans forflugantajn limojn de la domo, en noktan vakuon de la ĉielo. Tiam, kun akreco de pinglo, almetita al la okuloj mem, Drud rememoriĝis al ŝi tuj, tuta; alte super si ekvidis ŝi lian ombron, liajn moviĝojn kaj vizaĝon. Li flugis, kiel fajfe ĵetita tranĉilo. Tiam ne restis eĉ eta anguleto de la memoro, en kiu ne ekbrulus neeltenebla lumo de la preciza, la dua trasento; ree ekvidis ŝi la homamason, la cirkon kaj sin mem; ĥoro de muziko abrupte blovis al la vizaĝo venton de la melodio, kaj super la prilumita areno, leviĝinte per nerimarkebla puŝiĝo, emerĝis kiel levita kandelo tiu homo kun bela kaj terura vizaĝo.
Ŝi skuiĝis, ekstaris, rekonsciiĝis, kaj timo dense alpremiĝis al ŝia rapide ekspirinta brusto. En la certa silento de la dormoĉambro estis velkanta la luksa vakuo; en tiu vakuo leviĝis kaj ekiris el ŝia animo ĉio, egala al alto, — ombroj de birdoj, fumo de nuboj kaj senformaj estaĵoj, similaj al siluetoj, glitantaj ĉirkaŭ kaleŝega lanterno. Ŝi tenis la manon ĉe la koro, timante ĵeti rigardon malantaŭen, kie estis la sonorilo, — kun malvarmaj kaj sensentaj piedoj. Kaj jen rekte kontraŭ ŝi, malklariĝinte, iĝis diafana la muro; el la muro eliris, ridetis kaj, facile vokinte per la mano, malaperis, same kiel venis, Drud.
Tiam kvazaŭ oni elŝiris la plankon el sub ŝi; timo kaj sango frapis la kapon; kiel en malhela arbaro, meze de brilo kaj silento de sia luksa komforto, ŝi trovis sin, sentante ĉie misteran danĝeron, alŝtelirintan neaŭdeble. Timante fali, ŝi kliniĝis al la tapiŝo, per fiero reteninte krion. Sed la rigidiĝinta koro, ree batinte, ekiris; pensoj revenis. La sonorilo! La sava porcelana punkto! Ŝi alpremis ĝin, sufokiĝante kaj suferante pro malpacienco, timante retrorigardi, por ne ekvidi tion, kio, ŝajne, rigardas el ĉiuj anguloj al la dorso. Kun ĝuo de laca suspiro rigardis Runa al la praktikema sana vizaĝo de la juna virino, kies interrompita dormo estis kvieta, kiel ŝia plummatraco. La kirlo dissolviĝis, ordinaraĵo ree iĝis ordinara, — ĉirkaŭe.
— Konversaciu kun mi kaj iom sidu ĉi tie, — diris al la servistino Runa, — mi ne povas dormi, malbone fartas; rakontu ion.
Kaj ĝis kiam la tagiĝo ĉirkaŭigis la kurtenojn per hela streko, la servistino, vorton post vorto, transiris al babilado de tiu speco, kiu ne lacigas kaj ne distras, sed permesas al oni pensi mem. Kiel ŝi vivis, kie servis antaŭe; kio estis ĉe la gemastroj ridinda, malbona aŭ bonega. Runa senatente aŭdadis ŝin, fiksaŭskultante kiel malsanulino premantan la animon pikilon de minaco; aŭdadis kaj eltenadis.
Pasis nemultaj tagoj, kaj mondumanoj, renkontiĝante aŭ skribante unu al la alia, komencis ripetadi: «Ĉu vi estos en la vesperfesteno de Beguem?» — «Ĉu ĉe grafo W estis Runa Beguem?» — «Kiu estis en la festo de Beguem?» — «Prezentu min al Runa Beguem». — «Rakontu pri Runa Beguem». Kvazaŭ denove naskiĝis la belulino Beguem kaj denove komencis vivi. Ŝiaj frenezaj mendoj ŝvitigadis kaj entuziasmigadis la plej bonajn firmaojn de la urbo; ĉe juvelistoj, tajlorinoj, pli imponaj kaj famaj, ol eĉ kelkaj aristokrataj familioj, ĉe vilaoj kaj teatroj, ĉe helaj, kiel nokta incendio, peronoj de nobelaro haltadis nun ĉiutage la kaleŝego de Beguem, kiu miksis la vivon kaj faris ĝin ĝuiga monotoneco de festo. Kvazaŭ retrorigardinte kaj rekonsciiĝinte, rememoris ŝi, ke ŝi aĝas nur dudek du jarojn; ke fremdiĝo, eĉ originala, iom post iom estingas dezirojn, forprenante de la koro oran arabeskon kaj kolorajn girlandojn de sennombraj ĝuoj. Per malavara mano ŝi turnis ŝlosilojn, kaj, brue bonvenigante ŝin, aŭdiĝis el ĉiuj pordoj ĥoroj de salutoj; ŝi iĝis reĝino de la mondumo, feliĉo kaj celo de tiom multaj amoj, ke jam en unu premo de vira mano ŝi aŭdis tutan parolon, — amkonfeson aŭ envian suspiron, aŭ tiun nervan tremon de malvarmaj animoj, kiu brulvundas, kiel glacio, efikante iam pli forte ol ĉiuj monologoj. Ŝajne mondumaj kunvenoj kaj baloj, akceptoj kaj vesperfestenoj ricevis nekompareblan brilon, eksciton de delikatega aromo, ekde kiam tiu fajna kaj forta belo komencis rideti en ili; pli spritaj iĝadis sprituloj; pli elegantaj iĝadis dandoj; speciala lumo, rebrilo de admirinda radio, transdoniĝadis eĉ al malbelaj kaj maljunaj vizaĝoj, se tiuj homoj estis en ŝia kompanio. Ĉio turnadis sin al ŝi, ĉio distingadis ŝin. Ĉiu, aŭskultante ŝin aŭ observante, kiel ŝi turniĝas en paro kun bela frako, kie hardivido kaj staturo, fiera okulo kaj velura liphararo bruletas, detruataj pro proksimeco de tiu juna fajro, flirtiganta sian blankan skarpon meze de riĉa kaj libera homamaso, pensis, ke ĉi tie estas pinto de vivĝoja trankvilo, kiun tuŝis la flugilo de feliĉo, ke ne ekzistas homo, pli feliĉa, ol ŝi; kaj, pensante tiel, sciis nenion — ĉiuj.