Выбрать главу

Hermano estis filo de rusiĝinta germano, kiu lasis al li etan kapitalon. Firme kredante la neceson plifortigi sian sendependecon, Hermano ne uzis eĉ la interezon, vivis nur per la salajro kaj permesis al si tute neniujn kapricojn. Cetere, li estis kaŝema kaj ambicia, kaj liaj kamaradoj malofte havis okazon por moki lian troŝparemon. Li havis fortajn pasiojn kaj ardan imagon, sed la firmeco savis lin de la kutimaj junulecaj eraroj. Ekzemple, li estis ludanto laŭ sia naturo, sed li neniam tuŝis kartojn, ĉar li konkludis ke lia stato ne permesas al li riski la necesan, esperante ricevi la superfluan (tiel li parolis) — tamen li dum tutaj noktoj sidis ĉe ludotabloj kaj kun febra tremo sekvis diversajn peripetiojn de la ludo.

La anekdoto pri la tri kartoj forte efikis sur lian imagon, kaj la tutan nokton ĝi ne forlasis liajn pensojn. — “Kio okazus se, — li pensis la vesperon de la sekva tago, vagante en Peterburgo, — se la maljuna grafino malkaŝus al mi sian sekreton! — se ŝi indikus al mi tiujn tri gajnajn kartojn! Kial mi ne provu mian bonŝancon?.. Mi prezentu min, trovu ŝian favoron… eble mi iĝu ŝia amanto… sed por ĉio tia necesas tempo… kaj ŝi havas okdek sep jarojn… ŝi eble mortos post unu semajno… post du tagoj!.. Kaj tiu anekdoto?.. Ĉu ĝi estas kredebla?.. Ne! prudento, modereco kaj laboremo: jen miaj tri gajnaj kartoj, jen tio triobligos, sepobligos mian kapitalon kaj donos al mi trankvilon kaj sendependecon!”

Tiel rezonante li venis en unu el la ĉefstratoj de Peterburgo al malnovstila domo. La strato estis plena je veturiloj, kaleŝoj unu post unu venis al la lumigita enirejo. El la kaleŝoj ĉiuminute eliĝis jen gracia kruro de juna belulino, jen bruanta rajdboto, jen striita ŝtrumpo kaj ŝuo de diplomato. Peltaĵoj kaj manteloj flugis preter la solena pordisto. Hermano haltis.

— Al kiu apartenas ĉi tiu domo? — li demandis stratangulan policiston.

— Al grafino ***, — respondis la policisto.

Hermano ektremis. La mirinda anekdoto denove aperis en lia menso. Li komencis paŝadi apud la domo, pensante pri ties mastrino kaj pri ŝia mirakla kapablo. Li revenis malfrue al sia modesta loĝejo; li longe ne povis ekdormi kaj, kiam la dormo ekregis lin, li sonĝis kartojn, verdan ludotablon, stakojn da biletoj kaj amasojn da ĉervoncoj. Li metis karton post karto, duobligis la ludmonon, senĉese gajnis, ŝovis al si ormonerojn, kaj enpoŝigis biletojn. Li vekiĝis malfrue, ĝemis pro la perdo de sia fantasta riĉaĵo, iris denove vagi en la urbo, kaj denove trovis sin antaŭ la domo de grafino ***. Ŝajnis, ke nekonata forto logis lin al ĝi. Li haltis kaj komencis rigardi al la fenestroj. En unu fenestro li ekvidis nigraharan kapon, klinitan probable al libro aŭ manlaboraĵo. La kapo leviĝis. Hermano ekvidis freŝan vizaĝon kaj nigrajn okulojn. Ĉi tiu minuto decidis lian sorton.

III

Vous m’écrivez, mon ange, des lettres de quatre pages plus vite que je ne puis les lire.[7]

Korespondaĵo.

Apenaŭ Lizaveta Ivanovna demetis siajn mantelon kaj ĉapelon, la grafino jam vokis ŝin kaj petis denove aranĝi la kaleŝon. Ili iris sidiĝi en la kaleŝon. Ĝuste kiam du lakeoj levis la maljunulinon kaj ŝovis ŝin en la pordeton, Lizaveta Ivanovna tuj ĉe kaleŝa rado ekvidis sian inĝenieron; li kaptis ŝian manon; ŝi ankoraŭ ne ekregis sin post la ektimo, sed la juna viro jam malaperis: en ŝia mano restis letero. Ŝi kaŝis ĝin en sia ganto, kaj dum la tuta veturado ŝi vidis kaj aŭdis nenion. La grafino kutimis en la kaleŝo ĉiuminute demandi: “Kiu iris renkonte al ni? Kiel nomiĝas la ponto? Kio estas skribita sur la elpendaĵo?” Ĉi-foje Lizaveta Ivanovna respondis dise-mise kaj kolerigis la grafinon.

— Kio al vi okazis, mia kara? Ĉu tetano? Ĉu vi min ne aŭdas aŭ ne komprenas?.. Danke al Dio mi ne kartavas kaj ankoraŭ ne mankas klapoj en mia kapo!

Lizaveta Ivanovna ne aŭskultis ŝin. Reveninte hejmen, ŝi kuris en sian ĉambron, elgantigis la leteron: ĝi ne estis sigelita. Lizaveta Ivanovna tralegis ĝin. La letero enhavis amdeklaron: ĝi estis tenera, respektoplena kaj laŭvorte kopiita el germana romano. Sed Lizaveta Ivanovna ne konis la germanan kaj estis tre kontenta.

Tamen la letero, kiun ŝi akceptis, tre maltrankviligis ŝin. Ŝi unuafoje ekhavis sekretan kaj intiman rilaton kun juna viro. Lia aŭdaco ŝin teruris. Ŝi riproĉis sin pro la nesingarda konduto kaj ne sciis kion ŝi faru: ĉu ĉesigi la ĉefenestran sidadon kaj per sia malatento bridi la persekutemon de la juna viro? resendi la leteron al li? respondi malvarme kaj rezolute? Estis neniu al kiu ŝi povus sin turni en sia perpleksiĝo; ŝi havis nek amikinon nek konsilanton. Lizaveta Ivanovna decidis respondi.

Ŝi sidiĝis ĉe sia eta skribotablo, prenis plumon kaj paperon — kaj enpensiĝis. Kelkfoje ŝi komencis sian leteron — kaj ŝiris ĝin: la vortoj ŝajnis al ŝi jen tro mildaj, jen tro kruelaj. Finfine ŝi sukcesis skribi kelkajn liniojn, pri kiuj ŝi restis kontenta. Ŝi skribis: “Mi estas certa, ke vi havas honestan intencon kaj ne volis ofendi min per nepripensita ago; sed nia konateco ne devus komenciĝi en tia maniero. Mi redonas al vi vian leteron kaj esperas, ke estonte mi ne plu havos kaŭzojn por plendi pri nemeritita malestimo”.

Sekvatage, ekvidinte Hermanon veni, Lizaveta Ivanovna forlasis sian brodkadron, venis en la salonon, malfermis la vazistason kaj ĵetis la leteron al la strato, esperante pri lerteco de la juna oficiro. Hermano alkuris, levis la leteron kaj iris en sukeraĵejon. Rompinte la sigelon li trovis en la koverto sian leteron kaj la respondon de Lizaveta Ivanovna. Li atendis ĝuste tion kaj revenis hejmen plene okupita pri sia intrigo.

Post tri tagoj, juna rapidokula komizino el modbutiko alportis skribaĵon al Lizaveta Ivanovna. Lizaveta Ivanovna malfermis ĝin kun maltrankvilo, supozante ĝin fakturo, kaj tuj rekonis la skribmanieron de Hermano.

— Vi eraris, karulino, — ŝi diris, — la skribaĵo estas adresita ne al mi.

— Sed ja ĝuste al vi! — respondis la aŭdaca junulino, sen kaŝi sian petolan rideton. — Bonvolu legi!

Lizaveta Ivanovna trakuris per la okuloj la skribaĵon. Hermano postulis rendevuon.

— Ne eble! — diris Lizaveta Ivanovna, ektiminte kaj la rapidecon de la postulo kaj la uzitan manieron. — Tio certe estas skribita ne al mi! — Kaj ŝi disŝiris la leteron je pecetoj.

— Kial vi disŝiris la leteron, se ĝi ne estas por vi? — diris la modistino, — mi ja povus redoni ĝin al tiu, kiu sendis ĝin.

— Mi petas vin, karulino! — diris Lizaveta Ivanovna, ekflaminte pro ŝiaj vortoj, — ne plu porti al mi skribaĵojn. Kaj diru al tiu, kiu komisiis vin, ke li devus honti…

Sed Hermano ne ĉesis. Ĉiutage Lizaveta Ivanovna ricevadis diversmaniere liajn leterojn. Ili jam ne estis tradukitaj el la germana. Hermano skribis ilin, inspirate de la pasio kaj parolis per sia propra lingvaĵo: en ili esprimiĝis kaj la firmeco de liaj deziroj kaj la malordo de la senbrida fantazio. Lizaveta Ivanovna jam ne pensis pri resendo de ili: ŝi ebriiĝis per ili; ŝi komencis respondi ilin, — kaj ŝiaj skribaĵoj ĉiufoje fariĝis pli longaj kaj pli teneraj. Fine, ŝi ĵetis al li tra la fenestro jenan leteron.

“Hodiaŭ okazos balo ĉe ambasadoro ***. La grafino estos en ĝi. Ni restos tie ĝis la dua horo. Jen por vi la okazo vidi min sola. Baldaŭ post la forveturo de la grafino ŝiaj servistoj, probable, disiros; en la vestiblo restos la pordisto, sed li kutime foriras en sian ĉambreton. Venu je la dek-unua kaj duono. Iru rekte al la ŝtuparo. Se iu estos en la antaŭĉambro, demandu, ĉu la grafino estas hejme. Se oni diros al vi, ke ŝi forestas — nenio fareblos. Vi devos reveni. Sed verŝajne vi renkontos neniun. La servistinoj sidos ĉe si, ĉiuj en unu ĉambro. El la antaŭĉambro iru maldekstren kaj iru ĉiam rekte ĝis la dormoĉambro de la grafino. En la dormoĉambro malantaŭ la ekranego vi vidos du pordetojn: dekstre al kabineto, kien la grafino neniam eniras; maldekstre al koridoro, de kiu mallarĝa helica ŝtuparo kondukas al mia ĉambro”.