— Nulu savas quo eventos future... — dicis la geografo.
— Me anke havas floro.
— La florin onu ne registragas — dicis la geografo.
— Pro quo? Nulo esas plu bela kam flori!
— Pro ke la flori esas efemera.
— Quo esas “efemera”?
— La libri pri geografio — dicis la geografo — esas la maxim prizata e la maxim interesiva ek omna libri. Nulatempe olua kontenajo esas desaktualigita, nam, exemple, tre rare monto chanjas de lua plaso ad altra, od oceano perdas lua aquo. Ni, la geografi, nur skribas pri eterna kozi.
— Ma la extingita volkani povas itere esar aktiva — dicis la princeto —. Quo esas “efemera”?
— Ke volkano esez aktiva od extingita ne esas importanta por ni — dicis la geografo —. To quo esas importanta esas la ipsa monto, e ta ne chanjas.
— Ma, quo esas “efemera”? — itere dicis la princeto, qua nulatempe renuncis a respondo de
questiono da lu.
— La signifiko di “efemera” esas “minacata de balda desaparo”.
— Ka mea floro esas minacata de balda desaparo?
— Tote certe.
“Mea floro esas efemera — dicis a su la princeto — ed olu nur havas quar dorni por defensar su kontre la mondo. E me abandonis olu tote sola!”
Unesmafoye la princeto repentis pri abandonir lua planeto, ma rapide lu kurajigis su e lu questionis:
— Quon vu konsilas a me vizitar?
— La planeto Tero — respondis la geografo —. Olua famo esas bona...
E la princeto foriris a Tero, meditante pri lua floro.
30
Chapitro XVI
La sepesma planeto esis, do, Tero.
Tero ne esas irga planeto. Sur olu esas cent e dek e un reji ( kompreneble sen obliviar la nigra reji ), sepamil geografi, nonacentamil negociisti, sepamilioni e kinacentamil ebrii, triacent e dek e unamilioni superbi, to esas, cirkum duamilamilioni de adulta personi.
Por klarigar a vi la dimensioni di Tero, me dicos a vi ke ante la invento de la elektro, on devis mantenar vera armeo de quaracent e sisadek e duamil e kinacent e dek e un lanternisti sur le sis kontinenti.
De fore to esis belega spektajo. La movadi di ta armeo regulesis quale ti di operobaleto. Unesme esis la foyo di la lanternisti di Nova Zelando e di Australia. Pos acendar la lanterni li iris dormar, lore esis la foyo en la baleto di la lanternisti di Chinia e di Siberia. Kande ti acendis la lanterni lore aparis adsur la ceno la lanternisti di Rusia e di India. Pose la lanternisti di Afrika e di Europa. Balde e fine ti di Sud-Amerika e di Nord-Amerika. Nulatempe li eroris pri la foyo por aparar sur la ceno.
To esis laudinda.
Nur la lanternisto di la unika lanterno existanta sur la Norda Polo e lua kolego di la unika lanterno existanta sur la Suda Polo vivis ocioze, nam en la tota yaro li nur laboras dufoye.
31
Chapitro XVII
Kande onu volas esar injenioza, do ulafoye onu kelke mentias. Me ne esis tre honesta kande
me parolis pri la lanternisti. Me riskas montrar a vi falsa ideo pri nia planeto a ti qui ne konocas olu.
La personi okupas tre poka spaco sur Tero. Se la duamilamilioni de habitanti di Tero esis stacinta tre proxime inter su, quale en politikala asemblo surstrada, lore li omna kontenesus en publika placo quadrata di qua latero esus longa ye duadek milii. Onu povus amasigar la kompleta homaro sur la maxim mikra insulo di la oceano Pacifiko.
Kompreneble la adulti lon ne kredos, nam li opinionas ke li okupas granda spaco pro ke li esas tre importanta, same kam la baobabi. Do konsilez ke li kalkulez lo. Li tre multe prizas la nombri e ta kalkulo facinos li. Ma vi ne disipez via tempo, pro ke to esus neutila. Lore, fidez a me.
Kande la princeto ja arivis sur Tero, lu tre multe surprizesis pro ke lu vidis nulu. Lu timeskis erorir pri la planeto, ma ringo luno — kolora movis su sur la sablo.
— Bona nokto! — dicis la surprizata princeto.
— Bona nokto! — dicis la serpento.
— Adsur qua planeto me falis? — questionis la princeto.
— Adsur Tero, sur Afrika. — respondis la serpento.
— Ha!... Kad esas nulu sur Tero?
— To esas la dezerto, e nulu esas sur la dezerti. Tero esas tre granda — dicis la serpento.
La princeto sideskis sur stono e levis lua okuli a la cielo.
— Me questionas a me — lu dicis — ka la steli intence brilas por ke uladie singlu povez trovar sua stelo. Videz mea planeto, olu esas exakte super ni... ma tre fore!
32
— Olu esas bela planeto — dicis la serpento — . Por quo vu venis adhike?
— Esas chagreneto inter floro e me — dicis la princeto.
— Ha! — dicis la serpento.
E la du permanis silence.
— Ube esas la personi? — klamis fine la princeto —. Onu esas kelke sola sur la dezerto...
— Inter la personi onu anke esas sola — dicis la serpento.
La princeto regardis la serpento longatempe.
— Vu esas stranja animalo! — dicis la princeto — . Vu esas tam tenua kam fingro...
— Yes, ma me esas plu potenta kam fingro di rejo — dicis la serpento.
La princeto ridetis.
— Me ne kredas ke vu esas tre potenta, mem vu ne havas pedi... nek vu povas voyajar...
— Me povas transportar vu plu fore kam navo — dicis la serpento.
Ed olu spulis la maleolo di la princeto, same kam ora braceleto.
— Ta quan me tushas retroiras a la tero deube lu venis. Ma vu esas pura e vu venas de stelo...
La princeto nulon respondis.
— Me kompatas vu, qua esas tante sola sur ta harda granita Tero. Me povas helpar vu se vu
sentas nostalgio a vua planeto. Me povas...
— Ho! — dicis la princeto — . Me bone komprenis, ma pro quo vu sempre parolas enigmatoze?
— Me solvas omna enigmati — dicis la serpento.
E la du permanis silence.
33
Chapitro XVIII
La princeto trairis la dezerto e lu nur trovis tripetala floro, sen — importa floro...
— Bona matino! — dicis la princeto.
— Bona matino! — respondis la floro.
— Ube esas la personi? — questionis polite la princeto.
La floro uladie vidabis pasar karavano.
— Ka la personi? Me supozas ke existas cirkum sis o sep personi. Me vidis li ula yari ante nun, ma nulatempe onu savas ube trovar li. La vento portas li, nam li ne havas radiki. E ne havar radiki tre multe jenas li.
— Adio! — dicis la princeto.
— Adio! — respondis la floro.
34
Chapitro XIX
La princeto acensis sur alta monto. La unika monti quin lu konocis esis la tri mikra volkani di lua planeto, di qui somito esis tam alta kam la genui di la princeto. La extingita volkanon la princeto uzis kom tabureto. “De la somito di tam alta monto kam ta ipsa — lu dicis a su — me povos observar la tota planeto ed omna personi”... ma lu nur vidis petra pinti di monti.
— Bona matino! — dicis hazarde la princeto.
— Bona matino!... Bona matino!... Bona matino!... — respondis la eko.
— Qua vu esas? — dicis la princeto.
— Qua vu esas!... Qua vu esas!... Qua vu esas!... — respondis
la eko.— Esez mea amiki, me esas sola — dicis la princeto.
— Me esas sola... me esas sola... me esas sola... — respondis
la eko.— Quala stranja planeto! — lore pensis la princeto —. Olu
esas arida, pinta e salizita. E la personi ne havas imagineso, li
simple repetas to quon onu dicas a li... En mea planeto me havis
floro, ed olu sempre parolis unesme...
35
Chapitro XX