Suverene, sed serene
reĝo sin algestis;
je la signo ŝi kun digno
paŝis.... Patro restis....
Dum ŝi iris, ĉiu miris;
"Belo kaj staturo
estas rekte kaj perfekte
arto el eburo!"
Kvazaŭ helo el ĉielo
al mi nun rigardus
kaj sur lipoj du tulipoj
rubenruĝe ardus" —
tiel reĝo sur tronseĝo
penis, miris mute
kaj pro ravo iĝis sklavo,
amblindulo tute.
Ŝin ekvidi kaj decidi
estas do momento;
lin katenis, al ŝi ĉenis
fajre brula sento.
Ŝin li svatis, ame flatis,
tuj dekretis feston,
donis ringon, krondistingon
kaj reĝinan veston.
"Ju pli frue, des pli brue
sonu la fanfaroj;
al ĝojfesto de l' landestro
venu la najbaroj;
ĉiu homo ĝis mentono
manĝu, trinku, dancu,
eĉ hundvostoj pro la ostoj
gaje sin balancu!"
Reĝa Moŝto je la kosto
de la propra kaso
brandon, vinojn, cent bovinojn
donis al amaso.
Tiutage kaj senpage
ĉiu drinkis, festis,
eĉ eskorto en la korto
dormis nur, digestis.
"Vin, reĝino, junedzino,
ame mi salutas;
korfidelon, orjuvelon
antaŭ vin mi ŝutas;
tamen sciu, al neniu
rajtos vi konsili,
ĉar la leĝo de la reĝo
devos vin ekzili."
Homo faras kaj eraras,
mia edzo, reĝo;
eble iam pekos mi jam
spite al la leĝo.
Por okazo, se ukazo
pelos min sen pledo,
rajton solan kaj konsolan
havu mi sen peto.
Por feliĉo en malriĉo,
vidu, jam mi planas:
lasu preni, kun mi teni,
kion mi plejamas."
"Mi promesas kaj permesas,
portu el palaco,
por vi kio estas io
kara laŭ la plaĉo!"
Foje estis, ke forestis
reĝo kun eskorto,
du najbaroj, etaj caroj,
venis al la korto.
Pro diskuto, eĉ disputo
eĥis la palaco;
ili tedis, solvon petis
pri milito, paco.
Sed al ili ja konsili
nur la reĝo rajtis,
kiu fore ĉaslabore
ie pafis, rajdis.
Pro zorgpleno pri problemo
caroj petis, tedis;
al invado, al persvado
la reĝino cedis.
Forgesante, nepensante
pri la sekva puno
ŝi proponis, konsildonis
al la cara kuno:
"Ne nur toste, vortokoste
traktu pri la paco,
ĉiutage, ĉiuage
vivu sen minaco,
kaj feliĉaj, eĉ tre riĉaj
iĝos viaj landoj,
se obeas, pacon kreas
manoj kaj la — langoj."
Dum la caroj per la ĉaroj
iris for tre frate,
— kia sorto! — reĝo, korto
hejmenvenis — fate. . . .
Edzon trompi, leĝon rompi
ŝi ja ne intencis,
jen ŝi honte lin renkonte
ĵus pri peko pensis.
„Dum mi ĉasis, kion faris
sola vi, tre kara?"
Ŝi kelkvorte diris orde:
"Mi konsilis, kara."
Pro la vero la kolero
en la reĝo bolis,
tuj regpoze, furioze
tiel li parolis:
"Via vorto — via sorto!
Mankas nun pardono
Lasu tronon, vian kronon,
iru for el domo!"
Sian kronon sur la tronon
metis ŝi sen vorto,
sen lamento post momento
iris for tra l' pordo,
sed al reĝo tiu leĝo
ŝajnis nun maljusto,
ĉar tre tordis, koron mordis
io en la brusto.
Pensis reĝo: "Stulta leĝo,
kiu min mem punas....
Kion fari? Ja erari
reĝo ne rajtumas."
Dum lin regis kaj premegis
la ĉagreno pike,
ĉe aranĝo por la manĝo
helpis ŝi — mistike. ...
Reĝo sola, senkonsola
sidis ĉe la tablo;
mankis sprito, mankis rido,
ĉarmo kaj afablo
La regalo kiel galo
gustis tro amara,
ĉar forestis, ne ĉeestis
la edzino kara.
Li nescie trinkis tie
dolĉan dormigilon,
poste vidis, vane spitis,
grizan lampobrilon....
Pro la vino de l' reĝino
li inertis dorme
kaj ebrie, senkonscie
ronkis forte, ŝtorme...
Ŝi sekrete, tre diskrete
veturilon petis,
reĝon sian senkonscian
sur ĝin zorge metis;
el la korto tra l' eskorto
lin ŝi lerte ŝtelis,
la ĉevalojn inter valojn
ŝi senhalte' pelis. . . .
Al kabano de kampano
kiam ŝi alvenis,
la dormantan reĝon vantan
enen ŝi tirtrenis
kaj sur maton la amaton
metis, kovris, vartis
kaj ameme, korotreme
ĝis vekiĝo gardis.
Ĉe vekiĝo per streĉiĝo
brakoj tuŝis trabon
kaj je salto plafonalto
batis lian kapon....
Lito pajla, sfero ajla,
senpargeta planko,
argilmuro, polva puro,
ĉie manko.... manko....
"Kio estas? Kie estas
mi, ho, Dio sankta?"
"Ĉe la sino de l' edzino
sole vin amanta.
Vi promesis, kaj permesis
rajton la konsolan,
ke mi prenu, ĉe mi tenu
por mi plej valoran."
"Por mi oro de l' trezoro
senvalora estas,
ĉar en koro vi, sinjoro,
mia edzo, nestas;
geedzeco en reĝeco
gravas, mi imagas,
se komune ili kune
por regatoj agas."
"Edzineto, kolombeto,
orjuvelo rara,
nur vi estas, ĉiam restos
por mi la plej kara!
Manon prenu, kun mi tenu
povon en palaco,
sprite brilu kaj konsilu
por popola paco!"
.... .... .... .... .... .... .... ....
.... .... .... .... .... .... .... ....
Kaj de tiam ili ĉiam
kune regis juste;
mem parolo de l' popolo
tion diras ĝuste.
Mi aldonas, ĉar mi konas,
kio estas vero:
ili nune vivas kune
nur en la - fabelo.