— Adjutanto Libourne!
— Oui, mon capitaine!
— Post kvin minutoj anonciĝu por ordono een la kontor. La oficiroj de la fortikaĵo transprenos la deĵoron. La garnizono ribelis. Rompez!
Colette mirante vidas la pli kaj pli brilantan miraklon de la deprimaj animoj, harditaj en devokonscio.
Goullaume anonciĝas!
Kiam li mansalutante tramplas kun dismetitaj kruroj, du homoj kaptas lin, ĉar li apenaŭ povas stari sur siaj piedoj.
Sed li mansalutas!
Baldaŭ venas Libourne. La du oficiroj vestis sin laŭregule, kaj ili komencis sian deĵoron!
Pale, langvore, sed en sia posteno…
La kapitano ŝlosas la pordon de la kontoro, kie restis Colette, kaj li ekiras kun la oficiroj: Tri fantomoj, mute, kun regulaj paŝoj.
Ĉe la pordego la kaporalo pipfumas sur benko.
— Tiguer! Ĉu vi estas ribelulo?
— Ne, sinjoro kapitano. Mi pipfumas — sed li tuj demetas la pipon. Ĝi jam ne estas aktuala.
— Mi ordonas al vi gardostari antaŭ la pordo de la kontoro. Tie estas virino ŝlosita.
— Ĉu sinjoro kapitano ŝlosis ŝin?
— Jes!
— Laŭ mi — diras Tiguer fikse staranta — la virino ne estas kulpa. Ŝi apenaŭ povus persvadi la plotonon pri ribelo.
— La virino estas sub protekto!
Ili iris plu. Kriado; kantvoĉoj, kriegado, tintego…
En la mezo de la korto staras Berlac kun bandaĝita kapo kaj Magiron. Ili kunordigas la ekipaĵon de la marŝkolono. Rumoro, prepariĝo. Kelkiuj estas ebriaj…
— Vi, restu malantaŭ mi — diras Sirone, kaj li paŝas en la lumon. — Serĝento Mafiron! — li krias akre. — Tiu nokta eltiriĝo ne estis en la tagordono!
— Ni foriros, mon capitaine! — ridas la serĝento. — Tiu Sudano estas infero. Sufiĉis.
— Serĝento! — krias Sirone denove. — Mi ordonas konduki la soldatojn al la dormejo! Malŝarĝoselu ĉiujn mulojn!
— Ba, sinjoro kapitano! Vi ne diras tion serioze!
Dubo, hezito ne ekzistas: Kiu malobeas la ordonon, oni devas tuj kaj surloke mortpafi lin antaŭ la okuloj de la soldatoj. La reglamento preskribas tion.
La kapitano frapas sur sian revolverujon… Unu movo… La pistolo estas ekstere… Pafo!
Magiron morte falas sur la teron.
— Berlac! — stridas la kapitano, kaj li aspektas uni kapon pli alta. Ordonu, ke la muloj marŝarĝite estu kondikitaj en la stalon.
Deflanke du homoj proksimiĝas al la kapitano. Tio donas forton al la adjutanto.
— Sinjoro kapitano! — li diras. — Ni ribelis! Mi transprenas la komandon kaj…
Oni kaptas la brakon dde la kapitano. De ie Minkiew kuregas en negliĝo kun elingigita glavo, sed iu batas lin je la kapo, kaj li svene falas.
Tiam ektondras pafo, kaj Barlac morte falas.
Gouillaume staras tie, kaj li turnas sin al Grison kun fomanta revolvero. Lia trolaca, raŭka voĉo obtuze, sed aplombe komandas:
— Ĉegkaporalo! Ordonu, ke la muloj estu malŝarĝitaj!
Kio estas al la aliaj? Ili povus mortigi siajn superulojn per pafaro. Sed ili nur staras kaj ne estas kapablaj mortpafi Sirone-on kaj la du oficirojn.
Kaj nun aŭdiĝas la akresona komando de ĉefkaporalo Jazon:
— Sur la teron!
Li staras tie en la mano kun flamĵetilo, apud li duoncirkle Fécamp, Gerard kaj ankoraŭ proksimume dek soldatoj, malliberuloj armitaj, pafpretaj.
— Ĉiu demetu sian armilon kaj iru en la barakon! — krias la ĉefkaporalo. Post dek minutoj li raportas: — Mi subpremis la ribelon, mon capitanie. Anticipe mi povis fari nenion, sed tiu perfidulo subite varbis konfidindajn, armitajn homojn.
Kaj li montris al Fécamp.
Kapitano Sirone kapjesis. Poste li ekiris al Minkiew, kiu preparis sin surpiediĝi. Sed subite li returniĝias:
— Ĉefkaporalo Jazon! La kondamnito n-ro 63 ne estas perfidulo. Bone notu tion… Fécamp! Á moi!
Kaj Sirone premis lian manon!
Dudeka ĉapitro
Vera riberulo apenaŭ estis inter ili. La suboficiroj aliĝis al Magiron kaj Berlac nur pro devigo. La legianoj kaj la malliberuloj facile ŝanceliĝis ankaŭ tien kaj ĉi tien, se doniĝis okazo por agi. Kulpulo ne estas! Ili devis plenumi la ordonojn de Berlac kaj Magiron. Ili obeis superan instrukcion.Kasporali Grison estas la sola, kiun oni katenas. Gouilllame malcerte pasumas, sed li kontrole rondiras kun patrolo en ĉiu dekas minuto. Libourne kun rigida vizaĝo, sed laŭ la ordono staras apud la akvokrano en la mano kun pistolo.
Unuavice ili rekondukas la mulojn. Tiguer transprenas la rajton komandi al la gardistoj. Sirone staras en la mezo de la korto. Li diras nenion.
Minkiew rekonsciiĝas kaj metas trampitan naztukon sur sian kapon. Li iras al la du senmovaj korpoj. Li suprentiras la palpebrojn de Magiron kaj Berlac.
— Fini…
Li diras nur tiom, sed li turnadas sian kolon dekstren kaj maldekstren, poste li spasme disigas siajn fingrojn kun fermitaj okuloj, kion ĉesigas nur singulto.
Pasis ne pli ol duonhoro, kaj Sirone malpeziĝinte transdonas la deĵoron al ĉefkaporalo Jazon, poste li reiras en la domon kun la du oficiroj.
Ili triope marŝas sur la koridor. Ligert ĵus elpaŝis el la arkivej kaj maĉis panon.
— La listo por la kuirejo estas preta! — li raportis feliĉe kaj singultis. — Mi nun ĝustigas las horloĝojn sesdek minutojn antaŭen, ĉar komenciĝas la somera tempokalkulo…
— Ligert! Ĉu vi scias, kie estas Romo?
— Jes! Eksterlande… Iu mia parenco rakontis, ke ĝi estas granda urbo.
La kapitano drinkis kaj diris nenion.
— Katedralo estas en ĝi — rimarkis Ligert modeste, kaj dum la kapitano forturnis sin, subite li glutis, sed tia tusatako kaptis lin, ke panpluvo ŝpruciĝis ĉien.
Minkiew venis. En sia negliĝo, sur lia kapo kun priznic-kompreso. Li estis tia, kiel fabela sultano, al kiu kreskis lipharetoj dum sonĝo pro ia malbeno.
— Ligert, ĉu ankaŭ vi partoprenis la ribelon? — demandis la kuracisto riproĉe.
— Mi ne kutimas — respondis la skribisto indigne. — Mi travivis sep ribelojn dum dekdu jaroj, sed mi partoprenis neniun. Mi scias, kio decas.
— Se la aferoj statas tiel, iru en la inferon — diris la kapitano kaj komencis iradi, nur nun ekideis al li malbutonumi sian kamizolon.
— Vi! — diris Minkiew, post kiam li eksidis sur la skribotablon kaj faligis iun sian pantoflon. — Efektive ni devus doni ordenon al Fécamp. Ĉar tiu histeria popolaĉo estus draste traktinta nin, se la kondemanito n-ro 63 ne organizas ĝustatempe taĉmenton.
— La malliberuloj, fidelaj al la ŝtato nepre estos rekompencataj — respondis la kapitano nervoze.
— Sed tiu Fécamp…
— Tiu Fécamp agacas miajn nervojn! — li kriis.
Minkiew elprenis skatolon el sia horloĝpoŝo kaj manĝis mentolan sukeraĵeton.
Ankaŭ Colette venis ĉi tien elĉerpiĝinte, kun lacaj okuloj.
— Ĉu vi deziras bromon? — demandis Minkiew.
— Ne… mi dankas.
Eksidinte en malnovan, rips-an brakseĝon, ŝi viŝis sian frunton. Suprenrigardinte, ŝi denove klinis sian kapon. La kapitano iradis kaj de tempo al tempo li ĵetis flankajn rigardojn al la knabino.
Colette ŝatus demandi ion. Ĝi estis evidenta.
Minkiew movis siajn pintigitajn lipojn ronde-cirkle kaj ofte fermis sian maldekstran okulon.
Poste li stertoretis.
Sirone haltis. Ili rigardis rekte en la okulojn de unu la alia.
— Ligert! — kriis la kapitano.
La skribisto venis.
— Venigu la kondamniton n-ro 63 por priaŭskultado!