LA SORCISTO DE OZ [en Ido]

‘Fuzita! Nu, to es ya bon informo,’ dicis la viro. ‘Qua fuzis el?’

‘Dorothy,’ grave dicis la Leono.

‘Per lo Bona!’ klamis la viro, ed il reverencis tre profunde avan el.

Lore il duktis li aden sua chambreto e klef-klozis l’orel-binokli del granda buxo ye lia okuli, quale il antee agis. Pose li pasis tra la pordego aden la Smeralda Urbo, e kande la populo saveskis del Gardisto dil Pordegi ke li fuzabis la Maligna Sorcerino del Westo, li omna asemblis cirkum la voyajanti e sequis li en granda turbo al Palaco di Oz.

La soldato havanta la verda vango-barbo ankore gardis la pordo, ma il quik lasis li enirar e li itere renkontresis da la belega verda yunino, qua quik duktis li single a lua propra chambro, por ke li povas repozar til ke la Grand Oz esas pronta recevar li.

La soldato igis portesar rekte ad Oz l’informo ke Dorothy e l’altra voyajanti rivenabis pos destruktir la Maligna Sorcerino; ma Oz ne respondis. Li pensis ke la Granda Sorcisto quik advokus li, ma lu ne tale agis. Li recevis nula mesago de lu dum la morga dio, nek la sequanta dio, nek la pose sequanta dio. La vartado esis tedanta e fatiganta, e fine li vexeskis, ke Oz traktis li per tante meskina maniero pos ke lu sendabis li subisar malaji e sklaveso. Do fine la Terorigilo demandis ke la verda yunino portez plusa komunikajo ad Oz, dicante ke se lu ne quik lasos li vidar lu, li advokos l’Alizita Simii por helpar li, e saveskor, ka lu satisfacus sua promiso. La Sorcisto recevinte ta komunkajo tante pavoris, ke lu sendis mesajo ke li venez al Trono-Chambro morge matine ye quar minuti pos non kloki. Lu olim renkontrabis l’Alizita Simii en la Lando del Westo, e ne volis itere renkontrar li.

La quar voyajanti pasis la nokto sen dormar, singlu pensis pri la donacajo quan Oz promisabis. Dorothy dormeskis nur unfoye, e lore sonjis ke el esis en Kansas, ube Onklino Em dicis, ke el tre joyas havar sua puerino itere che hemo.

Sentemporise ye non kloki ye la sequanta matino la verde vango-barbizita soldato venis a li, e pos quar minuti li omna iris aden la Trono-Chambro dil Grand Oz.

Komprenende singlu expektis vidar la Sorcisto en la formo quan lu antee havabis, e li omna tre surprizesis cirkumregardar e vidar absolute nulu en la chambro. Li restis proxim la pordo e plu proxim l’unu a l’altri, nam la quiesteso dil vakua chambro esis plu terorinda kam irga formo di Oz quan li vidabis.

Balde li audis Voco qua semblis sonar de ula loko proxim la suprajo dil granda kupolo, ed ol solene dicis,

‘Me esas Oz, la Granda e Terorinda. Pro quo vi serchas me?’

Itere li regardis omna parto dil chambro, e pos vidir nulu, Dorothy demandis,

‘Ube vu esas?’

‘Me esas omnube,’ respondis la Voco, ‘ma a l’okuli di vulgara mortivi me esas nevidebla. Me nun sidigos me sur mea trono, por ke vi povas konversar kun me.’ Certe, la Voco lore semblis venar rekte del trono ipsa; do li marchis ad ol e stacis en rango dum ke Dorothy dicis:

‘Ni venas por reklamacar vua promiso, Ho Oz.’

‘Qua promiso?’ demandis Oz.

‘Vu promisis retrosendar me a Kansas pos ke la Maligna Sorcerino destruktesas,’ dicis la puerino.

‘Vu promisis donar cerebro a me,’ dicis la Terorigilo.

‘E vu promisis donar kordio a me,’ dicis la Stana Hakisto.

‘E vu promisis donar kurajo a me,’ dicis la Poltrona Leono.

‘Ka la Maligna Sorcerino esas advere destruktita?’ demandis la Voco, e Dorothy opinionis, ke ol kelke tremas.

‘Yes,’ el respondis, ‘me fuzis el per siteledo de aquo.’

‘Ha me,’ dicis la Voco; ‘quale subite! Nu, venez a me morge, nam me bezonas tempo por pripensar.’

‘Vu ja havis sata tempo,’ iracoze dicis la Stana Hakisto.

‘Ni ne vartas plusa dio,’ dicis la Terorigilo.

‘Vu mustas satisfacar vua promisi a ni!’ klamis Dorothy.

La Leono pensis, ke esus bona pavorigar la Sorcisto, do lu bramis laute e grande, olqua esis tante feroca e terorinda ke Toto saltis for lu pro timo e renversis la skreno stacanta en angulo. Ol falis bruisoze e li regardis ol, e tainstante li omna astonesis. Nam li vidis, stacanta en ta loko quan la skreno celabis, mikra oldulo havanta kalva kapo e rugoza vizajo, qua semblis tam astonata kam li. La Stana Hakisto levis sua hakilo e kuris al vireto e kriis,

‘Qua tu esas?’

‘Me esas Oz, la Granda e Terorinda,’ l’oldulo dicis per tremanta voco, ‘ma ne frapez me—me pregas, no!—e me facos irgo quon vi deziras.’

Nia amiki regardis il surprizite e senkurajigite.

‘Me supozis, ke Oz esas grandega Kapo,’ dicis Dorothy.

‘E me supozis, ke Oz esas bela Damo,’ dicis la Terorigilo.

‘E me supozis, ke Oz esas terorinda Bestio,’ dicis la Stana Hakisto.

‘E me supozis, ke Oz esas Fairo-Globo,’ klamis la Leono.

‘No; vi omna eroras,’ humile dicis la vireto. ‘Me fingis.’

‘Fingis!’ kriis Dorothy. ‘Ka tu ne esas granda Sorcisto?’

‘Tacez, mea karo,’ il dicis; ‘ne parolez tante laute, od on hazarde audas—e me esus ruinita. Li supozas, ke me esas granda Sorcisto.’

‘E tu ne esas?’ el demandis.

‘Tote ne, mea karo; me esas nur ordinara homo.’

‘Tu esas plu kam to,’ la Terorigilo dicis chagrenoze; ‘tu esas sharlatano.’

‘Exakte!’ deklaris la vireto, kunfrotante sua manui quaze lo plezis a su; ‘me esas sharlatano.’

‘Ma to es malega,’ dicis la Stana Hakisto; ‘quale me ultempe havos mea kordio?’

‘O me mea kurajo?’ demandis la Leono.

‘O me mea cerebro?’ plendis la Terorigilo, vishante lakrimi de sua okuli per sua mantelo-maniko.

‘Mea kar amiki,’ dicis Oz, ‘me pregas, ne parolez pri ta bagateli. Pensez pri me, e la terorinda danjero me subisas deskovrita.’

‘Kad nulu altra savas ke tu esas sharlatano?’ demandis Dorothy.

‘Nulu savas ecepte vi quar homi—e me ipsa,’ respondis Oz. ‘Me dupigas omni tante longatempe, ke me opinionis ke me nultempe deskovresos. Esis grand eroro permisar ke vi enirez la Trono-Chambro. Me kustume ne vidas mem mea regnati, do li kredas ke me esas ulo terorinda.’

‘Ma me ne komprenas,’ Dorothy dicis perplexe. ‘Quale tu aparis a me kom grandega Kapo?’

‘To esis un de mea artifici,’ respondis Oz. ‘Irez adhike, me pregas, e me dicos a vi pri omno.’

Il duktis li a chambreto en la dopa parto dil Trono-Chambro, e li omna sequis il. Il indikis un angulo, en qua jacis la Grandega Kapo facita ek paper-pasto e havanta sorgeme piktita vizajo.

‘Ton me pendigis del plafono per metal-filo,’ dicis Oz; ‘me stacis dop la skreno e tiris filo por movar l’okuli e por apertar la boko.’

‘Ma ka pri la voco?’ el questionis.

‘Ho, me esas ventro-parolantero,’ dicis la vireto, ‘e me povas jetar la sono di mea voco ad irgube me volas; por ke tu supozis, ke ol venas ek la Kapo. Hike esas l’altra kozi quin me uzis por dupigar vi.’ Il montris a la Terorigilo la robo e maskilo quin il metabis por semblar esar la bela Damo; e la Stana Hakisto vidis, ke la Terorinda Bestio esis nulo ma plura feli kunsutita e stangi por extensigar la flanki. Relate la Fairo-Globo, la falsa Sorcisto anke pendigis to del plafono. Ol esis reale kotono-bulo, ma per varsar oleo an ol, ol feroce brulis.

‘Advere,’ dicis la Terorigilo, ‘tu devas shamar esar tala sharlantano.’

‘Me ya shamas—certe,’ triste replikis la vireto; ‘ma me mustis agar talmaniere. Sideskez, me pregas, esas sat multa sidili, e me naracos mea historio.’

Do li sideskis ed askoltis dum ke il dicis la sequanta rakonto:

‘Me naskis en Omaha—’

‘Ho, to ne esas tre for Kansas!’ kriis Dorothy.

‘No; ma ol esas plu for hike,’ il dicis e triste kapsukusis. ‘Matureskinte, me divenis ventro-parolantero, ed esis tre bone edukita da granda maestro. Me povas imitar irga sorto de uceli o bestii.’ Nun il miaulis tante simile a katyuno, ke Toto erektis sua oreli e regardis omnube por vidar ube ol esis. ‘Pose,’ duris Oz, ‘me tedis pri to, e divenis balonisto.’

‘Quo esas to?’ demandis Dorothy.

‘Homo qua acendas per balono dum cirko-dio por atraktar turbo de homi ed igar ke li pagez por vidar la cirko,’ il explikis.