— Lernu la lingvon, Sunfloro — diras Nadai.
Ŝi komprenas la frazon sen la helpo de la frato. Ŝi faras la samajn fermon kaj malfermon de la okuloj.
— Ne!... Mi... Sunflolo... ĉinino — kaj ŝi montras al si.
— Sed vi estas moderna ĉinino kiel via frato estas moderna ĉino. Ankaŭ viaj piedoj montras tion. Viaj gepatroj ne malgrandigis perforte ilin tiel, kiel tiujn de multaj ĉininoj. Vi havas modernan kapon, modernajn piedojn.
El la longaj frazoj Sunfloro komprenis nur du vortojn: "moderna ĉinino" kaj ŝi komprenis la montron per la mano al siaj piedoj. Ŝi pripensas kaj respondas.
— Sunflolo modelna ĉinino — kaj ŝi montras al siaj piedoj — Sunflolo nemodelna ĉinino — kaj ŝi montras al sia koro.
Ŝi estas tiel ĉarma, tiel infana, ke Marja Bulski ĉirkaŭprenas kaj kisas ŝin. Nadai kaj Iĉio Pang ridas, sed ne longe.
Tiu kiso de Marja Bulski, de blanka knabino al ĉina knabino sur la strato de tia urbo, kie la ĉinoj ofte sentas, ke la blankaj homoj malŝatas ilin, estis tre kortuŝa kaj tute ne ordinara. Sunfloro kun blanka vizaĝo kaj kun nekomprena rigardo staras, staras kaj ŝi ne forprenas sian rigardon de Marja. Iĉio Pang bone komprenas sian fratinon.
— Ĉu mi faris malbonon al vi, Sunfloro? — demandas Marja. — Mi montris al vi, ke vi plaĉas al mi, ke mi amas vin. Pardonu, Sunfloro!
Sunfloro nur staras, senvorte rigardas ŝin. Marja Bulski havas ploran humoron.
— Nu, Iĉio Pang, diru al ŝi, ke mi kisis ŝin, ĉar ŝi estas mia malgranda ĉina fratino. Ĉu la blankaj knabinoj kaj ĉinaj knabinoj ne estas egalaj?
Dum Iĉio Pang parolas al sia fratino, ŝi senvorte aŭskultas, sed ŝia rigardo restas sur la rozoruĝa vizaĝo de Marja Bulski.
— Nu, Sunfloro, ĉu mi ne estas via pola fratino kaj ĉu vi ne estas mia ĉina fratino?
En la belaj nigraj okuloj de Sunfloro nun estas du malgrandaj larmoj. Ili ekiras sur ŝia blanka vizaĝo, kiam ŝi jesas per la kapo.
— Jes... flatino... Sunflolo flatino... Amiko, Iĉio Pang, Flatino, bona Espelanto — kaj ŝi salutas en ĉina etiketo Marjan Bulski, la instruiston kaj ŝi foriras al la direkto de la patra domo.
— Ĉu mi faris malbonon al ŝi? Diru, Iĉio Pang!
— Tute ne! Vi nur tuŝis ŝian koron kaj en tiu koro nun estas tia sento, kiu ne havas lingvon. Per via sola kiso vi faris el ŝi komprenohavan fratinon por mi.
— Sed ŝi foriris kaj mi pensas, ke...
— Jes, ŝi foriris... Ĉu vi konas tiun japanan floron, kiun ankaŭ multaj el la rusoj havas en tiu ĉi urbo? Ĝi havas delikatajn foliojn. Kiam vi tuŝas ilin, la folioj klinas sin kaj restas tiel dum longa momento. Nu, tia floro estas ankaŭ mia fratino en sia koro.
Gramatiko
SIn: возвратное местоимения si 'себя', употребляется только в 3-м лице. Li kombas lin = Он причесывает его; Li kombas sin = Он причесывается (причесывает себя). Mi kombas min = Я причесываюсь (причесываю себя). Ni kombas nin = Мы причесываемся (причесываем себя).
SIa: притяжательное местоимение 'свой' образованное от возвратного si, употребляется только в 3-м лице. Li vizitas lian fratinon = Он посещает его сестру (сестру кого-то другого); Li vizitas sian fratinon = Он посещает свою сестру.
Egaleco esprimatas / равенство выражается
TIEL... KIEL...: Так же … как ... La lilio estas tiel delikata kiel la rozo = Лилия такая же деликатная/изящная, как и роза. Иногда, если смысл понятен, tiel может быть опущено: Ŝi estis [tiel] ruĝa kiel kankro.= Она была красная как рак. Li naĝas [tiel] rapide kiel fiŝo = Он плавает быстро, как рыба.
Prepozicioj
POR: для, чтобы, за. Указывает цель, намерение. Por kio vi venis? = Для чего ты пришел? Ŝi estos bona fratino por vi = Она будет хорошая сестра для тебя. Kvin rublojn por la tago = пять рублей в день. Sxi venis por tri semajnoj = Она приехала на три недели. Preparo por la kongreso = Подготовка к конгрессу.
DUM: предлог ‘в течение’; союз ‘в то время как’. Li restis tiel dum longa momento = Он оставался так (в таком положении) в течение продолжительного момента. Dum li parolis = В то время как он говорил. Dum libera tempo = в свободное время.