Kvankam li suferis en mizera stato pro siaj krimoj, el lia sankta monaĥa vivo en la frua
periodo rezultis, ke li fariĝos Paceka Budho nomata Atisara en la malproksima estonteco. Kiel
Paceka Budho li povos atingi iluminiĝon per siaj propraj klopodoj.
2-6. La Budho kaj Reĝino Kema
La Budho komisiis por la monaĥa komunumo du ĉefajn disĉiplojn, kiuj estis estimataj
Ŝariputa kaj Mogalana. Li ankaŭ komisiis du ĉefajn disĉiplinojn por la monaĥina komunumo. Ili
estis estimataj Kema kaj Upalavana.
Kema estis unu el la belaj reĝidinoj de Reĝo Bimbisara. La budhaniĝo de Kema estis unu el
la raraj okazoj, ke la Budho ŝanĝis la menson de aliuloj per sia magia povo. Antaŭe la Budho
neniam uzis sian povon por regi la menson de aliuloj, sed nur por krei ilian komprenon kaj estigi ilian saĝon.
Kema estis tiel bela kiel plena luno reflektita en trankvila lago je la noktmezo. Ŝiaj vangoj
estis glataj kiel lotusaj petaloj kaj ŝiaj okuloj brilis kiel gemoj. Ŝi tute ne volis vidi la Budhon ĉar ŝi aŭdis, ke li neniam parolis pri la korpa beleco.
En malvarmeta kaj briza mateno, Kema decidis viziti la monaĥejon, kiun Reĝo Bimbisara
konstruigis por la Budho en la Bambuaro. Sciuroj sin amuzis en la fruktoplenaj arboj, kiuj sternis siajn ombrojn sur la herbejo. La lageto estis kovrita de akvolilioj kaj delikata aromo de jasmeno plenigis la aeron.
Kema tuj altiriĝis de profunda kaj klara voĉo venanta el la predikejo. Ĝi similis nenion, kion
ŝi aŭdis antaŭe. Ĝi estis pli bela ol birdaj kantoj je la mateniĝo. La voĉo estis varma, komfortiga kaj plena de amo kaj prizorgemo. Ĝiaj vortoj estis tiuj de saĝo.
Kiel abelo al aroma floro, Kema sin movis al la halo, kie la Budho estis predikanta. Ŝi kovris
sian vizaĝon per la skarpo kaj sidiĝis en la malantaŭo de la halo, por ke la Budho ne rekonu ŝin. Ŝi tute ne imagis, ke la Budho scias bone, kiu ŝi estas kaj pri kio ŝi pensas.
Per sia magia povo la Budho kreis figuron de la plej bela knabino ĉirkaŭ dekses-jara
starantan ĉe li kaj ventumantan lin. Kema raviĝis de ŝia beleco kaj fiksis sian rigardon al la
knabino.
“Jen, rigardu sian belan nazon, ŝian buŝon, ŝiajn brakojn kaj fingrojn,” pensis Kema, “Kun
ŝia perfekta aspekto ŝi similas al pompe disfloranta floro en printempo. Ŝi estas multe pli bela ol ĉiuj, kiujn mi vidis antaŭe, kaj eĉ multe pli bela ol mi mem.”
Post nur momento Kema pensis, ke ŝiaj okuloj mistifikis ŝin. Ĉu ŝi vidis la junan knabinon
maljuniĝanta? Jes. Kaj la beleco forlasis la belulinon. Ŝrumpoj aperis sur ŝiaj vizaĝoj. La rideto sur ŝiaj lipoj similaj al lotuspetaloj ŝanĝiĝis en sendentan grimacon. Ŝiaj haroj griziĝis kaj poste blankiĝis. La sveltaj kaj fortaj kruroj maldikiĝis kaj malfortiĝis, kaj ŝi falis sur la plankon. La figuro de la juna knabino ŝanĝiĝis en okdek-jaran maljunulinon.
Kema vidis, ke tiu ĉi maljunulino mortis kaj putris ĝis ŝiaj ostoj fariĝis polvo. Ŝi komprenis,
ke simile al la aminda figuro, iutage ankaŭ ŝi mem maljuniĝos kaj mortos. Ŝia vanteco de korpa
beleco tute forlasis ŝin kaj ŝi subite komprenis la efemerecon de la fizika korpo kaj homa vivo.
Ŝi fariĝis arahanto kaj iris en la monaĥinan komunumon konsentite de Reĝo Bimbisara. El la
monaĥina komunumo ŝi famiĝis pro sia interna scio.
2-7. La Budho kaj milionulo
Milionulo Anatapindika nomiĝis Sadaria, sed pro lia granda malavareco oni nomis lin
Anatapindika, kiu signifas helpemulon al bezonantoj.
Anatapindika volis aĉeti parkon grandan kaj belan por la Budho, sed ĝi apartenis al Reĝido
Ĝeta, kiu ne volis vendi ĝin. Li finfine sukcesis elaĉeti ĝin de la reĝido per tiom da mono, ke li kovris la tutan spacon de la parko per ormoneroj. Li konstruigis la faman Ĝetavanan monaĥejon,
en kiu la Budho pasigis multajn pluvsezonojn. La Budho pasigis plejparton de sia vivo en tiuj
kvietaj cirkonstancoj kaj faris plej multajn predikadojn tie. Finfine, la Budho pasigis dudek kvar pluvsezonojn en la Ĝetavana Monaĥejo.
La Budho faris kelkajn predikadojn al li por laikaj homoj. Du el la predikadoj estis pri
malavareco kaj kvar feliĉoj. En la predikado pri malavareco, la Budho diris, ke la unua ŝtupo de la Budhiĝo estas praktikado de malavareco kiaj almozdono al monaĥoj kaj kostruado de monaĥejoj.
La afero pli grava ol malavareco estas rifuĝo en la Tri Gemoj, kiuj estas la Budho, Darmo kaj
Samgo), kaj observado al la Kvin Maksimoj, kiuj estas la kvin reguloj helpantaj al homoj
disciplini siajn parolojn kaj kondutojn. La afero pli grava ol observado de la Kvin Maksimoj estas konstanta praktikado de meditado pri bonkoreco. Sed la plej meritoplena konduto laŭ la Budho
estas disvolvi enrigardon en la efereran naturon de ĉiuj aferoj.
En la predikado pri la kvar feliĉoj haveblaj por ordinaraj homoj, la Budho menciis la feliĉojn
pri posedo, riĉaĵo, senŝuldo kaj senkulpo.
La feliĉo pri posedo signifas homan kontentecon pri gajno de riĉaĵo per honestaj metodoj kaj
diligenta laborado. La feliĉo pri riĉaĵo estas homa kontenteco en elspezo de la propra riĉaĵo dum la devoplenumado.
La feliĉo pri senŝuldo estas homa kontenteco, kiun homo ĝuas kiam li scias bone, ke li havas
nenian ŝuldon grandan aŭ malgrandan al aliaj.
La feliĉo pri senkulpo estas kontenteco de homo, kies kondutoj korpa, parola kaj pensa ne
kaŭzis malutilon al aliaj, kaj kiu estas libera de ĉiuj kulpoj.
Kiam Anatapindika unuafoje renkontis la Budhon ĉe Sitavana arbaro proksima al Raĝagaha,
lia fido al la Budho estis tiel forta, ke aŭroro aperis el lia korpo. Aŭdinte la Darmon unuafoje Anatapindika fariĝis sotapana, kiu estas la unua ŝtupo de sankteco.
2-8. La Budho kaj farmisto
Iam la Budho estis en la vilaĝo de Ekanala en Magada. Pluvis kaj estis tempo por semado.
Kiam la folioj ankoraŭ estis malsekaj pro roso en la frua mateno, la Budho iris al la kampo, kie laboris bramano kaj farmisto Kasibaradvaĝa kun laborantoj de kvincent plugiloj. La Budho atingis je la tempo por la bramano disdoni manĝaĵojn al siaj laborantoj. La Budho atendis, ke iu donos al li manĝaĵon. Sed kiam la bramano vidis la Budhon, li mokis lin kaj diris: “Mi plugas kaj semas,
kaj jam plugis kaj semis, do mi manĝas. Asketo, vi ankaŭ devas kaj devis plugi kaj semi por
manĝi.”
“Bramano, ankaŭ mi plugas kaj semas,” respondis la Budho. “Kaj jam plugis kaj semis, do
mi manĝas.”
La konfuzita bramano diris: “Vi asertis, ke vi plugas kaj semas, sed mi neniam vidis vin
pluganta.”
La Budho respondis: “Mi semas kredon kiel semojn. Mia disciplino estas la pluvo. Mia saĝo
estas la jugo kaj plugilo. Mia modesteco estas la koltro. La menso estas ŝnuro. Atentemo estas la soko kaj vipo. Mi estas sindetenema en miaj kondutoj, paroloj kaj manĝaĵoj. Mi semis kun vereco.
La feliĉo gajnita de mi estas liberiĝo el suferado. Kun persisteco mi portis mian jugon ĝis la atingo de nirvano. Mi jam tiel plugadis. La laboro donis rikolton de senmorteco. Tiel plugante oni fuĝas el ĉiuj suferoj.”
Aŭdinte la klarigadon de la Budho, la bramano konsciis sian eraron kaj diris: “ Bonvolu
manĝi laktan rizon, Estimata Gotamo! La estimata Gotamo estas vera farmisto ĉar liaj plantaĵoj
donos frukton de senmorteco! Dirante, la bramano plenigis grandan bovlon per lakta rizo kaj
oferis ĝin al la Budho.
La Budho rifuzis la manĝaĵon, dirante, ke li ne akceptas manĝaĵon interŝanĝitan per siaj
instruoj.
La bramano genuiĝis ĉe la piedoj de la Budho kaj petis, ke tiu ordinu lin kiel monaĥon. Post
nelonge, Kasibaradvaĝa fariĝis arahanto.
2-9. Malamo de Magandija