"famego". Li deprenis siajn juvelajn ornamaĵojn, demetis reĝidajn kostumojn, kaj donis ilin al Ĉano, por ke li reiru al la reĝo. Poste, la reĝido eltiris sian spadon, tranĉis siajn longajn harojn, surmetis simplajn vestojn, elprenis almozan bovlon, kaj petis, ke Ĉano reiru kun Kantako.
"Estas senutile por mi vivi en la palaco sen vi, mia mastro," diris Ĉano malĝoje, "Mi volas sekvi vin." Sed Sidarto ne permesis lin resti kvankam li petis trifoje.
Finfine Ĉano ekiris, sed Kantako rifuzis sin movi. La reĝido diris al sia ĉevalo tre ĝentile:
"Bonvolu reiri kun mia amiko, Kantako. Ne plu atendu min." Sed Kantako pensis: "Mi ne plu vidos mian mastron denove." Larmoj fluadis el ĝiaj okuloj kiam ĝi senĉese najlis sian rigardon al la reĝido, ĝis li sin turnis kaj foriris el la vido. Kiam Sidarto malaperis el la horizonto, disrompiĝis la koro de Kantako, kaj ĝi mortis pro malĝojo.
12. Ofero de Reĝo Bimbisaro
De Rivero Anomo, la juna reĝido vagis de loko al loko sin vestinte kiel almozulo. Li hazarde
vagis al Urbo Raĝagaho, kie vivis Reĝo Bimbisaro. Kun sia almozbovlo en la manoj, Sidarto iris
en la stratoj kolektante manĝajon de domo al domo kiel ĉiuj aliaj religiaj monaĥoj. Oni eknomis
lin "Ŝakjamunio" aŭ la Saĝulo de Ŝakja Klano. Aliaj nomis lin "Asketo" aŭ "Asketo Gotamo", sed neniu plu nomis lin Reĝido Sidarto.
Li estis tre bela, juna, sana, pura kaj diskreta. Li parolis tre sincere kaj ĝentile. Li ne petis, ke oni donu ion al li, sed estis feliĉo kaj plezuro por homoj meti iom da manĝaĵo en lian bovlon.
Iuj homoj iris al la reĝo kaj raportis: "Via Reĝa Moŝto, venis junulo, kiun iuj homoj nomas
‘Asketo Gotamo’. Li estas tre pura, diskreta, bonkora, ĝentila, kaj tute ne simila al almozulo."
Apenaŭ Reĝo Bimbisaro aŭdis la nomon "Gotamo", li tuj sciis, ke tiu reĝido estas la filo de lia amiko Reĝo Sudodano. Li tuj iris al la reĝido kaj demandis lin: "Kial vi tiel faras? Ĉu vi kverelis kun via patro? Kial vi tiel vagas? Restu ĉi tie kaj mi donos al vi duonon de mia regno."
"Grandan dankon al vi, sinjoro. Mi amas miajn gepatrojn, edzinon, filon, vin mem kaj ĉiujn
aliajn homojn. Mi volas trovi metodon por ĉesigi maljuniĝon, malsaniĝon, maltrankviliĝon kaj
morton. Do mi daŭre klopodos por tio." Dirinte, Asketo Gotamo foriris.
13. La unuaj instruistoj de la Budho
Tiam en Hindio troviĝis multaj religiaj instruistoj. Unu el la instruistoj plej bonaj kaj famaj
estis Alaro kalamo. Asketo Gotamo iris lerni ĉe li. Li restis ĉe la instruisto kaj lernis de li multajn aferojn inkluzive de meditado. Fine, Alaro kalamo diris ne plu kapablante instrui lin: "Nun vi jam estas same erudicia kiel mi mem. Troviĝas nenia diferenco inter vi kaj mi. Restu ĉi tie kaj akceptu mian pozicion kaj kune kun mi instruu miajn lernantojn."
Sed Gotamo tute ne interesiĝis pri la restado. Kvankam li lernis multe, tamen li sciis bone, ke
li ankoraŭ estas viktimo de maljuniĝo, malsaniĝo kaj morto, kaj ke lia klopodo ne finiĝis.
Do Gotamo forlasis Alaron Kalamon kaj klopodis por serĉi novan instruiston. Finfine li trovis
alian grandan instruiston Udako, kiu famiĝis pro sia inteligenteco. Gotamo denove lernis tre
rapide kaj baldaŭ sciis tiel multe kiel sia instruisto. Li trovis, ke Udako ne povos instrui al li kiel ĉesigi suferon, maljuniĝon, kaj morton, kaj krome, li aŭdis neniun, kiu povis solvi tiujn
problemojn. Asketo Gotamo malesperiĝis refoje kaj forlasis Udakon kun firma decido, ke li
klopodu per si mem ĝis li trovos la kaŭzon de ĉiuj suferoj en la homa vivo.
14. Klopodo en ses jaroj
Forlasinte sian duan instruiston Udako, Reĝido Sidarto famiĝis kiel Asketo Gotamo. Li
renkontis siajn kvin amikojn Kondano, Badiĝo, Vapo, Mahanamo kaj Asaĝio. Rezigninte la
luksajn palacon kaj vivon, ili fariĝis asketoj aŭ lernantoj pri la vivo kaj ekvivis mallukse. Ili iris al Uruvelo, kie Gotamo klopodis kaj torturis sian korpon ses jarojn dum liaj kvin amikoj subtenis kaj prizorgis lin.
"Mi praktikos asketismon ĝis la plej alta grado," decidis Gotamo, "Tio estas la vojo por atingi saĝon." Li praktikis fastadon, kio estis unu el la plej bonaj metodoj por atingi saĝon laŭ onia opinio. Li tenis sian vivon per nur grajno da rizo ĉiutage, kaj poste tute per nenio. Lia korpo tiel maldikiĝis, ke liaj kruroj similis al bambuaj bastonoj; lia spino similis al ŝnuro; lia brusto similis al nefinita domsupro, kaj liaj okuloj kaviĝis profunde kiel ŝtonoj en profunda puto. Lia haŭto
perdis sian oran koloron kaj tute nigriĝis. Fakte li aspektis kiel vivanta ostaro senkarna. Li
persistis en la meditado malgraŭ la sufero de teruraj doloro kaj malsato.
Alia metodo por torturi la korpon estas, ke oni sin detenas de spirado por longa tempo ĝis li
perceptas grandan doloron en siaj oreloj, kapo kaj la tuta korpo. Li povus fali sur la teron perdinte sian konscion. Dum la periodoj de la plena kaj nova lunoj li iris en arbaron aŭ tombejon por mediti surportante malnovajn ĉifonaĵojn kolektitajn de tombejo kaj rubejo. Li havis timon en la komenco, precipe kiam alvenis sovaĝaj bestoj, sed li neniam provis forkuri. Li restis kuraĝe en tiuj timindaj lokoj meditante tutan tempon.
Dum ses jaroj li faris tiujn praktikadojn. Kvankam li longe klopodis spite al grandaj doloro
kaj sufero, tamen li trovis nek saĝon nek respondon al siaj demandoj. Li fine pensis: "Tiuj troaj rigorecoj ne estas la vojoj al iluminiĝo." Li ekiris almozpeti manĝaĵon tra la vilaĝo por sin resanigi.
Kiam liaj kvin amikoj vidis tion, ili forlasis lin malesperiĝinte. Ili foriris de li kun siaj bovloj kaj roboj kaj ne plu volis fari ion ajn por li.
15. La ora bovlo
Ĝuste tiam en najbara vilaĝo Senanio vivis juna, bela kaj riĉa knabino Suĝata, kiu deziris
samklasan edzon kaj filon. Ŝi atendis longajn jarojn sed ŝia deziro ne realiĝis. Oni proponis, ke ŝi iru al iu banjanarbo ĉe Rivero Neranĝaro kaj preĝu al la arba feo por havi edzon kaj filon. Ŝi agis laŭ la propono, kaj poste, edziniĝis al junulo kaj ili havis amindan filon. Ŝi estis tiel feliĉa, ke ŝi decidis plenumi sian promeson al la arba feo pro la realiĝo de siaj deziroj.
Suĝata havis mil bovinojn. Ŝi bredis ilin per dolĉa plektokreskaĵo nomata Valmio, por ke la
bovina lakto estu dolĉa. Ŝi melkis tiujn mil bovinojn, kaj per la lakto nutris kvin cent bovinojn, per kies lakto ŝi nutris ducent kvindek bovinojn, ĝis ŝi bredis nur ok bovinojn siavice per la lakto. Ŝi faris tion nur por akiri la plej dolĉan kaj nutroriĉan lakton, per kiu ŝi faros bongustan laktan rizon kiel oferaĵon al la arba feo.
Kiam ŝi okupiĝis pri la lakta rizo, ŝi surpriziĝis vidinte, ke al ŝi kuris ŝia servistino, kiu iris purigi kaj pretigi la spacon sub la banjanarbo. Kun grandaj ĝojo kaj ekscitiĝo, la servanto diris:
"Mia mastrino! La banjana feo estas meditanta sub la arbo. Kiel feliĉa vi estos, ke la feo persone akceptos vian manĝaĵon."
Suĝata ankaŭ tiel ĝojis kaj ekscitiĝis, ke ŝi dancis kune kun la servistino. Ili des pli bone
pretigis la laktan rizon kaj metis ĝin en oran bovlon.
Portante la bongustan laktan rizon, ili ambaŭ iris al la banjanarbo. Suĝata vidis la meditanton
kaj tuj perceptis, ke tiu estas sanktulo. Estante bela kaj orkolora, la meditanto sidis trankvile. Ŝi ne sciis, ke li fakte estas Asketo Gotamo. Ŝi riverencis kun respekto kaj diris: "Sinjoro, bonvolu akcepti mian donacon de lakta rizo. Vi sukcesos en viaj klopodoj kiel mi jam faris."
Asketo Gotamo manĝis la dolĉan densan laktan rizon, kaj poste baniĝis en Rivero Neranĝaro.
Tio estis la lastaj manĝaĵo kaj baniĝo dum liaj sep semajnoj. Kiam li finis tion, li prenis la oran bovlon kaj ĵetis ĝin en la riveron, dirante: "La bovlo iru kontraŭ la fluo se mi baldaŭ sukcesos fariĝi Budho hodiaŭ. Se ne, ĝi drivu laŭ la alkvofluo." La ora bovlo iris kontraŭ la fluo kaj ĉiam restis en la mezo de la rivero.
16. Klopodo por iluminiĝo