Няўжо, закон жыцця, няўхільны лёс,
Няўмолытае наканаванне часу,
Каб кожны шкарлупінаю аброс
I заставаўся ў той труне сам-насам?..
Я клічу вас, таварышы мае,
Да звонкай той юнацкае заставы,
Дзе клятвы мы пакінулі свае,
На смерць якіх ніхто не даў нам права.
Хіба яна, адна яна, на ўсім
Паставіць крыж апошні права мае,—
Але тады, як самі мы згарым...
Вось толькі той, хто тлее, ці згарае?..
ВІНА
Радзіма, Беларусь, прыпынак судны
Паміж сівых вякоў,
Блукаў я па зямлі тваёй пакутнай,
Ды не стварыў шляхоў.
Сляды былі. Але вуголлем часу
Пакрыта ўсё.
І вечнасць гладзіць перастылым прасам
Душы рыззё.
Наводзіць шык? Дзеля чаго, скажы мне,
Калі няма шляхоў?
Няўжо з табою стануцца чужымі
Сыны сыноў?
Напэўна ж — не. Ды я і сам не згодзен,
Каб заўтра ты была
Нямою пры жывым сваім народзе —
Як хата без святла.
Сынам з «кароткім курсам» у галовах
Дай шырыню.
Хто верыць, што тваё згарае слова,—
Дай ім агню!
Хто рэвалюцыю ў спектаклі перайначыў,
На лозунгі павёў шаблонны грым,—
Хай затрымцяць трусліва, як пабачаць,
Што слова не гарыць!..
Спытай усіх — як на сканчэнні свету:
«Маціпрадаўцы вы альбо сыны?»
А суд людскі не вінаваць пры гэтым,—
Віноўныя — яны. Адны яны.
* * *
Помніце, як птушкі грыбнікам высвіствалі
І пра неруш песні на прамень нанізвалі?..
А як пруцца — бачылі —
напралом з транзістарам,
А калі пры сіле — нават з тэлевізарам?..
Ці музычны момант? Ці музычны молат?
Ці то землятрусы музыкі бушуюць?
Хто тут разбярэцца, як займае мову...
А пачнеш гукацца — сам сябе не чуеш...
Вось дзе ў лесе радасці —
і звярам, і птушкам!
Гнуцца лозы долу, і сасну хістае.
Дуб, хоць глухаваты, а прасіў заглушкі
Дзятла на ўсе вушы да зімы паставіць.
Аб грыбным сезоне ў прыгараднай зоне
Завываюць трубы і трамбоны гаўкаюць...
З гаю выбягаюць: «Дзе схавацца сёння?!» —
Нават мухаморы з бледнымі паганкамі.
Д'ябальскай арцеллю ВІА вар'яцее,
Аб камлі магутныя б'ецца какафонія,
У травінкі кожнай — дрыжыкі па целе,
Гоніць зайца ў вёску дзікая агонія.
Можа, тут прытуліцца,
Можа, тут схаваецца,—
Пасядзіць на вуліцы
З дзедам на завалінцы?..
* * *
У вераснёўскім лесе
Ветрык лісцём церусіў,
Як летуценнем імпрэсій
Музыка Дэбюсі.
Ціха было і ўтульна...
Ды раптам — той голас гусей...
Аб чым ён? Якую адтуль нам —
З-пад неба — вестку нясе?
Той голас,— ты чуў яго быццам,
Калі і цябе не было.
Ты чуў, бо не можаш забыцца.
Хоць год — мільёны сплыло...
Адкуль расстайная памяць
З усім хараством зямным?..
І холад касмічны паліць
Здагадкай, што мы не згарым...
Што мы ўсяго толькі ў выраі
I ў прадчуванні бяды
3 зямлі карані свае вырвалі,
Ляцім — i не знаем куды...
* * *
Б'юць па чэраве і па чэрапе —
Хто абжорствам, хто какафоніяй.
А з якіх крыніц ваду чэрпаем,
Смык чыёй смалой каніфолены?..
Перад кім душой мы рабынімся,
Дэцыбелаў сцяной адгароджаныя?
Дзе згубіліся? Як забыліся,
Што сваёй зямлёй мы народжаныя?
Скрынкі з музамі д'ябл-музыкі,
Як гарбы, нясём перад пузамі.
Галаву «метал» цяжка тузае
І грыміць у ёй, нібы ў кузаве.
Хто цябе прадаў, песня родная,—
Ці бяздомны спец, ці купец ліхі?
І пад Віцебскам, і пад Гродняю
Буйна плодзіцца меламан глухі...
Хто закрыў нам душу на ўсе застаўкі,
Каб для памяці ў ёй — ні адтулінкі?..
I ў навушніках сыны вушастыя —
Як духоўныя беспрытульнікі...
РЭХА ЗВАЛЕНАГА ДРЭВА