Не падняць аберуч мундзіра...
«Мерзлаты застойныя прáледні…»
«Можа, праўду шукаць у Сібіры,
Дзе шукаў ледзь не кожны праведнік?
«Пашукайце, што побач страчана,—
Ці не лепей паехаць у Лепель?..»
«Перадаць ці прадаць нашу спадчыну?..» —
Гвалт народжаных у кураслепе...
«Лішні клас для роднае мовы...»
І «з народа» вокліч нязгоды:
«Нам было і таго дастаткова...»
«О народ, не дастойны свабоды» —
Гэта кліча тэатр на прэм'еру...
А ў канцы паласы — як падскрэбышы:
Жыццяпіс Дэбюсі, і Дэбіша
Верш да славы грукае ў дзверы...
Шар зямны да вачэй абклеены:
У навінах — як дошка аб'яў.
Словы, словы — нібы з канвеера...
А навокал — вецер гуляў...
Вецер шумеў,
Бо гаварыць не ўмеў...
* * *
У суседнім стагоддзі,
Як у суседняй кватэры,
Нехта замуж выходзіць,
Нехта ломіцца ў дзверы.
Нехта бомбу рыхтуе
Пад залатую карэту...—
Бачу ўсё я і чую,—
Толькі ў кірунку «рэтра».
Ды бунтуе цікаўнасць:
А што пад шыльдай «футурум»?
Да суседа на каву —
Уніз ці на верхатуру?
Як мне з тою кватэрай,
Як жа мне з тым суседам,
Што з невядомай эры
Прыйдзе за намі следам?..
Пуста, глуха, бязлюдна...
Грукаю ў дзверы: «Зямеля!..»
Ні гуку... Спяць непрабудна?
Ці нарадзіцца не ўспелі?
Ці там у бога парада:
Як слана генерыраваць з мухі?
Ці там «сусветны парадак»
Пасля атамнай завірухі?..
* * *
Зоркі неба гайдалі
Тужлівым, няроўным святлом,
Хтосьці клікаў удалеч —
Узляцець над будзённасці тлом.
Я наважваў узняцца,
А думы цяжкія гнялі:
Хочаш чыстым застацца
Над брудам пакутнай зямлі?
Быць святым i шчаслівым
І песню багоў разумець,
Над чарнобыльскай нівай
Анёльскім крылом зіхацець?
Над нікчэмнаю тратай
Умалотнага звону славес,
Над бяссонніцай бюракрата:
Каб ніхто ў яго крэсла не ўлез?
У Парыж ці ў Кентукі
Ляцець па вясёлы нектар?
Мець — заброснены тукам —
Уежны i ўлежны навар?
Стаць глухім і не чуць храпаты
Смех бяссілля, свінец пагроз
Над сасоннікам Курапатаў,
Што з касцей чалавечых прарос?
Стаць сляпым і не бачыць
Запалыя грудзі магіл,
Дзе двухногія з хваткай сабачай
У бязвіннай крыві чырванілі сцягі?..
Стаць беспамятным монстрам,
Па гісторыі перціся ўброд,
На бязмоўнасці востраў
Пасяліць свой адвечны народ?
Адарвацца ад Начы,
Што згубіла свае берагі,
І над кнігавак плачам
Рабіць пераможна кругі?..
...Хтосьці ўзлёт абяцае
І зорнай абводзіць рукой
Абярэжнасці круг: са святымі айцамі
Зямнымі — упакой і высокі спакой...
Толькі гэткага лёсу
Не даруе мне маці-зямля...
Вы прабачце, нябёсы,
Я свой рай адсвяткую пасля...
* * *
Чужыя згублены шляхі,
Пайшлі, нібы вада ў сухі,
Пустыняй спражаны пясок;
Свае — заваламі гадоў —
Сцяжынцы кволай, без слядоў,
Ляглі на горла — папярок.
* * *
З глыбінь сусвету да мяне
Прыходзіць гэта слова,
Дзе ўсё былое прамільгне,
Як сутнасці аснова,
Дзе ўсё, што будзе праз вякі,
Перад вачыма стане,
І незнаёмы дзень з рукі
Узлятае як пытанне...
Усё зліецца ў слове тым,—
І хто мяне ўратуе
Ад несмяротнай нематы,
Як бачу зорку тую?
Я ўсім гатоў ахвяраваць,
У вечнасці пытаю:
Як слова тое мне назваць? —
Адзін сусвет і знае...
НОЧ НАД ТОМІКАМ МАРЫНЫ ЦВЯТАЕВАЙ
На душу цяжкай цемрай абрынуты,
Лёд на ўсходзе неба адтайвае,
Нібы верш, пракрычаны Марынаю,—
О зямля мая, зорка расстайная,
Адлятаючы, забяры мяне,
Не пакінь з той заклятаю тайнаю —
З той лясною, траўнай, звярынаю,
Пракрычанай з пятлі Марынаю,
Не пачутай i растаптанаю...
Адступіся, мой Змей Гарынавіч,
Дай прайсці, дзе зоркі злятаюцца
З лёсам — д'ябальскай віктарынаю...