— Будзем лічыць гэта ўступам да галоўнага, — Корзун шчыра ўсміхнуўся жанчыне. — Што, акрамя нізкай эфектыўнасці вытворчасці, можна сказаць пра «Зялёны Бор»?
— Вы ўзялі толькі тое, што для калгаса выйгрышнае. А мне, як чалавеку, зацікаўленаму непасрэдна, хацелася б ведаць і так званую тэхналогію: што, як і адкуль бярэцца?
— Шкада, што я загадзя з вамі не пракансультаваўся, прывёз бы вам гэтыя даныя.
— Навошта вам такая дакладнасць? — шчыра здзівілася Мухіна. — Вы ж не газетчык, які абагульняе перадавы вопыт.
— Зрабіце скідку на маю ўедлівасць. — Перадавы вопыт Корзун сапраўды паказваць не збіраўся, хай гэтым займаюцца тыя, каму належыць. Але і не мог жа ён зараз сказаць нешта накшталт таго, што задача міліцыі хутчэй наадварот — ускрываць вопыт неперадавы, які яго аўтары шырока паказваць намеру не мелі. Але лічбы, якія не папалі ў Корзунаў блакнот, маглі быць у запісной кніжцы Рамейкі. Раптам Абабурка не ўсё з іх размовы ўспомніў?
— Ат, — Мухіна не без жалю паглядзела на запоўненыя напалавіну нейкія справаздачныя лісты, якія ляжалі перад ёю, — дзе маё не прападала. Зайдзіце ці пазваніце заўтра, пастараюся пагаварыць з калгасам па тэлефоне. Дабяру тое, што вы не ўзялі.
Аднак назаўтра, калі Корзун пазваніў, Мухінай на месцы не аказалася. Сказалі, што яе тэрмінова паслалі абагульняць у адным з раёнаў станоўчы вопыт.
Вядома, у Мухінай свае абавязкі і сваё кіраўніцтва, прэтэнзій да яе за паездку Корзун прад'яўляць права не меў. Аднак адчуў сябе пакрыўджаным, ён жа не з вуліцы прыйшоў, не трэба было абяцаць. Не можаш зрабіць — так і скажы, папярэдзь, загад не дахаты ж ёй прынеслі з упраўлення. Звярнуўся б да другога спецыяліста. Чакаць Мухіну цэлы тыдзень склаўшы рукі не выпадала — хлопцы ў аддзеле вольнай хвіліны не маюць. Могуць і яго падключыць да каго-небудзь у дапамогу. А які з яго памочнік, калі ўсё роўна падсвядома будзе трымаць у галаве Рамейку. Напэўна, ніколі не навучыцца адразу, калі гэтага вымагаюць акалічнасці, пераключаць увагу на іншае. Нават закончыўшы справу, яшчэ немалы час у думках вяртаецца да яе, аналізуе, шукае прамашкі і памылкі. Але нічога не папішаш. Такая праца, яна не дае перадышкі, паслаблення. І Корзун пайшоў да Юркаўца.
Напэўна, маёр навучыўся разбірацца ў магчымасцях і характарах сваіх падначаленых. Выслухаўшы Корзуна, самастойнага задання не даў, а сказаў:
— Падключыся да Дзюбы.
Гэта таксама не было падарункам — Дзюба ніяк не мог разабрацца ў тых кватэрных кражах, пра якія нядаўна дакладваў на нарадзе ў аддзеле. Праўда, прыпражным быць быццам бы лягчэй, чым самому цягнуць воз. Але Корзун і прыпражным будзе паводзіць сябе, як караннік, не ўмее адседжвацца за чужой спіной. Толькі перад тым, як акунуцца ў новую справу, звяжацца з Пратасенем, ці няма там чаго новага?
— Аляксандр? Здароў, здароў, рады чуць цябе! — забасіў пракурор. — Сваю лінію ўсё-такі цягнеш? Давай, давай, мы тут таксама нешта маем.
— Што гаворыць шафёр? — Корзун паспеў ужо трохі вывучыць Пратасеню, лічыў яго чалавекам памяркоўным, нязлосным і дараваў яму паблажлівы тон. Відаць, мае падставы іранізаваць з Корзунавых прыдумак.
— Усё тое ж. Маўляў, падняўся журналіст на ногі і сказаў, каб ехаў.
— Мабыць, не хлусіць… — уставіў Корзун, успомніўшы, як паводзіў сябе шафёр Кучаронак тады ў пракуратуры.
— Мабыць, усё-такі хлусіць! — Пратасеня гаварыў упэўнена. — Для яго гэта вельмі выгадны варыянт. Чалавек быў жывы, а чаго памёр — хто скажа? Я думаю, было так. Падбіў і завёз на пераезд, спадзяваўся віну на цягнік звярнуць. Не атрымалася, умяціна падвяла — прыйшоў да нас. Маўляў, і я, і не я.
Пратасеневы вывады адмаўлялі Корзунаву версію. Але Корзун не хацеў пагаджацца з пракурорам па іншай прычыне. Кучаронак, як паказалася, быў чалавекам сумленным, адказваў шчыра. Хаця, калі над табой павіснуць гадоў дзесяць турмы, усё зробіш, каб выглядаць шчырым. Корзун нахмурыўся. Што за пасада — ва ўсім сумнявацца, нічога без праверкі не прымаць. А можа, пракурору на месцы відней?
Мухіна аб'явіла аб сабе раней, чым Корзун чакаў.
— Прабачце, што з'ехала не папярэдзіўшы. Паслалі па адно, прывезла другое, — сказала яна. — Хацела б пабачыцца.
У яе голасе Корзуну пачулася нешта таямнічае. Ён паморшчыўся — не хапала, каб жанчына занялася ўласным расследаваннем. Памаўчаўшы, прапанаваў, стрымліваючы прыкрасць:
— Можаце і па тэлефоне.
— Лепш не трэба, — адмовілася яна цвёрда. Корзун згадзіўся, лаячы сябе за легкадумнасць, — складзе сабе партрэт чалавека, дасць яму характар і зыходзіць з гэтага, нібы хто застрахаваў яго ад памылковых вывадаў.
— Зараз буду, — паспяшаўся ён загладзіць сваю нетактоўнасць.
— Лепш я да вас.
Корзун паклаў трубку, зірнуў на Дзюбу, які заткнуў далонямі вушы, бо сваіх клопатаў хапала, і сказаў:
— От гэта характар! Паглядзіш — ніколі не падумаеш, хатняя гаспадыня, і годзе.
— Бойся гаспадарлівых жанчын, старшы лейтэнант Корзун, — на секунду адпусціў далонь Дзюба ад левага вуха. — Бегаць табе з авоськай па базарах, — і зноў заткнуў вушы.
Тое, што пачала гаварыць Мухіна, ашаламіла Корзуна. Ён прыпыніў яе і павёў да Юркаўца.
— Дрэнная арганізацыя працы, няправільнае размеркаванне кармоў — гэта кампетэнцыя сельскагаспадарчых органаў, і я прыйшла да вас не з гэтым, — Мухіна была ўсхваляваная, але гаварыла не збіваючыся, абдумаўшы ўсё. — Вам бы зацікавіцца прыпіскамі або куды знікае жывёла. У справаздачы значыцца, што калгас атрымаў прыкладна сем з паловай тысяч парасят. Хаця, па самых сціплых падліках, павінен быў атрымаць не меней дванаццаці тысяч. Спрабавала высветліць, чаму такая розніца ў лічбах, і не змагла. Улік заблытаны. Вось вам і славуты «Зялёны Бор». Ай, як прагледзелі мы!
— Куды ж падзеліся парасяты? — недаўменна спытаў Юркавец, нібы не чуў, што і Мухіна гэтага не ведае.
— Тлумачаць вялікім адходам, — сваёй думкі ў яе не было. — Але там, дзе няма ўліку, адход можа быць і натуральны, і штучны. Апошняе — ваша, здаецца, епархія. — Любіла, аднак, яна рэдкія слоўцы. — Таму не хацела гаварыць па тэлефоне.
— Та-ак, — Юркавец наўмысля прапусціў міма вушэй намёк Мухінай на крымінальны акцэнт яе адкрыцця, — кароль, такім чынам, голы? Як жа ім удавалася хадзіць у перадавіках?
— Містыфікатары! Умелі пыл пускаць у вочы. Вось ніхто і не праверыў, ці так гэта.
— А можа, і не хацелі? — Юркавец спакваля падводзіў жанчыну да думкі, што галоўнае ў гэтай гісторыі — ашуканства. Інакш пойдзе почут, што «Зялёным Борам» міліцыя зацікавілася, а хто зараз ведае, як Корзунава версія далей будзе развівацца. — І так, на жаль, бывае.
— На жаль, — пагадзілася яна. — Вам даведку зрабіць?
— Бадай, не трэба. Вы па сваіх каналах дзейнічайце, там разбяруцца, тым болей што, відаць, туды рэвізоры цяпер накіруюцца. А вам, Галіна Раманаўна, шчырае дзякуй, што так адказна паставіліся да нашай просьбы, — маёр праводзіў Мухіну да дзвярэй. Вярнуўшыся, не сеў за стол, прыхінуўся плячом да цёплай сцяны, унутры якой па-сучаснаму былі схаваныя трубы цэнтральнага ацяплення, задумаўся.
— Ці не гэтымі махінацыямі зацікавіўся Рамейка? — занепакоіўся Корзун. — Тады ўся гісторыя з ног на галаву становіцца.
— Думаеш, Абабурка нешта ад цябе ўтаіў? — Юркавец, аднак, паставіўся да паведамлення Мухінай стрымана. Але выпадак быў не той, калі можна абысціся адной-дзвюма фразамі.— Сумняваюся. Ты не спецыяліст, каб ухапіцца за сутнасць пытання, чаго яму ад цябе хавацца?! І ад Рамейкі таксама. І збіў жа Рамейку не ён, а Кучаронак, з якім Абабурка нават не знаёмы.