— Аркадзь Міхайлавіч, я ніколі не бяру на пушку, — узмаліўся Корзун. — Не сварыцеся. Кунцэвіч абкладзены з усіх бакоў, няма куды яму падзецца.
— Ну, пралаз ён мае. Што ты прад'явіш? Парваны кажух? Гэта не доказ.
— Але ён вінаваты! Вы згодны?
— Як Пратасеня — так. Як пракурор — не. Мы з табой пакуль не можам прад'явіць яму доказаў.
— Мне здаецца, Аркадзь Міхайлавіч, што галоўны доказ ёсць, можа, ён у мяне ў руках, можа, у гэтым пакоі,— ён азірнуўся, быццам спадзяваўся ўбачыць доказ побач.
— Як знойдзеш, пакажаш, — усміхнуўся Пратасеня. — А зараз давай яшчэ пройдземся па тым, што маем.
Корзун супакоіўся, задумаўся. Потым як схамянуўся:
— Помніце адбітак на партманеце?
— Гэта было б надта проста, — паківаў галавой Пратасеня.
— Але мы не правяралі.
— Кучаронак у Рамейкавы кішэні не лазіў.
— Ён — не, а нарыхтоўшчык?
— Параўнай, — згадзіўся Пратасеня. Ён не верыў, што той адбітак мае дачыненне да іх справы, але было прыкра, што не зрабіў праверку раней, паддаўся версіі «Кучаронак».
Паклікалі эксперта, Віктара Пятровіча Шчэрбу. Корзун падаў яму адбітак і папрасіў:
— Правер, ці не Кунцэвічаў часам?
— Ну, гэта проста, — угледзеўся ён у адбітак, — гэта, як кажуць шахматысты, справа тэхнікі, прычым нескладанай…
— Балбатун ты, Віктар Пятровіч, як табе толькі вераць у гэтым раёне, — Корзун ведаў, што Шчэрба любіць пагаварыць, але зараз яму было не да жартаў, і ён падагнаў эксперта: — Ты давай у лабараторыю, давай…
Шчэрба ўсміхнуўся і выйшаў.
Ён вярнуўся праз некалькі хвілін, пераможна зірнуў на Корзуна і сказаў:
— Ты памыліўся! Але тваё шчасце, што ты маеш справу са мной. Я пайшоў далей, так сказаць, праявіў ініцыятыву. — Гэты, — паклаў Шчэрба першы здымак на пракурораў стол, — быў на партманеце. — Прыладзіў побач другі.— А гэты належыць Абабурку, нам яго прыслалі заўчора. Да ведама, бо нешта там у яснагорскага заатэхніка і на наш раён выходзіць…
Ен тлумачыў яшчэ, гэтак жа не надта дакладна падбіраючы словы, а Корзун тупа думаў: няўжо ён памыліўся з Абабуркам? Ён заўважыў, як раптам змоўк, здзіўлена паглядаючы на яго, эксперт, як уздыхнуў Пратасеня. Разумеў, што трэба гаварыць, даказваць, аспрэчваць, але ў галаве было пуста.
XVI
За акном увачавідкі сінела зусім нядаўна яшчэ такое светлае неба. Толькі на захадзе была затрымалася вузенькая палоска барвіны, аднак і яна неяк у адначассе згасла. У пакоі стала цёмна, няўтульна. Але Корзун паленаваўся ўставаць і ісці да дзвярэй, дзе быў уключальнік. Ён сядзеў і слухаў, як за сцяной Святлана дыктавала машыністцы ці то нарыс, ці то артыкул. Чытала яна манатонна, не адцяняючы голасам асобныя словы або фразы, быццам гаворка была аб бяздушных лічбах, а не людзях. А можа, так і трэба дыктаваць — суха, без эмоцый, каб машыністка не захапілася зместам і не прапусціла што-небудзь? Ён слухаў і хацеў, каб гэта — і цёмны пакой, і роўны голас за сцяной — працягвалася доўга, бясконца. Сёння яму, як ніколі раней, патрэбна была адзінота. Ён і ад пракурора пайшоў адразу, следам за экспертам. Пратасеня не затрымліваў, не суцяшаў. Кіўнуў на развітанне, і ўсё. А потым, відаць, пазваніў Святлане. Бо чаго інакш яна раптам завітала б у гасцініцу сярод дня? Сцягнула Корзуна з ложка і прывяла ў рэдакцыю, загадаўшы пасядзець, пакуль вызваліцца. Быццам ён у роспачы, у адчаі і наогул згубіў галаву і яго нельга пакідаць без догляду. А яму падумаць трэба, ён з тых, хто доўга ідзе да вываду, але ўжо затое цвёрда стаіць на сваім. Гэта не натурлівасць, гэта — вера ў сябе. Бо калі ты, як флюгер, калі хапаешся за кожны факт і факцік, лёгка адкідваючы папярэдняе, памылка будзе ўвесь час хадзіць з табой побач…
Вярнулася Святлана, уключыла электрычнасць, бадзёра сказала:
— Чаго хаваешся ў цемры?
— Я не хворы, Света, — усміхнуўся Корзун, — я толькі злы.
— Спадзяюся, не на мяне? — яна кінула хуткі, востры позірк на Корзуна і пачала раскладваць аддрукаваныя лісты. — От і добра. Пакуль я вычытаю, пагартай падшыўку. Супакойвае, па сабе ведаю.
Корзун хацеў быў адказаць — уедліва, здзекліва, але засаромеўся: хіба Святлана вінавата, што ў яго нелады ў рабоце? Калі і вінаваты хто, дык толькі ён сам. Не адказаўшы, узяў падшыўку і пачаў чытаць. Здаецца, маленькая газета раёнка і выходзіць на тыдзень усяго тры разы, а калі робяць яе людзі таленавітыя, зацікаўленыя, то і ў кароценькіх матэрыялах можна ўбачыць, як і чым жыве раён. І Корзун непрыкметна захапіўся. Спачатку прачытаў некалькі выступленняў Якушавай. Усё-такі была яна разумная дзяўчына, умела мысліць — не проста пісала аб падзеях, а як бы ўзнімалася над імі, абагульняла асобныя факты, гутарыла з чытачом. Корзун скоса паглядзеў на яе — засяроджаную, далёкую, здавалася, нават ад гэтага кабінета — і задаволена пасміхнуўся: здольны чалавек яго знаёмая Якушава! Гартаючы далей, заўважыў інфармацыю аб матчы на першынство вобласці па валейболу. Пра каманду Ляснога ён чуў даўно. Яна нават у рэспубліканскіх сельскіх гульнях удзельнічала. І інфармацыю прачытаў з цікавасцю. Перамаглі мясцовыя валейбалісты, але сустрэча была напружанай, з пяці партый, і гульня ішла ачко ў ачко. Корзун задумаўся і раптам злавіў сябе на тым, што ўжо даўно глядзіць не на заметку, а на дату, калі выйшла газета. Ён аж пакруціў галавой: насланнё нейкае! І тады зразумеў, што матч адбыўся менавіта ў той вечар, калі загінуў Рамейка, чатырнаццатага лютага. Гэтыя дзве падзеі, вядома, ніяк не былі звязаны, проста ён, не зважаючы на сённяшнюю знаходку, у думках працягвае распрацоўку сваёй апошняй версіі з Кунцэвічам на першым плане…
— Можна здаваць! — Святлана патрэсла ў паветры рукапісам.
А Корзун зноў усміхнуўся: усё-такі яна абыходзіцца з ім, як з хворым. Прапанаваў:
— Паблукаем?
— А што? Здаецца, пацяплела.
— Не, на мароз бярэцца, — ён на хвіліну выключыў святло, пачакаў, пакуль вочы прывыкнуць да цемры, — вунь якое неба чыстае.
— Нішто, у мяне кажушок.
На вуліцы было ціха, не вельмі холадна, і Корзун са здавальненнем крочыў, поўнячыся ад марознай свежасці маладой сілай. Дзённыя нягоды нібы адсталі, адсунуліся кудысьці назад, як і не было іх, і ў душы нараджалася ўпэўненасць, што ўсё будзе добра. Ён не задумваўся, адкуль гэта адчуванне, мае яно дачыненне да Абабуркі з Кунцэвічам або да чаго іншага. Не хацелася думаць. Бо не часта выпадае вось так бесклапотна, без пэўнай мэты ісці па вуліцы, раптам паварочваць у незнаёмы завулак, у другі, трэці… Усё роўна куды, абы рухацца, адчуваць сябе дзейным, моцным, здаровым.
Святлана моўчкі ішла побач, хутаючыся ў пушысты футравы каўнерык. Пра што яна думала? Пра штосьці сваё? Або, можа, пра яго, Корзуна, баючыся неасцярожным словам нагадаць нядаўняе, непрыемнае? Калі-нікалі выбралася з хлопцам пагуляць, і такая сумная атрымліваецца прагулка.
— Не замерзла? — Корзун сёння не баяўся адзіноты, як, напэўна, думалі Святлана з Пратасенем, наадварот, але ўсё роўна быў удзячны ёй — за ўвагу, клопаты.
— Мне падабаецца, — дзяўчына адгукнулася ахвотна. — Тры гады жыву ў Лясным, а тут — упершыню. Як цудоўна!
Вечар сапраўды быў прыгожы. Свяціў месяц, кладучы на белую зямлю доўгія чорныя цені, іскрыўся снег, ледзь чутна шумелі голыя галінкі старых таполяў на ўзбочыне.
— Вось бачыш. А то, каб не я, а можа, Пратасеня, га, не выбралася б, — Корзун спыніўся, павярнуўся да Святланы.
— Страшны ты чалавек, Сашка, — засмяялася дзяўчына, — нічога ад цябе не скрыеш.
— Такая мая прафесія, — ён узяў дзяўчыну пад руку. — Магу яшчэ дадаць, што я зусім не засмучоны, як вы з пракурорам надумалі.
— Веру, няўдачы цябе заўсёды толькі падсцёбвалі, як пуга рысака.
— Напэўна, рысакоў падганяюць усё-такі шпорамі. А мне дык заўсёды хочацца працаваць без памылак. У нас гэта асабліва неабходна.
— Абабурка сапраўды злачынец? — і да яе дайшоў почут.
— Без доказаў не арыштоўваюць.
— Гэта так, цяпер часам нават з доказамі не арыштоўваюць. А не кожнага ж можна перавыхаваць.