yunwulfa — lupido
wunda — kwo vundo
wundi — vundi
wurma — kwo vermo
ya — 1) exklami jes
oo ya! — ho jes!
2) gramatika ja
Yu jan ya. — Vi ja scias.
Me es ya rega! — Mi estas ja regxo!
Munda es ya gro-jamile! — Kiel bela estas la mondo!
Es ya gro-gao baum! — Kiel alta estas tiu arbo!
yabla — kwo pomo
yama — kavo (en tero)
ta he kavi yama-ki — li/sxi fosis kaveton
yan — kwo sxafo
man-yan — virsxafo
gin-yan — sxafino
yanmasu — sxafajxo
yangurta — sxafaro
yao — sta voli, deziri (komparu "tamani")
yaosa — volo, deziro
yar — kwo jaro
Hao nove yar! — Bonan novan jaron!
muchoyar-ney — multejara
yarke — kwel hela (tre luma)
yarkitaa — heleco
yash — kwo agxo
yashi — pliagxigxi
yashing — pliagxigxo
yashi-ney — grandagxa
ye — gramatika estas (cxeesto — komparu "yok")
Hir ye mucho flor. — Cxi tie estas multe da floroj.
Mani ye? — Cxu vi kunhavas monon?
Kwo ye? — Kio okazas?
Bu ye toy yash. — Mi jam ne estas en tiu agxo.
yel — kwo piceo
yen — gramatika «-ante» (verba adverbo)
kan-yen — rigardante, sidi-yen — sidante
yeri — taim-komo hieraux
preyeri — taim-komo antauxhieraux
yo — taim-komo jam
yo longtaim — jam delonge; yo yeri — jam hieraux
yoja — kwo erinaco
yok — gramatika ne estas (malesto, foresto — komparu "ye")
In manidan mani yok. — En monujo ne estas mono.
Problema yok! — Ne estas problemo! Neniaj problemoj!
yoshi — komo ankoraux (plie), ankaux (kaj plie)
Yoshi treba shwo om agenda. — Ankaux necesas diri pri tagordo.
yoshi pyu — ankoraux pli (multe)
yoshi pyu gao — ankoraux pli alta/alte
yoshi un ves — ankoraux unu fojon
yu — inplas-kwo vi, vin (ununombra kaj multe-nombra)
yu-ney, yur — inplas-kwel via, viaj, vian, viajn
Es yu-ney kalam, bu me-ney. — Tio estas via krajono, ne mia.
yuan — kwo membro, funkciulo, ano (komparu "memba")
yuantot — kwo personaro
syao «ano (de personaro)»
armeeyuan — kwo armeano
domyuan — kwo hejmano
dwaryuan — kwo pordisto
gardiyuan — kwo gardisto
kafeeyuan — kwo homo kiu laboras en kafejo
partiayuan — kwo partiano
polisyuan — kwo policano
preiyuan — kwo pastro
trenyuan — kwo konduktoro (en vagonaro)
yuli — kwo julio (ankaux mes-sem)
yunge — kwel juna
yungitaa — kwo juneco
yunga — kwo junulo/junulino
yungo — kwo junulo
yungina — kwo junulino
yunge jenta — kwo junularo
yuni — kwo junio (ankaux mes-sit)
yur — kwo via, viaj, vian, viajn (ankaux yu-ney)
yus — gramatika-komo 1) gxuste
yus kontra-nem — gxuste male
yus tanto kwanto treba — gxuste tiom kiom necesas
yus to ke me nidi — gxuste tio kion mi bezonas
2) jxus
Lu yus he lopi wek. — Li jxus forkuris.
yusi — zwo uzi
yusa, yusing — kwo uzo, uzado
yuser — kwo uzanto
yusibile — uzebla
zai — gramatika «esti faranta»
Bu distrati me: me zai gun. — Ne distru min: mi laborantas.
zaruu — komo nepre
zian — kwo glavo
zian pendi in ziandan pa suy kamar, it zin-chu fasilem — glavo pendis en la glavingo cxe lia zono kaj facile povis eliri kaj eniri
ziandan — kwo glavingo
zin — zwo eniri, enveni
zin shamba — eniri la cxambron
zin partia — partianigxi
zinsa — kwo eniro
zindwar e chudwar — enirejo kaj elirejo
zun — zwo sin okupi/okupigxi pri
lu zun musika — li okupigxas pri la muziko
nu zun sey problema yo dwa yar — ni okupigxas pri tiu problemo jam dum du jaroj
zunsa — kwo okupo
zuy — gramatika-komo plej; pleje
zuy jamile — plej bela
gani zuy hao — kanti plej bone
pri zuy — sxati pleje
zwo — zwo fari
treba zwo to — necesas fari tion
olo es yo zwo-ney — cxio estas jam farita