I ў ранішняй чуйнай цішыні
Кожны камень ледзь чутна звініць.
Камень, вышчарблены часам і дажджамі,
I ўспаміны на вусны просяцца самі...
Пачынаўся жыццёвы дзень
Вось тут — у старой Слабадзе.
...Уліваецца плач пахавальны
У адвечны віскат дзяцей.
I на плечы каменні навальвае
Кожны новы галодны дзень.
Ён падрос і тады зразумеў,
Што не самае страшнае — голад.
Што страшней духоўна знямець,
Калі хочацца крыкнуць уголас,
Калі стыне ў глотцы праўда
Камяком халоднай ілжы.
Чалавек, без адвечнага права —
Права вольнасці — можаш ты жыць?
*
На ўсіх скрыжаваннях вісела: «Свабода!
Свабода ў нас для народа!»
Свабода друку? Што ж, давайце!
Пісалі ярасна шпікі,
I былі словы, як цвікі,
Што ў дамавіну забіваюць.
Усё, што лепшага наўкола —
Свабода, шчырасць і пратэст
Скажаліся ў судовы тэкст,
Заносіліся ў пратаколы.
Свабода слова? У астрогах —
У Слоніме, Лукішках, Гродна
Забітых аддавалі родным
I дараваць прасілі ў бога.
О правакатараў разгул!
І ўсё ж народнага сумлення
Нястрымнай прагай вызвалення
Даносіўся падземны гул.
*
Супраць плыні — вёслы на ўключыны.
А бязвольнага плынь панясе.
Як ішлі яны ў рэвалюцыю!
Як у казку нязнаную — ўсе.
I Пышкі*, як сцяжкі зялёныя,
На кашулях лёс вышываў.
Дэфензіва над кожным — праклёнамі,
З дзесяці адзін выжываў.
I ўсё ж у сценах астрожных,
Захлынаючыся ў барацьбе,
Усё гучала неасцярожнае,
Непадсуднае — КПЗБ!
У вузкіх вуліцах гродзенскіх білася
I гудзела, як грозны набат,
I не ўпітвалі кроў забітых
Пліты з надпісам «Магістрат»...
Узышоў над краінай распятай,
Як промень, трыццаць дзевяты...
*
Цішыня на світальных вуліцах,
Толькі сэрца агнём гарыць.
Вось да клёнаў прымоўклых туляцца
Маладосці ягонай сябры.
I блішчаць на далонях скутых
росы цёплыя, як сляза.
Выжыў ён. I прайшоў скрозь пакуты,
Каб патомкам пра іх расказаць...
Сваёй прыналежнасцю гордыя
Да няскоранай гэтай зямлі,
Адкрываем мы новы горад,
У якім да нас жылі...
* Пышкі — лясны масіў, дзе збіраліся падпольшчыкі.
* * *
Водгук рэха, як рык ласіны.
Вераснёвага лісця іржа.
Пругка ў кошыку журавіны,
Як астылыя зоркі, ляжаць,
Аб купіны ўсе ногі збіла —
Боты цяжкія ў дзесяць гадоў.
Восень стройная, як арабіна,
Загарнула мяне ў падол.
На плячы яе павуцінка —
Я прапала навек у лясах.
I заблыталіся журавінкі
У светла-русых маіх валасах.
В'ЕТНАМСКАЯ ГЕРАІНЯ НГУЕН ТХІ ЦЯУ Ў МІНСКУ
Тут — цішыні ўтульнасць глыбокая,
Звініць пад вокнамі мінскі трамвай.
А там расціскаюць каханага ботамі
Здарова-тупыя джы-ай.
Ужо не ўстаць яму болей, здаецца,
А ён, як народ неўміручы, ўстае.
I кожны ўдар там, далёка, кладзецца
На тонкія кволыя плечы яе.
А сэрца шчыміць, а сэрца змагаецца.
Туды, на радзіму! Дні, як вякі...
I нават у сне не расціскаюцца
Маленькія смуглыя кулачкі...
КІРГІЗІЯ
Я сасню цябе, я сасню
Арыкаў сінюю глыбіню,
Вавоўны белую гарачыню,
Прахалоду блакітных гор,
Рэха дальняе наўздагон,
Радзіму бацькі майго..,
Што кліча часамі мяне
Кіргізскай песняй у сне,
Шалёнай грывай мільгне.
Буйнасць макаў у шызай траве,
Там прытульна тваёй галаве,
Там даўжэй чалавечы век...
* * *
Ад бабулі, што клікалі Вольгай,
Я імя панесла у вечнасць...
Мне яна ўяўляецца вольхай,
Што раскінула рукі над рэчкай,