Гадаванцы сумніўнае славы.
Адзінота і змрок. Толькі ветру выцьцё
Набажэнствы па нас адпраўляе.
Безаглядна зрабіўшы з-за бруствэру крок,
Пад агнём пагарджалі хіліцца.
Набрынялых дымамі баёвых дарог
Нас ня выбіць з займаных пазыцый.
Нас ня знойдзе паштар на адрэсах жывых,
Бяз нас зладзяць сяброўкі вясельлі,
Праз бяссонныя ночы ў кватэрах пустых
Нашы маткі заўчасна сьсівелі.
Сёньня ў нас, хто ў зямлю натамлёную лёг,
Гной на донцах вачніцаў чарнее,
На зьнявечаных, дужых калісьці грудзёх
Чарвякі бестурботна тлусьцеюць.
Нам, спазналым прыўкрасы старонаў чужых,
Малы скутак з жаўнерскага лёсу:
Папялішчы, нянавісьць, дзірван і крыжы –
Гэта ўсё, бадай, што дасталося…
* * *
Цішынёю ўбраная хата.
У мэлёдыі рытмаў старых
Ты прыходзь да мяне, як да брата,
Лёгкім поступам ветлай сястры.
Пра праменнае распавесьці,
Што спачыла ў тае цішыні,
Вокны гутаркай запавесіць –
Каго мне выглядаць яшчэ ў іх?
Хай кладуцца і голас, і словы твае
На разьдзертыя шнары бінтом.
Чуеш, дровамі ў грубцы патрэсквае
У нецярплівым чаканьні вагонь?
Колькі ўжо задáрма сатлелага!
Колькі скрыдлаў зламана вятром!
Толькі зноўку чаромхаю белаю
Сьнежань вёрсты засыпаў суздром.
Ды ня збойся адбітага сьледу –
Ён да брамкі праводзіць цябе.
Аб мінулым, аб нечым засьветным
Распытай, каб уцяміў глыбей.
Гасьцявала бязь ліку тут дрэні,
Нехта зьнес залатыя ключы,
І таму адамкнёныя дзьверы.
Няма словаў? Прыходзь – памаўчым.
У будзённыя альбо ў сьвята,
Прамарудзіўшы, без пары
Давядайся нявартага брата
Чыстым водбліскам ветлай сястры.
* * *
Аскепкам-месяцам Сусьвет расколаты,
Ў абдымках нашых
стогне цела матухны-зямлі.
Усё,
Што вечным звалі вы –
Ад пачуцьця да гораду, –
Мы разглядаем, як няварты друз і пыл.
Навучаныя правілам сьвядомае нянавісьці,
Выбітныя таўром зацятых і праклятых,
Прэч гонім змрок,
Сьвітанак набліжаючы
Паходнямі зь сялянскіх хатаў.
Апанавала мацярык вар’яцтва:
Паўсюдна рэй вядзе сяганьня штых
І вызваляе ад пакутлівага рабства,
Падраўшы абразы сьвятых.
Сьляпы шчанюк разгублена заходзіцца –
На нашых тварах ўзрошчаны ашчэр.
Адмовіўшыся ўдзел браць у распродажы,
Крывёю людзкасьць з рукава цячэ.
Цяжар тугі мілосных згадак
У ямы выграбныя скінулі,
Каб безаглядней у мястох забраных
Гарбы цярпліўцам правіць карабінамі.
Бясьпечнае і сытае мінулае,
Дзе стоена зьменнага дня ждалí,
Роты штурмовыя сьвінцовымі віхурамі,
Межаў замкí ўзламаўшы,
Спляжылі.
З рамёнаў футры!
З крамаў золата!
З паліцаў памяці тамы! –
Усё,
Што вечным звалі задаволена, –
У попел,
у нябыт,
у пыл!!!
ПРА НОЧ
Ноч. Туліць бліжэй плечы
Свае да ясачак-лятарняў
І скрыдлы матылём калечыць,
Долу сьцякаючы ў сьвітаньне.
Гарачы воск не апякае пальцаў.
Раблюся сам бязвольны ды мяккі,
Кладуся кроплямі на пляцыку цьвінтарным
У словах, што нітуюцца ў радкі.
ЭПІЗОДЫ
1.
Было тлумачыў хросны,
Мох ботамі мнучы,
Што на балоце хвоя
Ня пусьціць карані –
Патрэбны грунт трывалы ёй.
А ў жоўкнулым скрозь жніўні –
Ці сорамам? Ці барваю? –
Ўзгаралі журавіны...
Пазьней размову я згадаў –
Як спляжаны хваробаю,
П’ючы настой з тых ягадаў,
Вусны апёк іх горыччу.
2.
Празь незамольнасьць крыўдаў
Прыходзіла мне ў сны,
Каб дакараць маўкліва
Стамлёнымі вачмі.
Мітрэнгаю дні засьціла,
Забраўшы супакой, –
Так зьвер, які прынадзіцца,
У пастцы б’ецца ўкроў.
І валіцца зьнясілены
Да радасьці лаўцоў,
Ды доўга потым трызьніцца
Гушчарнае лагво...
3.
На аркуш месяц зроніцца
Ледзь бачна, з-за пляча,
Як празьвініць апоўначы
Чыясьці немата.
Стоіў каго вусьцішны
Бязмоўем чорны флёр?
Падасцца раптам: з слухаўкі
Змрок грагне: “Nevermore!”