Мы маўчалі. Нам было кепска, як ніколі.
— А кандзіцерскую на тым рагу памятаеш? — спытаўся Жэнька.— Дзве трубачкі і вады з сіропам колькі хочаш: і апельсінавай, і яблычнай, і...
— Змоўч,— глухім голасам сказаў Ролік.— Тут жыць болей немагчыма. Не таму, што немагчыма, а... з сораму потым здохнеш, вось што. I калі сорам гэты ў нас яшчэ не зусім прапаў, то чым хутчэй мы задуманае зробім, тым лепей.
Памаўчаў.
— Наконт шаўковіцы. Трэба і яе набраць ды насушыць у запас. На лопухах не выедзеш. У лаўры, ля падземнага ходу, яе — гай! Дарослыя туды не лазяць. А мужыкоў нашага ўзросту там, відаць, чорт ма! На даху сушыць будзем.
— Нішто прыдумка,— буркнуў Багдан.
Платформа раптам спынілася, і не паспелі мы спахапіцца, як над яе краем з’явілася, нібы выплыла поўня, круглае чырвонае аблічча з рудымі запарожскімі вусамі.
— Т-та-ак,— сказала поўня.— А я вязу дый думаю — а хто гэта ў мяне, а што гэта за вераб’і на платформе цывікаюць? Аж гэта паны ракфелеры надбалі ўласны трамвай. Міла. Ну і куды паедзем? На звалку, куды я гэты друз адвожу? Або проста ў КПЗ?
Мы злезлі з платформы і пачалі пераступаць з нагі на нагу.
— Гм... Чаго вы топчацеся? Чаго? Вы што, мядзведзі ў клетцы? Я ж чалавечай мовай кажу: надбалі трамвай, то куды везці?
Першы акрыяў Жэнька. Ступіў крок наперад і гжэчна пакланіўся:
— Прабачце, мілорд. Але не біць жа нам пяты па такім дрэнным бруку? Ну, мы і скарысталіся гэтай карэтай, якая дзяржаўная, а, значыць, і наша.
Важаты літаральна анямеў ад гэтага нахабства.
— Вы... Вы... Акыш!
Невядома, чым бы ўсё гэта скончылася, але тут з-за брылы скочыла даўганогая запыленая істота, крутнулася пад рукамі важатага, прабегла паўз нас і спынілася на бяспечнай адлегласці.
— Божа! — толькі і сказалі ў адзін голас важаты і Ролік.— Божа!
— Што ж вы думаеце, я не ведала, як вы дабірацімецеся? — хіхікнула Нонка.— Раз на Дніпро, то іншай дарогі вам няма.
Важаты махнуў рукой. Мы змрочна папляліся да Купецкага саду.
— Слухай,— сказаў Ролік.— Што ты цягнешся за намі? Хто цябе прасіў? Сумленне ты маеш?
— Маю,— нявінна сказала яна.
— Не,— сказаў Жэнька,— я ўжо ніколі ад яе не адвяжуся. Я пайду ў кіно — яна будзе зіркаць на мяне з экрана. Буду чытаць кнігу — гэта будзе кніга пра яе. Я буду паміраць — яна будзе абціраць мне лоб і чытаць нада мною малітвы. А калі я здохну і буду стаяць перад уваходам у пекла — першая, каго я там убачу, гэта зноў будзе яна. I яна возьме мяне пад руку, каб праскочыць са мною і не адвязацца ўжо ніколі-ніколі...
Мы мінулі кінатэатр «Паўлін» (гэта мы яго так называлі) з яго вясёлкавай мазаікай і паныла папляліся алеямі. Ролік убачыў, што войска ягонае павесіла нос і мае страшэнную патрэбу ў нечым такім, што ўзбадзёрыла б яго. Патрэбны быў жарт.
Наводдаль сядзеў на лаўцы нейкі афіцэр. Ролік пачухаў патыліцу.
— Вось што, хлопцы. Выпрабуем, якія нервы ў дарослых? А то ваяваць мы для іх — маленькія, помсціць — маленькія, подзвігі рабіць — маленькія. Вялікія мы толькі цэглу на суботніках цягаць. То што, зробім?
— Як? — спытаў Багдан.
— А вось так. Як толькі мы падыходзім да лаўкі — вы па маім сігнале строга ў адну секунду выкрыкваеце кожны адно слова. Ты, Багдане, «Ачы», ты, Жэнька, «Пічы»... Э-э, хлопцы, стоп! Аднаго чалавека не хапае.
— Ды, можа, і без аднаго? — спытаўся я.
— Не, брат, эфект не той будзе.— Ролік насуплена ўзважваў нешта і раптам крыкнуў Нонцы: — Гэй, хадзі сюды! Ну хадзі, каму я кажу?! Не бойся, лупцаваць не будзем. Ну, я табе кажу — не будзем. Слова! — I, нібы просячы прабачэння, ціха сказаў: — Усё адно ж не адчэпіцца, чума гэтая. Хай ужо ідзе побач, дідько лысы з ёю...
Нонка падышла.
— То вось. Тады зробім перастаноўку. Ты, Жэнька, кажы: «Ачы». Я кажу — «Пічы». Ты, Нонка,— «Спічкі», ты, Васілько,— «Яшчыкі». А Багдан, як самы басавіты, хай крычыць — «Хр-рашч!»
— А што будзе? — спыталася Нонка.
— Усё гэта сальецца ў адно. А ў што — самі пабачыце.
Мы параўняліся з лаўкай. Ваенны, лейтэнант, сядзеў і чытаў газету.
— Раз... Два... Тры!..
I тут здарылася дзіўнае. Як удар перуна, над паловай саду грымнула жудаснае, нібы гэта зрабіў Гарганцюа:
— Апы-чы-хі-хр-і-ашч!!!
Смачны чох, ад якога як не разрываюцца барабанныя перапонкі і ў таго, хто чхае, і ў тых, хто побач. Толькі чох пасілены ў тысячу разоў.
Ваенны здрыгануўся, і тады Ролік пакланіўся і высокім урачыстым голасам, з халаднаватай перабольшанай ветлівасцю сказаў: