Ну!!!
У пекле апынуліся мы ноччу. Сядзелі на самюткім яго дне. Над намі дагараў свет. А мо гэта ўсяго толькі ўсмешкі чарцей-чарцянят, што схіліліся над намі ды спрабуюць убачыць, што з намі? Маці малілася штораз гучней.
У суседняй вёсцы пачаўся пажар, асвятліў шыбіны, ніткі дажджу, дрэвы, выгнаных на загуменне кароў i каня, плот, каменві... Я выбег на парог i глядзеў на пажар пад перунам!, i цешыўся ім, як чалавек, якому пасля цяжкага здарэння сказал i, што будзе жыць! Што свет існуе!
Burza nad chutorem
Jak daleko sięgam pamięcią, burza zawsze nadciągała zza Profitki — góry, od której zaczyna się dolina — wielka misa, a w niej nasza chata niczym skwarek — nieapetyczny, przypalony na węgiel. Ojciec mój przez całe życie szykował się położyć nowe podwaliny pod chatę i w ostatnich dniach swego życia powierzył to mnie, młodemu gospodarzowi. Ojcu z kolei zlecił jego ojciec, a mój dziadek, żeby położyć pod chatę owe podwaliny, a nie dałbym sobie uciąć ręki za to, czy czasem nie pradziad miał to uczynić...
Z Profitki dzień w dzień zbiega na dół szosa, nurkuje w zielone szuwary nad rzeczką, w której czasem kąpią się dziewczyny, i nabrawszy tam rozpędu sunie pod wysoką górę po drugiej stronie doliny, rozciągniętą na kształt podniebnego okopu. Znacznie wyższą od Profitki. Pod tą górą, znacznie wyższą od Profitki, często psują się autobusy i wtedy można zobaczyć naocznie, jak to żonaci mężczyźni troszczą się o swoje żony i jak żony zazdroszczą pannom, a kawalerowie żonatym, marząc nie tyle o żeniaczce, ile o prawach, jakie ona daje. Jasna sprawa. Wyobrażam sobie, co by się działo dokoła popsutego autobusu, gdyby nie było Boga na niebie, a na ziemi milicji i sądów.
Pod wieczór rzeczywiście rozległy się grzmoty za Profitką i podniósł się kurz na szosie, biały jak miałki cukier, ten z niezapomnianego matczynego mazurka, łasowanego cichcem w spiżarce na Wielkanoc. Wygłodzone grzmoty. W czasie gdy czub chmury wysuwał się i nachodził na niebo, gdy wyjrzała dawno nie ogolona gęba burzy z zębiskami błyskawic, gęba, która co najmniej trzy dni nic nie jadła, bzyknął jej tuż przed nosem zza Profitki ogłupiały autobus, i tak poleciał w dół nurkując w szuwary, między którymi mostek już zdążył napaskudzić pod siebie ze strachu, i tak wyskoczył na podniebne okopy, aż mi się zdało, że teraz właśnie nadchodzi koniec świata. W strzechach pełno ptactwa — kawek, szpaków, wróbli. Pod strzechami kury z pasją starych ciotek zagrzebują się w ziemię. Świniaki niespodziewanie rozbrykały się po całej zagrodzie z fantazją rekrutów na ostatniej zabawie w wiosce; taka to świńska uciecha desperatów. Posmutniał koń, zgłupiały krowy, nie mówiąc o owcach. W powietrzu kołatała nadzieja, że chata mimo wszystko będzie pływać, jako że z drewna, każdemu dostanie się bodaj trzaska...
Matka zamknęła okno, by piorun nie uderzył, nie spalił...
Po niebie przespacerował się czort z widłami, skręcając się ze śmiechu, niczym stara panna, której zaświtała jeszcze nadzieja, i rży chutliwie, by jej nie stracić. Autobus, o ile nie pogubił kół, stoi z pewnością w swoim garażu, podwinąwszy smrodliwy ogon, i błyska szklanymi białkami, jak pies, który napsocił. Wiózł pasażerów niczym Burek kota na grzbiecie, ulżył sobie przy szybkiej jeździe, takiej szybkiej, że zapanowała krótkotrwała zgoda. Znikł za okopem.
Uff...
Nocą znaleźliśmy się w piekle, na samiuteńkim dnie, nad nami dopalał się świat. A może to wyszczerzone w uśmiechu zębiska diabłów, nachylonych i wypatrujących naszej chaty?
Matka modliła się coraz głośniej. We wsi sąsiedniej wybuchł pożar i oświecił szyby, deszcz, drzewa, wypędzone za gumno cienie krów i konia, zaspane psy, płot, kamienie...
Wybiegłem na próg i z radością patrzyłem na pożar, bo zobaczyłem, że świat istnieje.
Przeł. Tadeusz Dżugaj
У Грыбоўшчыну / Do Grzybowszczyzny
У Грыбоўшчыну
У Грыбоўшчыну — лесам; дрэвы i снег. Хвоі, з пахаладзелаю душою, на бялізне безнадзеі. Смутак запоўз на верхавіны i па-савінаму сеў над дарогаю.
Іду трэцюю гадзіну, без вёрстаў. Наперадзе масток, ад якога павеяла на мяне ўтульнасцю. Збудаванне, з якога я доўга не зыходзіў. Унізе — крыніца жывой вады. У ёй каменні з бародкамі водарасцей i шэпт задаволенасці, нешта такое, што жыве паціху, нацягнуўшы на сябе пухкую коўдру — не з галавою.
Стаў я на беразе, падняў камень i кінуў у празрыстую яміну. У цішыню. Пачулася нібы затоенае дыханне, ззаду, i наперадзе, i па баках. Было яно быццам пазяханне, перапыненае здзіўленнем. Дрэвы заварушыліся, закалыхалі галінамі.
Лес ажываў.
З хмараў пасыпалася. Вецер падкошваў, i завіруха мацнела.
Аслеплены, я пайшоў. Да Грыбоўшчыны зраб!лася.блізка.
Do Grzybowszczyzny
Do Grzybowszczyzny lasem trzeba iść; pośród drzew i śniegu. Pociemniałe korony sosen na bieli beznadziei; smutek im obsiadł wierzchołki i po sowiemu waruje nad drogą.
Idę trzecią godzinę, nie licząc, ile przeszedłem.
Przede mną mostek; uczucie swojskości; rzecz, ale ciężko oderwać się od niej. Spojrzałem w dół, na nurt żywej wody: kamienie z brodami wodorostów i szept satysfakcji; coś, co żyje tajemnie, naciągnąwszy na siebie puchową kołdrę, ale głowy nie kryje.
Stanąłem na brzegu. Potem podniosłem kamień i rzuciłem w przejrzystą głębię. W ciszę. I nagle jakby wkoło ktoś powstrzymał oddech. Albo jakby kształt otwartych do ziewania ust: "a", zdumienie przeistoczyło w kształt zachwytu "o". Znów zaistniał las.
Sypnęło z chmur. Wiatr kosił z nóg, rosła zawieja.
Oślepiony ruszyłem naprzód. Do Grzybowszczyzny zrobiło się blisko.
przeł. Jan Czopik
Поры / Pory
Поры
Я ціха ўсведамляю сабе, што ў мае сорак чатыры гады пачалася пара недаверу ды самоты. Гэткае, кожнаму бяспечнае, рэагаванне на рэчаіснасць з'яўляецца паслядоўнасцю пары прагнасці сяброўства.