Выбрать главу

Губляемся паміж гоняў жытоў каласістых i прыпыняемся, заварожаныя, ля кветкі першага кахання. Спяшаемся далей, не сарваўшы яе, бо здаецца нам, што сустрэнем яшчэ прыгажэйшую. Бачым наўкола далячынь цудна-цудоўную!

Ідзем праз жыццё штораз павальней, адзін пагорак вышэй другога, шукаем цяньку хоць бы пад дзічкаю, на мяжы палыну, азіраемся на пройдзеныя вёрсты — i ўгледзім ўжо далечную кветку першага кахання. Але, аднак, занадта адыйшліся мы, каб вярнуцца па яе. I засынаем ад знямогі. I сніцца яна нам пасля не раз, а прыгажосць яе сталася меркаю прыгажосьці свету i хараства.

І да скону не зразумеем, чаму пры гасцінцы жыцця нашага толькі адна такая кветка была...

Gościniec

Życie, jak ten gościniec, którym idziemy wiorsta za wiorstą.

Gubimy się wśród łanów kłośnego żyta i przystajemy oczarowani kwiatem pierwszej miłości. Spieszymy dalej, nie próbując sięgnąć po niego ręką, gdyż wydaje się nam, że spotkamy jeszcze piękniejszy. A dal dookoła — cudna, przecudna!

Idziemy przez życie coraz wolniej, wspinamy się na coraz wyższe pagórki, szukamy cienia, chociażby pod dziczką w piołunach na miedzy, patrzymy na przemierzone wiorsty i widzimy odległy kwiat pierwszej miłości. Ale zbyt daleko jesteśmy, by po niego wrócić. Zasypiamy ze zmęczenia i śni się nam ta miłość wielokrotnie, a jej piękność stała się nam miarą piękności świata i dobra na świecie.

I do śmierci nie rozumiemy, dlaczego przy gościńcu naszego życia wyrastał taki kwiat tylko jeden...

przeł. Jan Czopik

Касец / Kosiarz

Касец

Неба распалена да беласці. Усюды, як векам кінуць, гоні.

Вось i жніво прыйшло!

Удыхваю пах хлеба, не спяшаючыся скідаю з плячэй касу i вастру яе. Жаўрук увышыні славіць працавітасць маю аж па суседнія вёскі. Іісршым я выйшаў у поле!

Сівавусыя каласы кланяюцца ў пояс i просяцца: „Ну пажні! Ну пажні! Ну пажні! Жні-пажні! Жні-пажні!"

І я жну-кашу, кашу ды кашу, i аж не думаю ад радасці, што будзе хлеб. Хоць такая карысць ад мяне.

Kosiarz

Niebo rozpalone do białości. Wszędzie, jak okiem sięgnąć, łan.

Nastał czas żniwa.

Wdycham zapach chleba, nie śpiesząc się, zdejmuję z ramienia i ostrzę kosę. Skowronek na wysokościach sławi moją pracowitość — w sąsiednich wsiach słychać. Pierwszy wyszedłem w pole!

Białowąse kłosy kłaniają się w pas i proszą: Koś, bo czas, koś, bo czas! Kośby czas!

I jest mi tak radośnie od ich dojrzałości.

przeł. Jan Czopik

Увечары на Сакольcкай / Wieczory na Sokólskiej

Увечары на Сакольcкай

Быў у мяне вечар вясёлы, вечар імглісты, калі пад стрэхамі загуменняў Сакольскай вуліцы лавіў я сонных вераб'ёў. Ад поля нядобра паглядваў смутак; сябры не заўважалі ягоных вялікіх вачэй. Ім не было страшна, i мне пры ix...

Вераб'ёў укідалі мы цераз фортку ў майстэрню шаўца Франка Глянцпаперчыка, старога карцёжніка, i яго шайкі. Узнімалася сумятня. Глянцпаперчык прыкідваўся раззлаваным i ў нечаканым замяшанні спрытна мяняў нязручную для яго карту... А потым выбягаў на парог, каб перапалохаць нас, хітра ведаючы, што мы зноў вернемся i будзе яму ад гэтага новы шанц на туза.

Wieczory na Sokólskiej

Wesoły dla mnie był i mglisty był ten wieczór, kiedy pod strzechami gumien na tyłach Sokolskiej ulicy łowiłem śpiące wróble. Z pola patrzył niedobry smutek. Koledzy nie widzieli jego wielkich oczu, nie bali się; i ja przy nich także...

Wróble wpuszczaliśmy przez lufcik do warsztatu szewca: Franka Glancpapierczyka, starego karciarza. Franek grał z kompanami. Z szajką grał. Robił się rwetes, Franek ocykał się wściekły i w zamieszaniu podmieniał sprytnie złą kartę...

Bardziej głupiego dowcipu nie umieliśmy wymyślić.

Przeł. Jan Czopik

У глыбі дзяцінства / W głębi dzieciństwa

У глыбі дзяцінства

Над галавою буйныя яблыкі, чырванашчокія мамінсыночкі, спелыя, напалоханыя пчоламі падаюць у зельішча. Смяецца сонца, як добры валакіта, паміж грады маку i слабее ад нямога рогату. Ломячы праменнямі высокую лебяду, коціцца яно ў Александроўку, у палеткі александроўскія. Заходзіць.

Зялёныя галіны i цёмна-сіняе неба ў сіняках, стомленае. Вечарэе.

Акно пахне варанай бульбай, i свежым малаком, i цыбуляй са скваркамі. Расчыненае акно запрашае. Час вячэраць i спаць. Ногі просяцца ў пасцель, брудныя. Трэба ix памыць. Найгорш перад сном — гэта мыць ногі!

Калі гэта?

Трыццаць гадоў назад, на сорак пятым кіламетры ад Беластока, паўночна-ўсходнім.

W głębi dzieciństwa

Nad głową soczyste jabłka, rumianolice pieszczochy, dojrzałe, przestraszywszy się pszczół padają w zielsko, ach, jak się boją. Słońce się śmieje jak dobroduszny włóczęga zza grządki maku, zanosi się bezgłośnym rechotem. Obłamując promieniami wysoką lebiodę, toczy się nad Aleksandrówkę, na aleksandrowskie poletka. Zielone gałęzie i niebo — granatowe, strudzone, w siniakach. Wieczór. Okno pachnie przysmażanymi kartoflami, świeżym mlekiem, cebulą ze skwarkami. Otwarte na oścież — zaprasza. Czas powieczerzać i pójść spać. Nogi już ciągną do łóżka, brudasy. Muszę je umyć. Najgorsza rzecz przed spaniem to mycie nóg.

Kiedy to było? Przed trzydziestu laty, w głębi dzieciństwa, o czterdzieści pięć kilometrów na północny wschód.

Przeł. Jerzy Litwiniuk

Сыну / Do mojego syna

Сыну

Рассохлы парог хаты бацькоў пакінуць, каб ад долі ўцячы, — можаш. Туманны ўсход i пах ліпаў забыць, каб шумным асфальтам прайсціся, — можаш. Усмешку дзяцінствады радасць жыцця пагасіць, каб далёкія мары наблізіць, — можаш. Словапесню сваю ў пыл дарогі шпурнуць, каб хутчэй слупы верставыя міналі, — таксама можаш.