...З сваім людам ня дамся ў сваёй старане...
...Я ўзышла, расцвіла непагаслай зарой...
- вяшчае "маладая Беларусь". Купала падкрэсьлівае агромністасьць, масавасьць беларускага народа — аснову нацыянальнай самабытнасці, нацыянальнага духа, таго, што паэта мянуе "беларушчынай":
Як жыла і жывеш, будзеш жыць, Беларушчына:
Зразумеў і успомніў цябе твой мільённы народ.
Ёсьць у Купалы і больш выразнае вызначэнне агромністасьці беларускага народа: "Нас восем мільёнаў... зьлічы хто, шалёны!" Паэта ўпэўнены ў пазытыўным значэньні абуджэньня беларускага народа са стану нацыянальнай летаргіі. Ацэньваючы становішча і магчымасці беларусаў, Купала піша:
З сьцежкі — наперад, ня пойдзем назад...
Мы ўжо ня тыя, — інакшыя думы
Вырасьлі з намі, завуць к барацьбе.
Ад ініцыятывы нацыі, яе культурнай, працоўнай дзейнасьці залежаць яе аўтарытэт між іншымі народамі. Купала бачыць стваральную сілу беларускага нацыянальнага руха, духоўны, нацыянальны патэнцыял свайго народа, пакліканага сьцьвердзіцца роўным між роўнымі:
І радзімым словам рукой мазалістай
Беларус упіша на старонцы чыстай
Кнігі ўсіх народаў важна, ў непрымусе
Сумную аповесьць роднай Беларусі.
Уважаючы на адсутнасьць нацыянальных дзяржаўных межаў, якія б аддзялілі беларусаў ад астатніх нацыяў, Купала вялікі акцэнт робіць на этнічную самабытнасць беларусаў, сваеасаблівасьць нацыянальнае псіхалогіі, што належыць цалкавіта самастойным нацыям:
На курганавым каберцы
Нечувалае чуваць,
Што ўсё можа толькі сэрца
Беларусава паняць.
Паэта ўпэўнены ў вялізных магчымасцях беларускае нацыі:
Пойдзе плавам песьня-казка
Ў сьвет аб нашай славе,
Дзіву дасца сьвет вялікі
Гэтакай праяве.
Хай сьвет знае, што патрапе
Без чужых прымусаў
Беларуса праца, сіла,
Сэрца беларуса.
Перад беларусамі стаяць пэўныя задачы, сфармуляваныя і выказаныя Купалам ва ўжо згаданым намі вершы "А хто там ідзе?" Галоўнае жаданьне беларусаў існуе ў тым, "каб людзьмі звацца". Купала бачыць шляхі дасягненьня гэтае мэты праз актыўнасць народа, ягоную барацьбу, да чаго і заклікае беларусаў:
Пейце, пейце а дружней,
Браці-беларусы,
Барукайцеся сьмялей
З няпраўдай, з пакусай.
Згадваецца Купалам і больш вузкая задача, якая адносіцца да цікаўнага для нас нацыянальнага аспэкта — нацыянальнага раўнапраўя:
Хочам папросту, каб лепш ручыла
Нашым хацінам, нашым прыплодам,
Каб стаць раўнёю славай і сілай
Іншым народам.
Пры ўсім пры гэтым Купала ня лічыць шлях да адраджэння беларускае нацыі нечым выключным. Ён знаёмы з разьвіцьцём нацыянальнага руху ў Славянаў (хоць бы нават праз тую ж "Нашу Ніву"), з ягонымі заканамернасьцямі (дастаткова згадаць выказванні праф. А.Пагодзіна, выдрукаваныя ў "Нашай Ніве" у N 9 за 1910 год: "але ці сустрэла хоць раз пагібель такі народ, які адчуў у сябе самім права на жыцьцё нароўні з іншымі? Можна сказаць, што новая гісторыя... ня ведае ніводнага такога прыпадку". Купала ўпэўнены ў неадольнай моцы адраджэнчага руху: Наша вярнуцца к нам мусіць, канешне, — Гэткі ўжо быту народаў закон.
Даволі добра ведамыя словы Купала пра прызначэнне свайго таленту, пазтавым мейсцы спаміж беларусаў:
Кожна край мае тых, што апяваюць,
Чым ёсьць для народа ўпадак і хвала,
А беларусы ж нікога ня маюць,
Няхаў жа хоць будзе Янка Купала.
Вось жа ізноў, сентэнцыя збудаваная на параўнанні беларусаў з іншымі народамі, ведама, у адным радзе, ведама, як роўнага з роўнымі. Менавіта з гэтага, вызначанага Купалам становішча розных народаў, якія маюць роўныя правы на істнаваньне і разьвіцьцё і вынікае няроўнасць беларусаў, якія ня маюць, каб ува ўсіх, сваіх песьняроў. Таму і зьяўляецца ў "мільённага народу" Янка Купала.
Спрадвечная забітасьць беларусаў уяўляецца паэту асноўнай перашкодаю на шляху да росквіту беларускай нацыі і таму побач з цытаванымі вышэй радкамі мы знаходзім у Купалы радкі незадаволенасці і крыўды на беларусаў: