падаражаюць альбо іх зусім нельга будзе набыць.
У маі лімоны добра абціраюць сурвэткай, укручваюць кожны ў пергаментную паперу (але
не ў прамакальную) і засоўваюць паміж галінамі і лістамі свежых бярозавых венікаў,
аднак каб яны не ціснулі адзін аднаго. Венікі кладуць у лёд, і лімоны ў іх два-тры месяцы
ляжаць зусім свежыя. Абавязкова калі-нікалі іх вымаць, выціраць вільгаць і укручваць у
новую паперу. Тыя ж, што маюць прыкметы гніення, варта адкладваць, каб як мага хутчэй
іх расходаваць.
Другую частку лімонаў, для пазнейшага ўжывання, кладуць у шкляныя слоікі і заліваюць
сокам агрэсту, апісаным вышэй, а зверху яшчэ — алеем і абвязваюць пузыром і паперай.
Лімоны так захоўваюцца амаль што год без змянення смаку, а агрэставы сок, у якім яны
знаходзяцца, набывае натуральны лімонны пах і нічым не адрозніваецца ад лімоннага.
Трэба толькі ставіць яго ў сухім і халодным месцы, лепш за ўсё ў скрыні з пяском.
Некаторыя трымаюць лімоны ў квасе ці воцаце. Аднак гэтыя спосабы не вельмі ўдалыя,
бо ў лімонах адчуваецца неўласцівы ім смак і пах.
Лімоны, перасыпаныя цукрам
Лімоны без скуркі рэжуць на тонкія кружкі і ўкладваюць у слоікі радамі, перасыпаючы
тоўстым слоем цукру, якога бяруць на вагу ўдва разы больш, чым лімонаў. Напоўнены
посуд пакідаюць на сонцы і паварочваюць да яго іншым бокам кожны дзень, пакуль цукзр
не растане. Тады абвязваюць слоікі пузырамі і ставяць у халодным і сухім памяшканні.
NВ. Зярняткі з лімонаў неабходна выкінуць.
Захоўванне арэхаў
Першы спосаб. У канцы верасня сабраныя арэхі належыць трохі падсушыць у цяні на
вольным паветры і ўсыпаць у бутлю. Добра яе закаркаваць, асмаліць ці прынамсі абвязаць
пузыром і паставіць у сухі склеп.
Другі спосаб. Гэтак жа падсушаныя арэхі перасыпаюць у гаршках самым сухім пяском.
Захоўваюць іх у гаршках і без пяску — на паветры, пад дахам, але абавязкова хутка
расходуюць.
Трэці спосаб. Прасушаныя ў цяні арэхі насыпаюць у мяшэчкі, а потым кладуць у жыта ў
засеках альбо ў ямкі, дзе сяляне трымаюць жыта.
Чацвёрты спосаб. Арэхі сушаць у цеплай печы пасля хлеба адзін ці два разы, а потым
ставяць у мяшэчках у сухое месца. Калі з’явіцца сырасць, зноў падсушваюць іх у печы.
Свежая гародніна зімой
Рэпа, што захоўваецца ў склепах, па вясне выпускае маладыя парасткі. Яны бываюць
крохкімі і белымі, паколькі з’явіліся ў месцы, дзе няма свету і паветра. Абрываць іх не
варта, бо часам яны разрастаюцца да чатырох цаляў і не ўступаюць на смак каляровай
капусце і браколі. Гатуючы ж парасткі, першую ваду, у якой яны амаль зварыліся,
зліваюць, а потым наліваюць свежую, цёплую, і ўжо ў ёй даварваюць да канца. Калі так не
рабіць, то парасткі будуць гаркаватыя.
Ліставая капуста свежая на зіму
Насенне высяваюць у красавіку. Як расада мае ўжо шэсць лісцікаў, яе перасаджваюць на
грады, дзе не вельмі сонечна, на адлегласці дванаццаці цаляў. На зіму пакідаюць на тых
жа градах і скарыстоўваюць для кухні тады, калі капуста прамерзне, інакш яна не будзе
добрай. Альбо ўбіраюць восенню, перад маразамі. Зрэзаныя каля самага кораня качаны
ўтыкаюць у дзіркі, што зроблены калом на адлегласці дзесяці цаляў у месцы, схаваным ад
вятроў, каля нейкага будынка ці агароджы, куды намятае снег. У адваротным выпадку
капуста зусім змерзне і стане непрыдатнай для ўжывання. Бяруць яе адтуль па патрэбе.
Каб атрымаць капусту, багатую лісцем, неабходна ў палове лета выскубаць сярэдзіну,
тады яна вырастае пучком болых дробных і далікатных лістоў.
Свежы салат на зіму з эндзівія
(Эндзівій — салатная цыкорыя. — Пер.)
Сеюць яго ў ліпені ў парніку не густа. Калі на расадзе з’явіцца па шэсць лісцікаў,
падразаюць канцы карэньчыкаў і лісцікаў і перасаджваюць яе на граду, на сонца, і
паліваюць — не толькі пасля перасадкі, але і як суха. Перад маразамі выкопваюць разам з
глебай і саджаюць у склепах, куды не даходзіць мароз, але праз вакно пранікае свежае
паветра. Усёй расадзе даюць магчымасць вольна расц і. Толькі па чарзе беляць па 15
кустоў, каб пазбавіць салат горычы. Робіцца гэта наступным чынам. Збіраюць усе лісты
ўверх і злёгку перавязваюць лыкам. Праз дваццаць дзён яны ў сярэдзіне пабялеюць,
стануць мяккімі і прыдатнымі да ежы.
Як заўсёды мець свежую буйміну
Сеюць яе кожныя два тыдні ў вазонах на слупках альбо дошках, укручаных кудзеляй, і