Nagle muzyka ucichła. Motyle zatrzepotały skrzydłami i w powietrzu znów rozległy się dźwięki ciche i błagalne. Ale magnetofon milczał. Alek podał go Dirakowi.
— Podoba ci się, prawda? — zapytał Łosia.
— Wydaje mi się, że mnie zrozumiałeś — powiedział w zamyśleniu prezydent planety War.
— Masz rację — uśmiechnął się Alek. — Zrozumiałem, że niekiedy bywasz naprawdę smutny… ale nigdy nie jesteś nieszczęśliwy.
Spojrzenie Łosia nie zdradzało jego uczuć.
— Ale ty nie jesteś szczęśliwy — powiedział. — Choć masz umysł i serce… Powiedz, czego byś jeszcze chciał?
— Utraciłem ludzi.
— Przecież wracasz do nich.
— Wydaje mi się, że ci, których tam zastanę, będą mi zupełnie obcy.
— Przypominasz mi Niebieskiego — powiedział. — Ciemnoniebieskiego… Przyniosę ci jego książkę…
Łoś pozostał na brzegu jeziora. Rakieta lekko ślizgała się po gładkiej powierzchni, potem jej ruch stawał się coraz szybszy, miękkie fale obryzgiwały Łosia. I przyszedł moment, że wystrzeliła w górę i jak srebrna strzała wbiła się w błękitne ciało nieba. Jeszcze tylko kilka chwil, i znów pochłonie ich wspaniała i straszna pustynia, w której nie będzie nic, tylko gwiazdy i mrok.
Przetłumaczyła Helena Madany
Noty bibliograficzne
BILENKIN DYMITR, ur. w 1933 r., radziecki geolog geochemik. Od 1959 r. zajmuje się publicystyką naukową, wydał wiele książek popularnonaukowych. Pierwszy zbiór jego opowiadań, Marsjanskij priboj, ukazał się w 1968 r. Kolejne tomy tego autora to: Nocz’ kontrabandoj (1971) i Prowierka na razumnost’ (1974). Czytelnikowi polskiemu znany jest z wielu opowiadań drukowanych w „Problemach” i w almanachu Kroki w nieznane. Ciśnienie życia pochodzi z tomu Nocz’ kontrabandoj.
BUŁYCZOW KIRYŁ, radziecki uczony, kandydat nauk historycznych, autor szeregu monografii i książek popularnonaukowych. Od 1965 r. zajmuje się również twórczością fantastycznonaukową. Jego książkowym debiutem była wydana w 1970 r. powieść dla dzieci Posledniaja wojna. Kolejne pozycje Bułyczowa to zbiory opowiadań: Czudiesa w Guslarie (1972), Ludi kok ludi (1975) i powieść dla dzieci Diewoczka s Ziemli (1974). Jest stałym współpracownikiem miesięcznika „Znanije i Siła” i laureatem nagrody tego pisma za 1973 r. W Polsce znany jest z kilku opowiadań drukowanych w almanachu Kroki w nieznane. Opowiadanie Chatka pochodzi z tomu Czudiesa w Guslarie.
CHRUSZCZEWSKI CZESŁAW, ur. w 1922 r. w Warszawie, dramaturg, prozaik i publicysta. Jest autorem ponad stu słuchowisk radiowych, kilkunastu widowisk telewizyjnych oraz libretta do opery o tematyce fantastycznonaukowej. Wydał następujące książki: Bardzo dziwny świat (1960), Magiczne schody (1965), Pacyfik — Niebo (1967), Bitwa pod Pharsalos (1967), Różne odcienie bieli (1970), Rok 10 000 (1973, 1975), Dookoła tyle cudów (1973), Fenomen Kosmosu (1975), Potrójny czas Galaktyki (1976). Opowiadania i słuchowiska były tłumaczone na języki: rosyjski, czeski, niemiecki, hiszpański i węgierski. Za swoją twórczość otrzymał szereg nagród, m.in. w 1966 r. nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt działalności literackiej w dziedzinie słuchowisk, w 1972 r. nagrodę specjalną Eurocon I na I Kongresie Europejskim w Trieście za całokształt twórczości SF, w 1973 r. na Międzynarodowym Spotkaniu Pisarzy — Twórców Literatury Fantastycznonaukowej jedną z trzech równorzędnych nagród za książkę Rok 10 000, a na II Kongresie Europejskim SF w Grenoble nagrodę za twórczą i aktywną działalność w dziedzinie SF.
COLIN VLADIMIR, pisarz rumuński, publicysta, tłumacz. Za powieść fantastycznonaukową Capcanele timpului (1971) otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Rumuńskich i międzynarodową nagrodę specjalną na kongresie Eurocon I w Trieście w 1972 r. Uzyskał także nagrodę specjalną na Międzynarodowym Spotkaniu Pisarzy — Twórców Literatury SF w Poznaniu w 1973 r. Znany jest również jako autor baśni, wierszy, sztuk teatralnych. V. Colin jest redaktorem miesięcznika „Viata Romanesca”. Ostatnia jego książka to zbiór opowiadań zatytułowany Dinti lui Cronos (1975). Opowiadanie W zamkniętym kręgu pochodzi z tomu Capcanele timpului.
CSÉRNA JOZSEF, pisarz węgierski, ur. w 1899 r. Pierwszą książkę Drama a Holdon wydał w 1970 r. Specjalizuje się w krótkich satyrycznych opowiadaniach SF, ale z powodzeniem uprawia także poezję i krytykę sztuki. Opowiadanie Przeszczep mózgu było drukowane po raz pierwszy w tomie Drama a Holdon.
FEKETE GYULA — powieściopisarz i dramaturg węgierski, ekonomista z wykształcenia. Wśród bogatej twórczości prozatorskiej największą popularność zdobyła powieść Śmierć lekarza tłumaczona na wiele języków. Fekete jest również autorem kilku książek fantastycznonaukowych.
FIAŁKOWSKI KONRAD, ur. 1939 r., profesor na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej, zajmujący się również twórczością literacką. Debiutował opowiadaniami drukowanymi w 1956 r. na łamach „Dookoła świata” i „Młodego Technika”, pierwszy zbiór pt: Wróble galaktyki wydał w 1963 r. Kolejne jego książki to: Poprzez piąty wymiar (1967), Włókno Claperiusa (1969), Kosmodrom (1975). W 1962 r. otrzymał nagrodę na międzynarodowym konkursie na opowiadanie fantastycznonaukowe, zorganizowanym przez redakcje czasopism popularnonaukowych z krajów socjalistycznych (za opowiadanie Prawo wyboru). Jury Międzynarodowego Spotkania Pisarzy — Twórców Literatury SF w 1973 r. w Poznaniu przyznało mu nagrodę specjalną za całokształt twórczości.
HERNÁDI GYULA, ur. 1926, jeden z najbardziej dyskutowanych współczesnych pisarzy węgierskich. Debiutował w 1959 r. zbiorem nowel Deszka Kolostor. W tym samym roku wydał powieść A pentek lepcsoin. Polemiki wokół jego twórczości przybrały na sile po ukazaniu się powieści Folyosok (1968). Czytelnikowi polskiemu znany jest tylko z fragmentu powieści Az erod (1971) drukowanego w „Literaturze na Świecie” (1975 r., nr 3) pt.: Forteca. Prezentowany w mniejszej antologii tekst pochodzi z tomu Logikai kapuk (1974).
HOBANA ION, ur. 1931, prozaik i krytyk rumuński, zajmujący się głównie literaturą fantastycznonaukową, absolwent Wydziału Filologii Uniwersytetu w Bukareszcie. Ma w swoim dorobku siedem powieści i kilka opracowań krytycznych. Za pracę Zloty wiek rumuńskiej literatury fantastycznej otrzymał w 1969 r. nagrodę Związku Pisarzy Rumuńskich. Za prace krytyczne dotyczące literatury SF przyznano mu międzynarodową nagrodę specjalną na kongresie Eurocon I w Trieście. Nagrodzony również na Międzynarodowym Spotkaniu Pisarzy — Twórców Literatury SF w Poznaniu w 1973 r. Opowiadanie Ludzie i gwiazdy pochodzi z nadesłanego przez autora maszynopisu.