Выбрать главу

Светлыя блікі сонца і цёмныя адбіткі лістоў пераліваліся і змешваліся з плямкамі і карункамі, якімі ўпрыгожана яго жоўтая шкура, ствараючы надзейную ахоўную афарбоўку. Сонечнае святло, прасейваючыся скрозь зялёную лістоту, пакідала ў змроку ляснога гушчару такія ж плямкі на зямлі і на дрэвах. I ўсё гэта разам выглядала як прыгожы малюнак, намаляваны славутым мастаком, імя якому — прырода.

Дункан раптам прыўзняў галаву і ўбачыў, што па сцежцы ідзе чалавек. Прыжмуранымі вачыма сачыў за ім. З кожным крокам чалавек набліжаўся да звера, пакуль не спыніўся пад самым сукам, на якім ляжаў леапард. Дункан мог, калі б захацеў, дакрануцца да чалавека, зачапіць яго лапай, але такога жадання ў яго ніколі не з’яўлялася. Ён ляжаў ціха і нічым не выяўляў сябе, бо стараўся ўнікаць непасрэдных кантактаў з незнаёмымі людзьмі.

Чалавек нічога не заўважыў. Ён спыніўся, затрымаўся каля дрэва па нейкай сваёй патрэбе, а потым рушыў далей. Праўда, чалавеку нішто не пагражала, бо не паранены і не загнаны ў безвыходнае становішча леапард сам звычайна ніколі не кідаецца на людзей. Звер нападае толькі на чацвераногіх, якія служаць яму кормам.

Жыхары Усходняй Афрыкі ўпэўнены, што леапард можа закрануць чалавека толькі тады, калі той зірне яму проста ў вочы. Тут варта прыгадаць словы Муга Гікару, кенійца з народа кікуйю. «Гэты спрытны звер, — паведамляе ён, — хаваецца ад праследавання на дрэве ці ў такім месцы, адкуль ён можа, застаючыся незаўважаны, аглядаць наваколле… Ён сам не нападае на праследавальніка, нават калі той знаходзіцца зусім побач. Пакуль яго не турбуюць, леапард — самае бяскрыўднае стварэнне з усіх дужых і драпежных жыхароў лесу. Калі ж яго закрануць, ён учэпіцца ікламі і пярэднімі лапамі ў горла сваёй ахвяры, а кіпцюрамі задніх лап распора жывот. Я неаднойчы знаходзіўся ў некалькіх ярдах ад леапарда, але кожны раз мне ўдавалася захаваць прысутнасць духу, і звер дазваляў мне спакойна прайсці міма ці адыходзіў сам. Не звяртайце на яго ўвагі, і ён саступіць з вашай дарогі».

Вось так і Дункан — не зачапіў таго чалавека, дазволіў яму прайсці міма. Вочы чалавека не сустрэліся з вачыма звера. А што магло б здарыцца, каб чалавек убачыў раптам леапарда ў сябе над галавой і сустрэўся з ім позіркам? Хутчэй за ўсё чалавек з перапалоху зрабіў бы нешта такое недарэчнае і непапраўнае, што магло з’явіцца прычынай яго пагібелі.

Як часта бывае, што мы нікога не бачым у лесе! Нам здаецца, што мы тут адны. Між тым за намі ўвесь час назіраюць уважлівыя і насцярожаныя вочы лясных жыхароў: і малых, і вялікіх. I паколькі мы ім нічым не пагражаем і не шкодзім, яны нас не чапаюць.

Леапард і дзяўчынка

Сонца ўзнялося ўжо даволі высока, калі Дункан падышоў да леснічоўкі. Хаваючыся за дрэвамі і кустамі, ён наблізіўся да самай сядзібы, акружанай з усіх бакоў шчыльнай і высокай сцяной цёмнага лесу.

Ніхто не ведае, як можа павесці сябе леапард у тым ці іншым выпадку. Ніколі немагчыма здагадацца, што зробіць звер у бліжэйшую хвіліну, бо характар у яго зменлівы і няпэўны. Сваё рашэнне, заўсёды раптоўнае і нечаканае, ён ажыццяўляе адразу, з вялікай і няўхільнай імклівасцю.

Дункан лёгка пераскочыў цераз высокі паркан і апынуўся ў садзе.

Пяшчотна свяціла сонца ў ясным сінім небе. Лісце на яблынях не варушылася. Над кветкамі гулі чмялі і пчолы.

Дункан стаяў на зялёнай траве, на фоне дрэў і сіняга неба. Жоўтае футра з чорнымі плямкамі здавалася залатым у яркім святле паўдзённага сонца. Зграбнае цела застыла ў нерухомасці. Гордая галава была прыўзнята. З-за куста агрэсту ён назіраў за тым, што рабілася ў садзе. А там на каляровай посцілцы ў цяньку пад яблыняй маленькая дзяўчынка гуляла з мячыкам. Мячык падскокваў і каціўся па зямлі, паварочваўся да дзяўчынкі то сінім бокам, то чырвоным. Дзяўчынку такія паводзіны мячыка вельмі цешылі. Ёй здавалася, што вясёлы мячык смяецца, і яна смяялася разам з ім. Але вось рухі яе пачалі рабіцца ўсё больш павольныя і млявыя. Малой захацелася спаць, і калі мячык адкаціўся недалёка і спыніўся ў траве, яна не падбегла да яго і не падняла, а села на посцілку і апусціла галаву. Вочы яе затуманіліся, яна пазяхнула.

I раптам перад ёю вырасла постаць вялікага звера. Сонечныя праменьчыкі весела перабягалі па залацістай поўсці з чорнымі плямкамі. Ад здзіўлення дзяўчынка шырока раскрыла вочы, але не спалохалася. Ёй здалося, што гэта вялікая і прыгожая кошка. Яна працягнула руку і пагладзіла звера па спіне.

Сонечная ідылія

Дункан падышоў да мячыка і асцярожна падштурхнуў яго носам. Мячык паслухмяна пакаціўся да дзяўчынкі. Яна засмяялася, а Дункан успомніў, як цікава і ашчадна гуляў ён з дзецьмі на двары дома па вуліцы Міра. Гэта было так даўно! Ён падышоў да дзяўчынкі яшчэ бліжэй, і тая працягнула яму насустрач абедзве ручкі. Ёй спадабаўся невядомы і прыгожы звер з такімі мяккімі і далікатнымі рухамі.